Toelichting op de passiva

Vaste passiva

Eigen vermogen

Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:

	Boekwaarde 31-12-2020	Boekwaarde 31-12-2021
Algemene reserve	15.255	21.882
Bestemmingsreserves	263.130	265.729
Gerealiseerd resultaat	19.417	13.722
Totaal	297.802	301.333

Het verloop in 2020 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven. Zoals gebruikelijk zijn hierin de bestemmingsvoorstellen bij de jaarrekening 2020 nog niet verwerkt.

Toelichting op de mutaties van en over de aard en reden van de reserves:

Omschrijving	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Onttrekking	Vermindering ivm afschrijving op activa	Bestemming resultaat vorig boekjaar	Boekwaarde 31-12-2021	Functie, doel en minimale/maximale omvang
Algemene reserve
Algemene reserve	15.255	12.742	25.531		19.417	21.882	Functie: Bufferfunctie Doel: De concernreserve dient als buffer voor de afdekking van niet-kwalificeerbare risico’s en de egalisatie van het exploitatieresultaat. Minimale omvang: gelijk aan benodigd weerstandsvermogen
Totaal Algemene Reserve	15.255	12.742	25.531	-	19.417	21.882

Bestemmingsreserve
Reserve publicaties Erfgoed Leiden e.o.	226	-	-			226	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van initiatieven voor publicaties.
Reserve raad	140	-	36			104	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het bekostigen van uitgaven van de Raad voor verkiezingen, opleiding/begeleiding van nieuwe raadsleden en technische apparatuur voor commissie- en raadsvergaderingen. Maximale omvang: € 150.000
Reserve Holland Rijnland	10.209	-	3.076			7.134	Functie: Financieringsfunctie Doel: Het financieren van de gemeentelijke bijdrage aan het regionaal investeringsfonds Holland Rijnland.
Reserve flankerend beleid	1.660	-	34			1.625	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van het flankerend beleid bij de taken- en efficiencydiscussie; dekken van kosten voor maatregelen die de verlaging van de formatie moeten realiseren en de bijbehorende personeelsomvang.
Bedrijfsvoeringsreserve concern	1.089	-	2			1.087	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het egaliseren van resultaten op de bedrijfsvoering ten opzichte van de begroting over meerdere jaren en het oplossen van incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering. Maximale omvang: 3,5% van de personele lasten van de ambtelijke organisatie Minimale omvang: 1,0% van de personele lasten van de ambtelijke organisatie
Egalisatiereserve verkiezingen	334	171	350			155	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van verkiezingen.
Reserve parkeren	18.039	9.858	10.136			17.760	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van parkeervoorzieningen en egaliseren van de exploitatieresultaten over meerdere jaren.
Reserve bereikbaarheids- projecten	5.066	7.735	2.246			10.555	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de bereikbaarheidsprojecten.
Reserve asbestsanering	208	106	141			173	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de sanering van asbest in gemeentelijk vastgoed

Omschrijving	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Onttrekking	Vermindering ivm afschrijving op activa	Boekwaarde 31-12-2021	Functie, doel en minimale/maximale omvang
Reserve groene singels	309	80	389		0	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van een doorgaande ring van parken, openbare ruimten, speelplekken en industriële monumenten.
Reserve ontsluiting van groengebieden	1.159	-	308		851	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van een ecologisch en recreatief netwerk vanuit de stad richting kust en landgoederen en richting Duinhorst en Weide.
Reserve duurzaamheids- fondsen	267	-	47		220	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van onderzoek en adviezen voor eigenaren/bewoners van monumenten, bijdragen aan corporaties, een stimuleringsregeling en lokale initiatieven op het terrein van duurzaamheid.
Reserve Leefbaarheidsprojecten in de wijken	3.539	2	449		3.092	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van onderhoud van kapitaalgoederen en noodzakelijke investeringen in de Nieuwe Beestenmarkt, herinrichting van de Breestraat en de begraafplaats Groenesteeg.
Reserve grondexploitaties	2.776	10.245	9.509	31	3.482	Functie: Bestedingsfunctie Doel: De reserve Grondexploitaties wordt gevoed met positieve saldi bij afsluiten of tussentijds winstnemen van grondexploitaties, het exploitatieresultaat van het erfpachtbedrijf en verkoopopbrengsten van vastgoed en gronden. De reserve Grondexploitaties is de overkoepelende reserve van Grondzaken van waaruit de onderliggende voorzieningen en bestemmingsreserves gevoed kunnen worden. Tevens worden vrijvallende gelden uit de onderliggende voorzieningen en reserves teruggestort in deze reserve om herbestemd te worden.
Reserve bovenwijkse voorzieningen grondbedrijf	414	-	41		374	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van een extra kwaliteitsimpuls aan de openbare ruimte, aangepast aan het monumentale karakter van de stad (kunstobjecten, e.d.). Jaarlijks wordt bij Vermogensbeheer Grondexploitaties een voorstel meegenomen voor de te honoreren objecten.
Reserve afkoopsommen erfpacht	107.510	-	1.507		106.003	Functie: Inkomensfunctie Doel:Het financieren van de waarde van de in erfpacht uitgegeven gronden door jaarlijkse vrijval van een deel van de afkoopsommen als dekking van de rentelasten over de onderliggende grondwaarde.
Reserve afkoop administratiekosten Erfpacht	190	-	4		186	Functie: Inkomensfunctie Doel: Het financieren van de administratiekosten van de in erfpacht uitgegeven gronden door jaarlijkse vrijval van een deel van de betaalde afkoopsommen voor administratiekosten.
Egalisatiereserve inkomsten bouwleges	9.371	287	4.791		4.867	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het bekostigen van niet geraamde incidentele uitgaven voor de optimalisatie van de omgevingsvergunningverlening (onderdeel bouwactiviteiten) en het tegengaan van fluctuaties in de tariefstelling.
Reserve sociale huurwoningen	326	-	41		284	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de uitvoeringsagenda van Nota Wonen.

Omschrijving	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Onttrekking	Boekwaarde 31-12-2021	Functie, doel en minimale/maximale omvang
Reserve strategische aankopen	378	-	378	0	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van verwerving en beheer van strategische aankopen (conform Nota Grondbeleid 2015).
Reserve Leids Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond	4.102	-	547	3.555	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van sanering bij projecten waarbij bodemverontreiniging wordt aangetroffen.
Reserve herstructurering woongebieden De Sleutels van Zijl en Vliet	163	2	150	15	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het verrekenen van tekorten op de grondexploitatie bij herstructureringsplannen van woongebieden van De Sleutels van Zijl en Vliet waarbij de corporatie zelf de grondexploitatie voert (conform Raamovereenkomst Stedelijke Herstructurering met De Sleutels van Zijl en Vliet).
Reserve herstructurering woongebieden Ons Doel	4.938	49	1.300	3.687	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het verrekenen van tekorten op de grondexploitatie bij herstructureringsplannen van woongebieden van Ons Doel waarbij de corporatie zelf de grondexploitatie voert (conform conform Raamovereenkomst Stedelijke Herstructurering met Ons Doel).
Reserve risico's projecten in uitvoering	0	506	-	506	Functie: Bufferfunctie Doel: Het dekken van algemene- en projectspecifieke risico’s binnen grondexploitaties in uitvoering (BIE).
Reserve risico's bijzondere projecten	2.300	-	-	2.300	Functie: Bufferfunctie Doel: Het dekken van risico’s bij bijzondere projecten (Leiden Centraal Project, Oostvlietpolder en Lammenschansdriehoek (inclusief Betaplein).
Reserve combinatiefuncties	170	-	-	170	Functie: Egalisatiefunctie Doel: In het kader van de rijksregeling Impuls Brede Scholen Sport en Cultuur ontvangt de gemeente een bijdrage voor het realiseren van combinatiefuncties in het onderwijs en de sectoren sport en cultuur.
Reserve onderwijshuisvesting	909	-	284	625	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van beleid en uitvoering van onderwijshuisvesting
Reserve aankopen kunst Museum de Lakenhal	49	26	-	75	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Aankopen kunst voor museum De Lakenhal middels door de gemeente beschikbaar gestelde gelden.
Bedrijfsreserve Museum De Lakenhal	176	-	5	171	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het egaliseren van resultaten op de bedrijfsvoering en afgesloten projecten over meerdere jaren en oplossen van incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering. Maximale omvang: 15% van de totale exploitatielasten voor de periode 2019-2026.
Reserve exploitatie De Nobel	199	-	9	190	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de jaarlijkse bijdrage aan de exploitatie van muziekcentrum De Nobel.

Omschrijving	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Onttrekking	Boekwaarde 31-12-2021	Functie, doel en minimale/maximale omvang
Reserve gemeentelijk deel GSB Openbare Geestelijk GezondheidsZorg	46	-	46	0	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van oplossingen voor knelpunten bij de uitvoering van de (regionale) plannen voor Maatschappelijke opvang en Verslavingszorg
Reserve sociaal-maatschappelijke en culturele voorzieningen	2.069	-	33	2.036	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van aanvullingen op de beschikbare sociaal-maatschappelijke voorzieningen.
Bedrijfsreserve DZB-Leiden WSW	5.982	1.095	1.514	5.563	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het egaliseren van de jaarlijkse schommelingen in de bedrijfsvoeringkosten van de DZB en oplossen van knelpunten in de exploitatie.
Reserve GSB-middelen ISV/EZ	1.682	-	212	1.470	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het realiseren van prestatieafspraken in het kader van het grotestedenbeleid (GSB) met het Rijk. De volgende projecten worden bekostigd: verbeterplan bomen, gebiedsvisies en gevelsanering.
Reserve zachte landing WSW/DZB	1.573	-	269	1.305	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de herstructurering DZB.
Reserve bedrijfsvoering plankosten	1.106	4.188	1.783	3.511	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het dekken van de plankosten van projecten in de definitiefase en het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie als gevolg van de plankostensystematiek.
Reserve exploitatie Oppenheimstraat	151	-	-	151	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het bekostigen van de jaarlijkse bijdrage aan de exploitatie van de Oppenheimstraat.
Reserve rekenkamer	88	39	58	69	Functie: Egalisatiefuntie Doel: Het financieren van de uitgaven voor onderzoek en de mogelijkheid tot extra onderzoek. Maximale omvang: nader te bepalen, in 2020 wordt na evaluatie een voorstel ingediend.
Reserve bedrijfsvoering Erfgoed Leiden en omstreken	421	-	50	371	Functie: Egalisatiefunctie Doel: Het egaliseren van jaarlijkse schommelingen in de bedrijfsvoeringskosten van Erfgoed Leiden en omstreken. Maximale omvang: 10% van de begrote exploitatielasten
Reserve Sociaal Domein	20.258	21.783	8.404	33.637	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein.
Reserve Informatisering	67	-	-	67	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de digitalisering van werkprocessen, ontwikkelen van informatiebeleid en vernieuwen van de gemeentelijke website.
Reserve programma binnenstad	551	605	502	654	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van projecten voor een economisch vitale binnenstad

Omschrijving	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Onttrekking	Vermindering ivm afschrijving op activa	Boekwaarde 31-12-2021	Functie, doel en minimale/maximale omvang
Reserve stedelijke ontwikkeling	950	-	299		651	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van investeringsinitiatieven in de stad.
Reserve afschrijvingen investeringen	20.490	8.551	7.346	296	21.399	Functie: Financieringsfunctie Doel: Het dekken van de jaarlijkse kapitaallasten vanuit incidentele middelen.
Reserve economische impulsen en Kennisstad	2.012	-	276		1.736	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van impulsen voor duurzame, economische ontwikkelingen en initiatieven in de stad.
Reserve budgetoverheveling	17.714	9.219	14.012		12.922	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het faciliteren van budgetoverhevelingen.
Bestemmingsreserve frictiekosten ID/WIW-banen	311	-	46		265	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het dekken van kosten die gemoeid zijn met een raadsbesluit dat geleid heeft tot 'geen gedwongen ontslagen WIWmedewerkers'
Reserve sportstimulering	189	-	7		182	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van een sportstimuleringsfonds voor een betere uitvoering van de Leidse sportvisie onder nader vast te stellen voorwaarden van cofinanciering met inzet private middelen.
Reserve Fonds Debt? to no Debt!	162	-	9		153	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het dekken van projectkosten en eventuele oninbare vorderingen.
Reserve herontwikkeling Stationsgebied eo	3.716	-	185		3.532	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de uitvoering masterplan Stationsgebied
Reserve restauratie collectie De Lakenhal	0	-	-		0	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de restauratie van collectie van Museum De Lakenhal.
Reserve Molen de Valk / Erfgoed Leiden	293	-	-		293	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van de salarislasten van een derde molenaar bij molen de Valk
Reserve Lucas van Leydenfonds	250	-	200		50	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van beeldende kunst in de openbare ruimte
Reserve Duurzame Stad	6.053	4.141	5.008		5.186	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Het bekostigen van investeringen en uitgaven die om doelstellingen te realiseren op het gebied van verstedelijking, duurzame mobiliteit, energietransitie, klimaatadaptatie en biodiverse vergroening en circulaire economie en afval.
Reserve projecten en tentoonstelling Museum de Lakenhal	145	149	-		294	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Meerjarig beschikbaar houden van gemeentelijke middelen voor meerjarige projecten en tentoonstellingen van Museum de Lakenhal Maximale omvang: € 600.000
Reserve regionale verkeers- en milieukaart	76	112	-		188	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Alle regionale verkeers- en milieukaart (RVMK) taken zijn belegd bij de gemeente Leiden. Zoals afgesproken met de regiogemeenten in de dienstverleningsovereenkomst wordt een reserve RVMK gevormd. Hiermee kunnen eventuele risico's worden gedekt.
Reserve Bomenfonds	555	38	26		567	Functie: Bestedingsfunctie Doel: De versterking van het bomenbestand van Leiden.

Omschrijving	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Onttrekking	Vermindering ivm afschrijving op activa	Bestemming resultaat vorig boekjaar	Boekwaarde 31-12-2021	Functie, doel en minimale/maximale omvang
Reserve beheerkosten	0	-	-			0	Functie: Bestedingsfunctie Doel: Instellen centraal budget (reserve) voor stijging van beheerkosten als gevolg van klimaatadaptieve maatregelen en vergroening bij projecten.
Totaal Bestemmingsreserves	263.130	78.992	76.066	327	-	265.729

Totaal Reserves	278.385	91.734	101.597	327	19.417	287.611

Voorzieningen

Het verloop van de voorzieningen in 2020 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

Toelichting op de mutaties binnen, en over de aard en reden van de voorzieningen:

Prg.	Naam Voorziening	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Aanwending	Vrijgevallen bedragen	Boekwaarde 31-12-2021	Doel
Egalisatievoorzieningen
5	Voorziening groot onderhoud riolering	994	639	897		736	Egalisatie van de kosten van onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van rioleringen voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.
5	Voorziening waterkwaliteit	720	115	237		598	Egalisatie van de kosten van onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van de waterkwaliteit voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.
5	Voorziening groot onderhoud kunstwerken	197	926	774		350	Egalisatie van de kosten van onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van de kunstwerken voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.
5	Voorziening groot onderhoud walmuren en beschoeiing	1.290	310	423		1.176	Egalisatie van de kosten van onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van walmuren en beschoeiingen voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.
5	Voorziening groot onderhoud wegen	2.563	2.666	3.598	300	1.330	Egalisatie van de kosten van onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van de wegen voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.
5	Voorziening groot onderhoud openbare verlichting	131	209	143		197	Egalisatie van de kosten van onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van openbare verlichting voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de de omvang jaarlijks niet gelijk is.
5	Voorziening groot onderhoud gemalen	105	81	52		134	Egalisatie van de kosten voor het groot onderhoud van de gemalen
6	Voorziening onderhoud gemeentelijk vastgoed	9.394	1.687	4.186	55	6.840	Egalisatie van de kosten voor (groot)onderhoud van gemeentelijk vastgoed
8	Voorziening groot onderhoud lakenhal	458	82	0		540	Egalisatie van de kosten voor onderhoud van Museum de Lakenhal en voorzien in dekking voor meerjarige uitgaven in beveiligingssysteem en -apparatuur.
8	Voorziening groot onderhoud sportaccommodaties	3.917	1.387	1.135		4.169	Egalisate van kosten van het groot onderhoud aan de sportaccomodaties die in het eigendom zijn van de gemeente Leiden.
AD	Voorziening onderhoud gebouwen DZB	603	41	0		644	Egalisatie van de kosten voor groot onderhoud gebruikersdeel van de bedrijfspanden aan Le Pooleweg 6 en 11 en Nachtegaallaan 41-43.
Totaal Egalisatievoorzieningen		20.372	8.142	11.445	355	16.715
Voorzieningen van derden verkregen middelen
5	Voorziening boomregeling wijk	1.658	569	92	38	2.097	Egalisatie van de kosten voor het duurzaam in stand houden van bepaalde monumentale, bijzondere of waardevolle bomen, boomgroepen of houtopstand en dergelijke.
8	Voorziening bijdrage derden Museum De Lakenhal	763	45	0		809	Het uitvoeren van geoormerkte activiteiten in Museum De Lakenhal middels door derden beschikbaar gestelde gelden.
AD	Voorziening van derden verkregen middelen	108	140	181		66	Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden en die nog niet als opbrengst verantwoord kunnen worden, moeten conform artikel 44 lid 2 van de BBV in een voorziening worden gestort.
Totaal Voorzieningen van derden verkregen middelen		2.530	754	273	38	2.973

Prg.	Naam Voorziening	Boekwaarde 1-1-2021	Toevoeging	Aanwending	Vrijgevallen bedragen	Boekwaarde 31-12-2021	Doel
Voorzieningen toekomstige verplichtingen
1	Voorziening pensioenen wethouders	7.830	0	141	449	7.240	Voorziening om de toekomstige pensioen verplichtingen van (oud)-wethouders af te dekken.
1	Voorziening wachtgeld oud wethouders	221	0	126	24	71	Voorziening om wachtgeldverplichtingen van (oud)wethouders af te dekken.
2	Voorziening veiligheidsbeleid	92	0	10		82	Egalisatie van kosten programma veiligheid, camera toezicht en tussentijdse evaluatie veiligheidsprogramma.
6	Voorziening negatieve grondexploitaties	3.322	1.500	0		4.822	Voorziening om verwachte verliezen van grondexploitaties op te vangen.
6	Voorziening Lammenschansdriehoek	3.018	0	3.013	5	0	Voorziening ter afdekking van schadeloosstelling verweving in het kader van het project Lammenschansdriehoek.
9	Voorziening huisvesting statushouders	1.876	128	43		1.960	Het bekostigen van extra (tijdelijke) woningen voor vergunninghouders en/of bijzondere doelgroepen.
AD	Voorziening loga-gelden	93	0	0		93	Egalisatie van de kosten die voortvloeien uit spaarcontracten met personeel voor verlofrecht en dergelijke (voorheen M&B).
Totaal voorzieningen toekomstige verplichtingen		16.452	1.628	3.333	478	14.269
Voorzieningen ter dekking van risico's
3	Voorziening Garantstelling Biotech Training Facility	100	0	0		100	Afdekken risico garantstelling Biotech Training Facility
Totaal voorzieningen ter dekking van risico's		100	0	0	0	100
Totaal voorzieningen		39.454	10.524	15.051	871	34.057

Onder de voorzieningen voor toekomstige verplichtingen wordt dit jaar ook de voorziening negatieve grondexploitaties gepresenteerd. Dit is in andere jaren altijd een correctiepost op de waarde van de voorraden geweest. Voor Lammenschansdriehoek en Oude Rijnlocaties worden negatieve resultaten verwacht, terwijl er per 31-12-2020 meer opbrengsten dan kosten zijn gerealiseerd. Het BBV schrijft in die gevallen voor dat de bedragen die voor dit soort projecten in de voorziening negatieve grondexploitaties zijn gestort, worden gepresenteerd onder de voorzieningen voor toekomstige verplichtingen. Het gaat per 31-12-2021 om een totaalbedrag ad € 3,9 mln voor Lammenschansdriehoek en € 0,9 mln voor Oude Rijnlocatie.

Vaste schulden met een rentetypische looptijd langer dan één jaar

De onderverdeling van de in de balans opgenomen vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar is als volgt (de stand van de leningenportefeuille is nader gespecificeerd in de paragraaf Financiering):

	Boekwaarde 31-12-2020	Boekwaarde 31-12-2021
Onderhandse leningen
- binnenlandse banken en overige financiële instellingen	392.264	431.883
- binnenlandse bedrijven	3	3
- openbare lichamen	45.000	42.750
- binnenl.pens./verz.inst.	17.500	66.250
	454.767	540.886
Door derden belegde gelden	111	112
Waarborgsommen	518	749

Totaal	455.396	541.747

In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar over het jaar 2021:

	Saldo 31-12-2020	Vermeer - deringen	Aflossingen	Saldo 31-12-2021	Rentelast 2021
Onderhandse leningen	454.767	120.000	33.882	540.885	5.171
Door derden belegde gelden	111	1		112	1
Waarborgsommen	518	269	38	749
Totaal	455.396	120.270	33.920	541.746	5.172

Toelichting

In 2021 zijn twee langlopende geldleningen aangetrokken met een gezamelijke hoofdsom van € 120 miljoen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de financieringsparagraaf. Daar wordt ook inzicht gegeven in de rentelasten van de vaste schulden.

In 2021 zijn een meerdere waarborgsommen ontvangen waarvan het merendeel betrekking heeft op huurovereenkomsten. Een waarborgsom van € 75.000 heeft betrekking op een anterieure grondexploitatie overeenkomst.

Vlottende passiva

Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:

	Boekwaarde 31-12-2020	Boekwaarde 31-12-2021
Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar	107.486	58.365
Overlopende passiva	29.022	44.860
Totaal	136.508	103.225

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

De in de balans opgenomen netto-vlottende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd :

	Boekwaarde 31-12-2020	Boekwaarde 31-12-2021
Bank- en girosaldi	65.857	14.317
Overige schulden	41.628	44.048
Totaal	107.486	58.365

In maart 2021 is een langlopende geldleningen van € 70 miljoen aangetrokken. In november 2021 is een langlopende geldleningen van € 50 miljoen aangetrokken (zie hiervoor tevens de paragraaf financiering).

Gezien het renteverloop (stijgende rente aan het einde van het jaar, zoals ook te zien in de grafiek in de paragraaf financiering) is besloten om eind 2021 langlopende financiering aan te trekken en het tekort op de rekeningcourant te beperken, met als gevolg een lager negatief banksaldo per 31-12-2021 in vergelijking met de stand per 31-12-2020.

De post 'Overige schulden' bestaat uit:

Crediteuren € 24 mln
Nog te betalen kosten € 20 mln

Ten opzichte van 2020 is de post crediteuren met € 3 mln gestegen. De post 'Nog te betalen kosten' is ongeveer gelijk gebleven.

De post crediteuren bevat als belangrijkste posten:

1e termijn nieuwbouw binnenzwembad en ijshal De Vliet € 1,4 mln
Meerkosten opvang daklozen Maansteenpad, Gebouw C ivm Corona € 1,8 mln
RDOG Hollands Midden - Diverse bijdragen € 0,7 mln
Laatste termijn regionale jeugdhulp Holland Rijnland 2021 € 1,9 mln
GGZ Rivierduinen WMO november 2021 € 0,6 mln
Diverse kosten Servicepunt71 € 2,9 mln
7de voorschot scholencomplex Broekplein € 0,6 mln

De rest van het saldo op de post crediteuren betreft posten die individueel lager zijn dan € 0,5 mln.

De post 'nog te betalen kosten' bevat als belangrijkste posten:

Wet Maatschappelijke Opvang (WMO) € 1,5 mln (per 31-12-2020 € 2,0 mln)
Rente langlopende geldleningen € 2,7 mln (per 31-12-2020 € 3,1 mln)
Onderwijshuisvesting € 3,0 mln (vorig jaar € 4,8 mln)
Diverse nog te betalen bedragen aan Servicepunt71 € 1,8 mln (vorig jaar € 3,0 mln)
Eenmalige uitkering en loonsverhoging over december 2021 € 1,8 mln
Diverse bijdragen in het kader van de Leidse Ommelanden € 2,0 mln

De afname bij onderwijshuisvesting is voor een belangrijk deel een gevolg van het toevoegen van in het verleden toegekende voorzieningen (ad € 1.092.509) aan het krediet Nieuwbouw Broekplein. Deze werden tot nu toe meegenomen als een nog te betalen bedrag. Daarnaast is in 2021 voor een lager bedrag aan aanvragen voor voorzieningen onderwijshuisvesting toegekend dan in 2020 en is hiervan meer in het lopende jaar afgerekend met de schoolbesturen.

Overlopende passiva

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

	Boekwaarde 31-12-2020	Boekwaarde 31-12-2021
- Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume	10.122	10.126
- De in de balans opgenomen van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel.	14.516	29.638
- Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaar komen	4.383	5.096
Totaal	29.021	44.860

De in de balans opgenomen verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen bevat als grootste posten:

Omschrijving	Saldo 31-12-2020	Saldo 31-12-2021
Nog te betalen ingehouden loonheffing	7.013	7.144
Gelden van derden in beheer bij de stadsbank in het kader van budgetbeheer	1.160	987
Nog te betalen pensioenpremies	1.368	1.458
Overige posten	581	537
Totaal	10.122	10.126

De in de balans opgenomen van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren, kunnen als volgt worden gespecificeerd:

	Saldo 31-12-2020	Bestedingen	Ontvangen bedragen	Saldo 31-12-2021
Ontvangen voorschotten overige overheden		108	384	276
Vooruitontvangen Subsidies Provincie:	3.323	4.811	2.144	656
Vooruitontvangen van diverse ministeries	8.619	72.515	89.969	26.072
Vooruitontvangen van overige overheidsinstanties	2.574		60	2.634
Totaal	14.516	77.435	92.557	29.638

De in de balans opgenomen vooruit ontvangen voorschotbedragen van diverse Ministeries en Provincie kunnen als volgt worden gespecificeerd:

	Saldo 31-12-2020	Bestedingen	Ontvangen bedragen	Saldo 31-12-2021
Mondriaan stg 75 jaar Vrijheid		24	40	16
St. Stim Crea. Indus Resilient Leiden Nrd.			24	24
J&V ondermijning dealbrekers 2021-2022		84	320	236
Ontvangen voorschotten overige overheden		108	384	276


PZH Leidse Ommelanden DOS-2014-0008088	2.163	2.163
PZH Zernikedreef Bio Science Park DOS-2010-0018854	177	177
PZH Brugverbinding Poelgeest DOS-2009-0014053	46	46
PZH Planvorming Fietsparkeervoorziening Leiden CS DOS-2019-0007752	125	127	2
PZH Onderhoud Molen De Valk (incl. draaipremie) 2020-2025 DOS-2019-0009001	4	4	4	4
PZH DOS-2020-0004916 Rnet Centrumroute - Lange gracht Schuttersvekd Rijnsburgerweg - fase 3 en 4	710	2.180	1.470
PZH Toegankelijkheid bushaltelocaties Vrijheidslaan DOS-2020-0004400	20			20
PZH Toegankelijkheid 97 bushaltelocaties DOS-2019-0003320	66	22	174	218
PZH Duizend vondsten direct naar buiten DOS-2020-0006392	12	12
PZH Leids Media Fonds DOS-2021-0000804		80	80
MKB deal Economie 071			23	23
PZH Economie071 Rhijnvreugd DOS-2021-0002872			105	105
PZH Verkeerskundige expertise Werninkterrein			56	56
PZH 6 projecten Vliegende brigade			56	56
PZH Turkoois sociale huurwoning			147	147
PZH Sportbox Leiden			7	7
PZH T201 Toegankelijkheid Bushaltelocaties - Haltes Sumatrastraat			20	20
Vooruitontvangen Subsidies Provincie:	3.323	4.811	2.144	656

VWS SpUK BTW	2.038	2.383	2.416	2.071
BZK Reductie energiegebruik 2019-0000625198	1.522	1.127		395
MOCW Onderwijsachterstandenbeleid	407	3.351	3.138	194
MJV JenV VR-training veiligheidshuizen	42	26		16
MSZ Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (TOZO)	2.672	5.002	3.011	681
VWS Regeling specifieke uitkering stimulering sport (SPUK)	2	42	255	215
ZonMw pilots Leidse regio GGZ infrastruc	49		33	82
RCI Instandhoudingssubsidie Molen De Valk Subsidieregeling instandhouding monumenten (SIM)			11	11
BZK Besluit en regeling Woningbouwimpuls 2020 Woningbouwimpuls Lammenschansstrip			6.825	6.825
BZK Besluit en regeling Woningbouwimpuls 2020 Woningbouwimpuls Werninkterrein		416	2.999	2.583
OCW Regionale meld- en coördinatiefunctie 2021-2024		940	940
OCW Regionale aanpak voortijdig schoolverlaten 2021-2024		520	520
VWS Tegemoetkoming verhuurders sportaccommodaties COVID-19 (TVS1) / Beleidsregel tegemoetkoming verhuurders sportaccommodaties COVID-19 TVS 1		794	794
I&W E20 Stim. Verkeersveiligh 20-21	938	371		567
OCW D11 extra fin RMC-functie 20-21	86	19	86	154
SZW G1 loonk detachering Bonaire	130	128		2
FIN B1 gedup. Toeslagenproblematiek	59	111	52
SZW Gebundelde uitkering Pw, IOAW, IOAZ en loonkostensubsidies Gebundelde uitkering Pw, IOAW, IOAZ en loonkostensubsidies		53.808	53.808
I&W Regeling specifieke uitkering circulaire ambachtscentra 2020-2022			13	13
MJV Versterkingsgelden	123	119	85	90
RCE BRIM Pieterskerkgracht 9		9	9
RCE BRIM Woonhuis Rapenburg 22,			5	5
RON Regeling Ventilatie in scholen, Metrum, Schubertlaan			150	150
RON Regeling Ventilatie in scholen - De Thermiek 0074471			150	150
RON Regeling Ventilatie in scholen,De Vlieger, Boerhavelaan		210	210
RONRegeling Ventilatie in scholen, De Delta, Da Costastraat			150	150
BZK Woningbouwimpuls 2020 Campus Stationsgeb		378	4.050	3.672
RON Regeling Ventilatie in scholen, Anne Frank school, Meijboomstraat 00796210			100	100
RON Regeling Ventilatie in scholen, Dukdalf, Regenboogpad, 00795574			80	80
RON Regeling Ventilatie in scholen, Apollo, Strausspad, 00795861			80	80
RON Regeling Ventilatie in scholen, Merenwijkschool, Valkenpad, 00798654			34	34
VWS ZonMw Perspectief voor de jeugd met MDT Dossiernr.70-74300-98-981		40	40
RON Regeling Ventilatie in scholen - De Pionier 00798649			22	22
VWS Instandhouding Zwembaden en IJsbanen		454	454
RON Regeling Ventilatie in scholen - Lucas van Leyden, Vliet, 00796206			31	31
RON Regeling Ventilatie in scholen - PI De Brug 00798634			70	70
RON Regeling Ventilatie in scholen - Woutertje Pieterse 00798716			88	88
RON Regeling Ventilatie in scholen - Lucas van Leyden, Ursulasteeg 00799420			41	41
RON Regeling Ventilatie in scholen - Da Vinci college 00796165			37	37
VWS Zonmw Gezonde kansrijke start, Onbedoelde Zwangerschap		100	100
RON Extern advies warmtenet - EAW-20-01350163		21	21
SISA J&V A7 Onderst. toezicht en handhav		100	100
RON Regeling Schone Lucht Akkoord (SLA) SPUKSLA-21-01264551			127	127
SZW 2021EUSF20217 REACT EU HR Scholen		246	246
VWS Lokale Preventieaanpakken - Preventieakkoorden		23	60	37
MIW Impulsregeling klimaatadaptatie (DPRA Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie)		87	1.373	1.286
SISA OCW NPOnderwijs			521	521
ZONMW Implementatie uitkomsten klantreis dementie Leiden, Implementatie en opschalingscoaching			4	4
ZonMW MDT UniverCity			254	254
SISA BZK C9 Woningbouwimpuls De Zwijger			3.693	3.693
SISA RON C56 Huisv. aandachtsgr Energiepa			250	250
SISA RON C56 Huisv. aandachtsgr Gooimrln			400	400
SZW ESF Pro/VSO 2020-2021 2020EUSF20234		118	118
MOCW WEB / Volwasseneducatie 2015/2016/2017/2018	157	1.287	1.525	396
MJV Versterking aanpak ondermijning	378	236	278	420
MJV Begeleiden van ex-gedetineerden (Van der Staay)	16	16	77	77
Verdieping en verbr van Methodisch Werken fase 1 en 2 ( ESF Holland Rijnland)		35	35
Vooruitontvangen van diverse ministeries	8.619	72.515	89.969	26.072

Gemeente Oegstgeest - Bijdrage brugverbinding Poelgeest PZH-2009-525083 / DOS-2009-0014053	2.350			2.350
HR Capaciteit Beleidsagenda Jeugd	224			224
Mondriaan stg 75 jaar Vrijheid			60	60
Vooruitontvangen van overige overheden	2.574		60	2.634

Specificatie overige vooruitontvangen bedragen

Omschrijving	Saldo 31-12-2020	Saldo 31-12-2021

Vooruitontvangen bedragen in het kader van facilitair grondbeleid	1.771	1.782
Parkeervergunningen	1.305	1.713
Vooruitgefactureerde erfpachtcanons	817	919
Overige posten	490	682
Totaal	4.383	5.096

De vooruitontvangen bedragen voor parkeervergunningen is € 408.000 hoger dan per 31-12-2020. De reden hiervoor is de prijsverhoging voor een aantal producten.

In 2019 is de notitie 'Grondbeleid in begroting en jaarverslaglegging juli 2019' door de commissie BBV uitgebracht. Daarin staat dat de vooruitontvangen bedragen in het kader van facilitair grondbeleid moeten worden opgenomen onder de overige vooruitontvangen bedragen. Hieronder wordt dit bedrag naar locatie gespecificeerd, waarbij bedragen kleiner dan € 100.000 onder de overige posten zijn opgenomen.

Omschrijving	Saldo 31-12-2020	Saldo 31-12-2021
Schipholweg 130 (Brandpunt Leiden B.V.)	407	208
Verbouw en uitbreiding museum Naturalis (Stg Naturalis Biodiversity Center)	346	346
Ypenburgbocht/Maredijk 163 t/m 179 (Veursche II B.V.)	178	214
Zeeheldenbuurt (Portaal)	167	12
Statendijck (Ouwehand bouwgroep B.V.)	138	125
Motorhuislocatie (Spuigroep)	80	336
Lammenschansstrip		135
Overige posten	455	406
Totaal	1.771	1.782