Het programma ‘Open en toegankelijke overheidsinformatie’ omvat drie wettelijke verplichtingen:
1. De Wet Open Overheid (Woo).
2. De Wet Elektronische Publicaties (Wep).
3. De Wet Digitale Overheid (Wdo) / Het Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid (BDTO).
1. Wet Open Overheid
De Woo beoogt een transparante en actief openbaar makende overheid. Met dit doel kan het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter worden gediend.
De Woo omvat:
- Het actief openbaar maken van documenten in elf verplichte informatiecategorieën;
- Het passief openbaar maken van documenten n.a.v. een Woo-verzoek
- Een inspanningsverplichting om uit eigen beweging zoveel mogelijk de bij de gemeente berustende informatie neergelegd in documenten voor eenieder openbaar te maken;
- Het op orde brengen van de informatiehuishouding.
2. Wet elektronische Publicaties
De Wet elektronische publicaties schrijft voor alle officiële publicaties via één centraal digitaal platform (www.officielebekendmakingen.nl) openbaar te maken. Op deze website kunnen burgers en ondernemers alle officiële publicaties vinden en kosteloos raadplegen. Tevens kunnen burgers op deze website aangeven om per e-mail te worden geattendeerd op algemene bekendmakingen, mededelingen en kennisgevingen uit die publicatiebladen die voor hen van belang zijn, bijvoorbeeld omdat deze betrekking hebben op de directe woonomgeving.
3. Wet digitale overheid / Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid
De Wet digitale overheid is op 1 juli 2023 in werking getreden. Een onderdeel van de Wet is het Besluit digitale toegankelijkheid overheid dat al vanaf 1 juli 2018 geldt. De Wet verplicht de overheid tot het toegankelijk maken en houden van alle websites en apps die de overheid gebruikt. Dit betekent dat digitale informatie en diensten even bruikbaar zijn voor mensen met een functiebeperking als voor mensen zonder functiebeperking.
Daarnaast verplicht de Wet tot het opstellen en publiceren van toegankelijkheidsverklaringen voor al deze websites en apps. Voor websites of apps die niet voldoen aan de toegankelijkheidseisen moet aangegeven worden hoe dat verbeterd gaat worden. Op die manier legt de overheid verantwoording af over het voldoen aan de Wet.
Impact op de organisatie
Er is sprake van meerdere wettelijke verplichtingen die grote impact hebben op alle onderdelen van de organisatie. De verplichting om steeds meer documenten actief openbaar (en voor iedereen toegankelijk) te maken past binnen een tijd waarin de overheid transparant dient te zijn. Door het actief openbaar maken van documenten krijgen burgers en overheid een gelijkwaardigere informatiepositie. De verwachting is dat het actief openbaar maken van stukken er uiteindelijk ook toe leidt dat minder verzoeken om informatie worden ingediend. Om stukken actief openbaar te kunnen maken dient de informatiehuishouding op orde te zijn.
2023
De invoering van deze wetten zijn veelomvattend en langdurig van aard. De implementatie van die wetten wordt regionaal gecoördineerd en opgepakt. Om de beheersbaarheid te vergroten is het project in 2023 omgevormd naar een programma. Onder het programma vallen nu (deel)projecten en strategische initiatieven die de transparantie en openheid moeten vergroten. Het oorspronkelijke plan van aanpak is omgevormd naar een programmaplan met bijbehorend uitvoeringsplan. De verrekening van de kosten tussen de gemeenten sluit aan bij de nieuwe afspraken over (extra) modulaire dienstverlening nadat SP71 is overgegaan naar gemeente Leiden, cluster IDA.
Er zijn in 2023 diverse informatiebijeenkomsten gehouden waarin medewerkers, college en raad zijn geïnformeerd over de wijzigingen die de nieuwe wetten met zich meebrengen.
Aan de hand van het uitvoeringsplan zijn de wettelijke verplichtingen die in 2023 van kracht werden geïmplementeerd: stukken die ter inzage worden gelegd zijn nu geanonimiseerd digitaal raadpleegbaar. Op het gebied van digitale toegankelijkheid kennen alle overheden een achterstand. Ook Leiden. Voor een aantal van onze websites en apps is een toegankelijkheidsverklaring opgesteld waardoor de achterstand is verkleind. Voor het voldoen aan wettelijke verplichtingen die in 2024 actief worden zoals de aansluiting op de landelijke Woo-index en het publiceren van documenten uit een aantal van de 11 informatiecategorieën is de voorbereiding gestart.