Ontwikkelingen in 2022

2022 was het laatste volle jaar waarin het huidig Integraal Veiligheidsplan 2019-2022 'sleutels voor veiligheid' van kracht was. Niet alle doelen uit het IVP 2019-2022 zijn behaald. De voornaamste reden hiervoor is dat het grootste deel van deze periode binnen het veiligheidsdomein in het teken heeft gestaan van de coronacrisis. Een van de thema’s die minder aandacht heeft gekregen dan was beoogd, is brandveiligheid. Naast het project ‘De Leidse Zorg Brandveilig’, dat inmiddels in een afrondende fase is aangekomen, zou een project opgestart worden voor ouderen die steeds langer zelfstandig blijven wonen. Dit project wordt zo spoedig mogelijk opgestart.

Naast de inzet tijdens de coronacrisis, is er vanuit het veiligheidsdomein ook veel inzet gepleegd op de vluchtelingencrisis. De net afgeschaalde covid-crisisorganisatie moest in het voorjaar van 2022 in rap tempo worden omgevormd naar een crisisorganisatie om de opvang en huisvesting van vluchtelingen vanuit Oekraïne te organiseren. Inmiddels is de crisisorganisatie weer afgeschaald en is de opvang van Oekraïners ondergebracht bij het speciaal hiervoor opgerichte programmateam.

Afgezien van het feit dat niet alle doelen uit het IPV 2019-2022 zijn behaald, is er een aantal prioriteiten wel succesvol opgepakt. Er zijn diverse effectieve aanpakken vormgegeven: Het Handelingskader Woonoverlast dat in 2020 tot stand is gekomen, werkt goed. Dit handelingskader schetst het instrumentarium om woonoverlast aan te pakken en te beëindigen. Hierbij is ook een stappenplan opgenomen, waarin inzichtelijk is gemaakt welke partner op welk moment regie voert wanneer er sprake is van woonoverlast. Ook zijn de meldroutes voor inwoners die woonoverlast ervaren hierin vastgelegd en deze zijn ook gepubliceerd op de website.
Daarnaast zijn er goede regionale afspraken tot stand gekomen in de aanpak van huiselijk geweld. De betrokken partners zijn nauw met elkaar verbonden en er wordt in de gehele regio dezelfde werkwijze gehanteerd. Zodoende kan sneller en effectiever worden opgetreden.
In de periode 2019-2022 is een stedelijke integrale aanpak op het gebied van jeugd tot stand gekomen. Om binnen de aanpak maatwerk te kunnen bieden voor verschillende doelgroepen, variërend van jeugd (in groepen) die enkel overlast veroorzaken tot diegenen die daadwerkelijk al crimineel gedrag vertonen, is de aanpak onderverdeeld in een drietal componenten, elk met een eigen focus en doelgroep: Stedelijke Jeugdaanpak (SJA), het Preventief Interventie Team (PIT) en Dealbreakers.
In 2021 is het convenant ‘de Leidse zorg brandveilig’ ondertekend, waarin afspraken zijn vastgelegd omtrent brandpreventie en brandveiligheid voor minder zelfredzamen. Periodiek komen de aangesloten partijen bij elkaar om het brandveiligheidsbewustzijn te verhogen en te borgen. Deze aanpak loopt de komende jaren nog door.
Ondermijning wordt steeds beter en vaker herkend en gemeld door bijvoorbeeld boa’s en bouwinspecteurs. Het zicht op ondermijning in Leiden is de afgelopen jaren verbeterd, zowel op fenomeen- als op subjectniveau. Aan de hand van signalen, fenomeenanalyses en de informatie-uitwisseling met partners kunnen trends zichtbaar worden gemaakt en kunnen interventies gericht worden ingezet. Denk daarbij aan integrale controles, pandsluitingen en het doen van Bibob-onderzoeken.

Beleidsterrein 2A Veiligheid

Toelichting op prestaties

2A1.1 Aanpak Ondermijning

In 2022 is vanuit de aanpak ondermijning repressief en preventief ingezet op de aanpak van witwassen via Leids vastgoed en op de georganiseerde drugscriminaliteit. Ten aanzien van de georganiseerde drugscriminaliteit richtte de aanpak zich met name op drugshandel, het zicht op geldstromen, het voorkomen van witwassen van crimineel drugsgeld en het tegengaan van jonge aanwas. Het aantal signalen van ondermijning nam af met 34% naar 137 signalen. Het aantal nieuwe Bibob-onderzoeken komt uit op 41 en is daarmee gelijk aan het aantal van 2021. Dit brengt het aantal lopende Bibob-onderzoeken op 106. De rode draad in zowel de signalen van ondermijning als in de Bibob-dossiers is de toegenomen complexiteit van de casuïstiek. Ter versterking van de bestuurlijke weerbaarheid is opnieuw een groot aantal (nieuwe) ambtenaren getraind in het herkennen van signalen van ondermijning. Ook werden er dit jaar weer integrale controles gehouden. Voor de projecten Dealbreakers (voorkomen jonge aanwas) en ‘Geldstromen in de Leidse vastgoedwereld’ is de financiering verlengd waardoor verdere borging kan plaatsvinden. In de infographic 2022 zal een nadere toelichting op de resultaten van de aanpak ondermijning worden gegeven.

2A1.5 Inzet Veilige Publieke Taak

Het contact tussen burger, hun vertegenwoordigers en de overheid is in de loop der jaren steeds steviger geworden. Men zegt waar het op staat en niet zelden is de toonzetting stevig, waarbij in sommige gevallen respect voor de ambtenaar in functie uit het oog wordt verloren. Deze trend zien we terug in het Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem (GIR), waar het aantal meldingen sinds de coronacrisis uitbrak ook fors is toegenomen. Daarbovenop pakken we als gemeente een steeds stevigere rol bij de aanpak van (georganiseerde en ondermijnende) criminaliteit. De interventies die vanuit veiligheid/aanpak ondermijning worden gepleegd raken de crimineel in hun ‘business’. Enerzijds zien we daardoor meer juridische tegenreacties, maar helaas ook meer situaties waarbij medewerkers met agressie worden geconfronteerd. Een aantal casus heeft in het afgelopen jaar ook impact gehad op de veiligheidsgevoelens van collega’s. Het vergroten van de weerbaarheid van collega's geldt daarom in 2023 ook als een punt van aandacht.

2A2.4 Regievoering jaarwisseling

Na twee jaarwisselingen met coronamaatregelen vond de jaarwisseling dit jaar weer onder ‘normale’ omstandigheden plaats. Nieuw ten opzichte van voorgaande jaren was de uitbreiding van de vuurwerkvrije zones met het Stationsdistrict en de geïntensiveerde handhaving in de vuurwerkvrije zones. De jaarwisseling is altijd een van de drukste nachten van het jaar voor de hulpdiensten. De grote inzet leidt er toe dat incidenten zoveel mogelijk uitblijven. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal brandweermeldingen en politie-incidenten tussen 22.00-05.00 sterk afgenomen. Excessen bleven uit en de meeste inzet is gepleegd op kleine afval- en containerbranden. De schade aan gemeentelijke eigendommen was lager dan afgelopen jaar en weer in lijn met de dalende trend van voorgaande jaarwisselingen. In Roomburg/Meerburg, Stevenshof en Slaaghwijk was het op bepaalde momenten onrustig, waarbij onder andere een vernieling plaats heeft gevonden in ‘het huis van de buurt’ in Meerburg. Komende jaarwisseling zal de focus nog meer komen te liggen op de preventieve aanpak om overlast door jongeren te voorkomen.

2A2.5 Inzet buurt & wijkveiligheid

2022 was een belangrijk jaar qua voorbereidingen voor de verdere uitrol van de Intensieve Wijkaanpak in de Slaaghwijk en het Jacques Urlusplantsoen (JUP). Er is veel aandacht uitgegaan naar het bouwen van een netwerk van partners ter voorbereiding van interventies. Voor beide gebieden heeft een bestuurlijke bijeenkomst plaatsgevonden met de betrokken samenwerkingspartners. Tijdens deze bijeenkomsten is besproken wat iedere partner concreet kan bijdragen om de twee gebieden leefbaarder en veiliger te maken. Deze input is verwerkt in de beleidsplannen en uitvoeringsplannen, die de leidraad vormen voor hoe de aanpak de komende jaren vorm wordt gegeven en de beoogde te behalen resultaten. Voor beide gebieden zijn (thematische) werkgroepen gestart waar de verschillende partners concrete doelstellingen/acties bespreken en zorgen voor uitvoering hiervan. Het betrekken van andere (maatschappelijke) organisaties (zoals moskeeën, VVE’s) is hier eveneens een onderdeel van. Daarnaast blijft het betrekken van de bewoners en het zorgen voor maatschappelijk draagvlak één van de belangrijkste - maar ook meest uitdagende - taken. Verder is er gewerkt aan een plan van aanpak voor de afvalhotspots bij onder andere Horsten. De welzijnspartners gaan op huisbezoek en proberen mensen te helpen en waar nodig door te verwijzen bij (zorg)vragen, zoals schulden, taal, werk/opleiding etc. Op het JUP is 2022 op last van de burgemeester, op grond van artikel 13b Opiumwet, een drugspand gesloten voor de duur van een half jaar.

2A3.1 Stedelijke Jeugdaanpak

De Stedelijke Jeugdaanpak is in 2022 verder uitgebreid naar basisscholen in de Stevenshof. Doordat zij ook daar een netwerk van professionals hebben opgebouwd, is een goede samenwerking tot stand gekomen. De SJA kon daarmee meteen een belangrijke bijdrage leveren bij het voorkomen van verdere onrust door jeugdgroepen in de Stevenshof. Daarnaast is ook geïnvesteerd in het opzetten van signaaloverleggen op middelbare scholen. Daar is in 2022 een begin mee gemaakt en zal in 2023 verder worden uitgerold. Een goede samenwerking tussen de domeinen zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid leidt er toe dat veel jongeren en hun ouders verder geholpen zijn. De samenwerking met PIT en Dealbreakers heeft de SJA versterkt en maakt de jeugdaanpak in Leiden compleet.

2A4.1 Realiseren van BRL-vakbekwame gemeentelijke crisisorganisatie

In 2022 is in regionaal verband gewerkt aan het professionaliseren van de crisisorganisatie. In samenwerking met 19 gemeenten en de veiligheidsregio is ingezet om te komen tot een meer slagvaardige en flexibele gemeentelijke crisisorganisatie. Het uitgangspunt hierbij is om te komen tot een crisisorganisatie waarin meer kwaliteit geboden kan worden met minder crisisfunctionarissen. Er is onder meer gekeken naar het invullen van functies in de crisisorganisatie op het niveau van de veiligheidsregio. De inrichting en ervaringen van andere veiligheidsregio’s zijn hierin meegenomen.

Verbonden partijen

* De Veiligheidsmonitor is in 2021 anders van opzet dan eerdere jaren, waardoor de uitkomsten niet goed te vergelijken zijn. We kunnen dus niet bepalen of de streefwaarde al dan niet is behaald.
** Door een wijziging in de vraagstelling is deze indicator in 2021 niet gemeten
*** Deze indicator is in 2021 niet gemeten.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Kaderstellende beleidsstukken

In 2022 zijn voor het Programma Veiligheid geen kaderstellende beleidstukken vastgesteld.

Programmabudget

BELEIDSTERREINEN

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op baten en lasten) > € 250.000.

2A Veiligheid
Er zijn geen relevante afwijkingen.

INVESTERINGEN

Overschrijdingen op investeringskredieten
Binnen dit programma zijn per 31-12-2022 geen overschrijdingen op investeringskredieten.

Investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening
Binnen dit programma zijn geen investeringskredieten ouder dan drie jaar.