Deze paragraaf gaat over de stand van zaken van het openbaar maken van overheidsinformatie. Iedereen heeft recht op informatie van de gemeente. De gemeente moet die informatie uit zichzelf geven of als iemand daarom vraagt. De informatie wordt dan openbaar. Soms kan er een reden zijn om informatie niet openbaar te maken.
In de Wet open overheid (Woo) staat welke informatie openbaar is of de komende jaren openbaar gemaakt wordt. Omdat het veel werk is om alle informatie openbaar te maken, gebeurt dit in stapjes. Daarom heeft de gemeente Leiden het programma ‘Open en toegankelijke overheidsinformatie’ opgezet. In het programma kijken we ook hoe we verplichtingen uit drie andere wetten kunnen invoeren. Het is beter en slimmer om dat samen op te pakken dan apart.
In het programma wordt gewerkt aan het uitvoeren van vier wetten:
De Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer.
Openbaarheid is belangrijk voor het vertrouwen tussen de burgers en de gemeente. Door het openbaar maken van informatie weten burgers waarom de gemeente sommige keuzes maakt.
In de Woo staat welke informatie de gemeente uit zichzelf openbaar moet maken. Dat heet ‘actief openbaar maken’.
Iedereen kan informatie die nog niet openbaar is gemaakt opvragen. Dat heet ‘openbaar maken op verzoek’.
In de Woo staat ook welke informatie vertrouwelijk blijft. Bijvoorbeeld informatie die gevaar oplevert of privacygevoelige gegevens.
De gemeente wil inwoners zo goed mogelijk informeren over besluiten die zij wil gaan nemen en besluiten die genomen zijn in hun buurt. Het gaat dan bijvoorbeeld over een nieuwe verordening die is vastgesteld, een vergunningsaanvraag die is gedaan en waar omwonenden nog iets van mogen vinden of het aanwijzen van een gehandicaptenparkeerplaats. In de Wep staat dat al deze informatie voortaan op één plek te vinden is, namelijk de website officielebekendmakingen.nl.
Steeds meer zaken worden online geregeld. Burgers en bedrijven moeten soms op een website van de gemeente inloggen om iets aan te vragen of in te zien. De Wdo regelt dat dat inloggen veilig en betrouwbaar gebeurt.
Een belangrijk onderdeel van de Wdo is het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid. Alle websites en apps moeten niet alleen veilig zijn, maar ook voor alle burgers bereikbaar zijn. Dus ook voor mensen met een beperking.
De Wmebv bestaat nog niet. Deze wet gaat op 1 januari 2026 gelden. In deze wet staat dat burgers en bedrijven het recht krijgen om elektronische berichten aan de gemeente te sturen. Het gaat bijvoorbeeld om vergunningsaanvraag of bezwaarschrift. De mogelijkheid om deze berichten per post te sturen blijft overigens ook bestaan.
Afgelopen jaar hebben we vooral werkwijzen aangepast en de organisatie opgeleid en begeleid. Zo hebben we de contactpersoon voor de Woo in de organisatie een actievere rol gegeven. We kunnen hiermee beter de vraag naar informatie van onze inwoners beantwoorden. Overigens merken we dat het aantal Woo-verzoeken redelijk stabiel is, maar het aantal complexe verzoeken (en ook bezwaar en beroep hierop) neemt toe. Het kost steeds meer capaciteit om deze goed af te doen.
We hebben “Berichten over uw buurt” uitgerold. Via dit berichtensysteem krijgen inwoners direct een e-mail met informatie over (voorgenomen) besluiten van de gemeente over hun buurt.
Het actief openbaar maken van informatie gebeurt in vier stappen. Zo’n stap heet ‘tranche’. De eerste tranche is ingegaan op 1 november 2024. Vanaf dat moment hebben we de volgende informatie openbaar gemaakt op overheid.nl:
wetten en andere algemeen verbindende voorschriften,
overige besluiten van algemene strekking,
informatie over organisatie en werkwijze,
bereikbaarheidsgegevens.