Op basis van onderstaand overzicht wordt aangetoond of de jaarrekening 2023, conform de uitgangspunten in het BBV, structureel in evenwicht is. Dit houdt in dat structurele lasten zijn gedekt met structurele baten. Indien dit niet het geval is, is er een risico dat er op termijn een begrotingstekort ontstaat. Incidentele lasten mogen worden gedekt door zowel structurele als door incidentele baten.
Het structureel evenwicht wordt berekend door de som van de incidentele lasten en de toevoegingen aan reserves te verminderen met de incidentele baten en de onttrekkingen aan reserves. Hierbij is het uitgangspunt dat alle toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves incidenteel van aard zijn. Uitzondering is een onttrekking ter dekking van kapitaallasten. Dit soort onttrekkingen zijn structureel van aard. Als de bedragen groter zijn dan € 250.000, dan wordt deze kort toegelicht.
De jaarrekening 2023 heeft het onderstaande structureel evenwicht:
2023 | ||
---|---|---|
Saldo baten en lasten | -6.832 | |
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves | -12.775 | |
Begrotingssaldo na bestemming | -19.607 | V |
Af:Saldo incidentele posten | 8.792 | |
Structureel saldo van de begroting | -10.815 | V |
Structureel evenwicht | JA |
Het saldo van de jaarrekening is € 19,6 miljoen positief. Dit saldo bestaat uit het totaal aan structurele- en incidentele posten. Het saldo van de incidentele posten (zie voor een nadere specificatie onderstaande tabel) bedraagt € 8,8 miljoen. Per saldo bestaat deze post uit incidentele baten. Een saldo van incidentele baten is ongunstig voor het structurele saldo. Een overschot aan incidentele baten betekent dat structurele lasten zijn gedekt door incidentele baten. Zouden de incidentele baten op termijn wegvallen, dan blijven de structurele lasten bestaan, met als gevolg een tekort op de begroting.
Door het jaarrekening saldo te verminderen met het saldo aan de incidentele posten wordt het structurele saldo van de jaarrekening 2023 berekend. Deze komt voor 2023 uit op € 10,8 miljoen positief.
Incidentele baten en lasten per programma:
Lasten | Baten | |
---|---|---|
Bestuur en dienstverlening | 255 | - |
Veiligheid | - | - |
Economie | 52 | - |
Mobiliteit | - | - |
Omgevingskwaliteit | 393 | -292 |
Stedelijke ontwikkeling | 13.689 | -8.541 |
Jeugd en onderwijs | 1.481 | -1.851 |
Cultuur, sport en recreatie | - | - |
Maatschappelijke ondersteuning | - | - |
Werk en inkomen | - | - |
Algemene Dekkingmiddelen en Overhead | - | -750 |
Totaal inc. lasten en baten | 15.869 | -11.434 |
Stortingen | Onttrekkingen | |
Bestuur en dienstverlening | 118 | -1.952 |
Veiligheid | - | - |
Economie | - | -441 |
Bereikbaarheid | 166 | -5.153 |
Omgevingskwaliteit | 330 | -1.247 |
Stedelijke ontwikkeling | 17.244 | -17.620 |
Jeugd en onderwijs | - | -3.346 |
Cultuur, sport en recreatie | 457 | -1.428 |
Maatschappelijke ondersteuning | 20.794 | -8.718 |
Werk en inkomen | 6.582 | -8.750 |
Algemene Dekkingmiddelen en Overhead | 27.668 | -37.932 |
Totaal inc. stortingen en ontrekkingen | 73.359 | -86.587 |
Totaal incidentele posten | 89.228 | -98.021 |
Saldo Incidentele posten | -8.792 |
Per programma volgt hieronder een toelichting van de incidentele lasten en baten > € 250.000. Alle overige posten worden in een totaalbedrag genoemd.
Programma 1
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Bestuur | Adviseren bestuur over communicatie | 255 | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P1 | Reserve Holland Rijnland | - | -1.883 |
Reserves P1 | Overig | 118 | -69 |
Bestuur en dienstverlening | Totaal | 373 | -1.952 |
Adviseren bestuur over communicatie
Het betreft een eenmalige bijdrage voor de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Marokko.
Reserve Holland Rijnland
De onttrekking is een bijdrage aan het Regionaal Investeringsfonds (RIF) van Holland Rijnland. In 2024 vindt de laatste onttrekking plaats t.b.v. het RIF.
Programma 2
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Exploitatie P2 | Geen incidentele posten | - | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P2 | Geen incidentele posten | - | - |
Veiligheid | Totaal | - | - |
Programma 3
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Exploitatie P3 | Overig | 52 | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P3 | Reserve programma binnenstad | - | -253 |
Reserves P3 | Overig | - | -188 |
Economie | Totaal | 52 | -441 |
Reserve programma binnenstad
Dit is een ontrekking ten behoeve van de programmasturing binnenstad
Programma 4
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Exploitatie P4 | Geen incidentele posten | - | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P4 | Reserve parkeren | - | -1.731 |
Reserves P4 | Reserve bereikbaarheidsprojecten | - | -3.387 |
Reserves P4 | Overig | 166 | -35 |
Mobiliteit | Totaal | 166 | -5.153 |
Reserve parkeren
De onttrekking betreft het bekostigen van de parkeerexploitatie.
Reserve bereikbaarheidsprojecten
De onttrekking betreft de bekostiging van diverse bereikbaarheidsprojecten.
Programma 5
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Openbaar groen | Beheren openbaar groen | 314 | -292 |
Exploitatie P5 | Overig | 78 | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P5 | Res. Leefbaarh.projecten in de wijken | - | -840 |
Reserves P5 | Reserve Bomenfonds | 262 | - |
Reserves P5 | Overig | 68 | -407 |
Omgevingskwaliteit | Totaal | 723 | -1.539 |
Beheren openbaar groen
Dit zijn incidentele kosten voor het project Cronesteijn waar een incidentele provinciale subsidie tegenover staat.
Res. Leefbaarh.projecten in de wijken
Het bekostigen van onderhoud van kapitaalgoederen en noodzakelijke investeringen in de Nieuwe Beestenmarkt, herinrichting van de Breestraat en de begraafplaats Groenesteeg.
Bomenfonds
Betreft een onttrekking voor het project Groenoord Lammenschans
Programma 6
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Gemeentelijk vastgoed | Opstellen MPG en Vermogensbeheer | 13.689 | -8.541 |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P6 | Reserve ontsluiting van groengebieden | - | -820 |
Reserves P6 | Reserve grondexploitaties | 11.551 | -9.932 |
Reserves P6 | Egalisatiereserve inkomsten bouwleges | 1.088 | - |
Reserves P6 | Reserve Leids uitvoeringspr LUBO 2016 | - | -298 |
Reserves P6 | Reserve herstruct.woongebieden Ons Doel | - | -3.695 |
Reserves P6 | Reserve risico's projecten in uitvoering | 4.117 | - |
Reserves P6 | Reserve risico's bijzondere projecten | - | -2.300 |
Reserves P6 | Reserve bedrijfsvoering plankosten | 488 | - |
Reserves P6 | Reserve Duurzame Stad | - | -318 |
Reserves P6 | Overig | - | -257 |
Stedelijke ontwikkeling | Totaal | 30.933 | -26.161 |
Opstellen MPG en Vermogensbeheer
Het betreft exploitatiebijdragen aan investeringen, afwaarderingen van boekwaarden, mutaties in voorzieningen en incidentele baten/asten ten aanzien van het grondbeleid.
Reserve ontsluiting van groengebieden
Het bekostigen van een ecologisch en recreatief netwerk vanuit de stad richting kust en landgoederen en richting Duinhorst en Weide.
Reserve grondexploitaties
De reserve Grondexploitaties wordt gevoed met positieve saldi bij afsluiten of tussentijds winstnemen van grondexploitaties, het exploitatieresultaat van het erfpachtbedrijf en verkoopopbrengsten van vastgoed en gronden. De reserve Grondexploitaties is de overkoepelende reserve van Grondzaken van waaruit de onderliggende voorzieningen en bestemmingsreserves gevoed kunnen worden. Tevens worden vrijvallende gelden uit de onderliggende voorzieningen en reserves teruggestort in deze reserve om herbestemd te worden.
Egalisatiereserve inkomsten bouwleges
Door een aantal grote bouwprojecten in Leiden en de daarmee gemoeide opgelegde bouwleges zijn de inkomsten op de Leges hoger uitgevallen dan geraamd.Dit wordt gestort in de egalisatiereserve.
Reserve Leids uitvoeringspr LUBO 2016
Het bekostigen van sanering bij projecten waarbij bodemverontreiniging wordt aangetroffen.
Reserve herstruct.woongebieden Ons Doel
Er zijn afspraken gemaakt met woningcorporatie Ons Doel, deze wordt gefinancierd uit deze reserve.
Reserve risico's projecten in uitvoering
Het dekken van algemene- en projectspecifieke risico’s binnen grondexploitaties in uitvoering. Bouwgronden in exploitatie (BIE).
Reserve risico's bijzondere projecten
Het dekken van risico’s bij bijzondere projecten (Leiden Centraal Project, Oostvlietpolder en Lammenschansdriehoek (inclusief Betaplein).
Reserve bedrijfsvoering plankosten
Het dekken van de plankosten van projecten in de definitiefase en het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie als gevolg van de plankostensystematiek.
Reserve Duurzame Stad
Het bekostigen van uitgaven om doelstellingen te realiseren op het gebied van energietransitie.
Programma 7
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Onderwijsbeleid | Bevord. ouderbetrokkenheid doelgroepkind | 695 | -1.065 |
Onderwijsbeleid | Sturing geven op uitvalcijfers met RMC | 786 | -786 |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P7 | Reserve Sociaal Domein | - | -3.266 |
Reserves P7 | Overig | - | -80 |
Jeugd en onderwijs | Totaal | 1.481 | -5.197 |
Bevord. ouderbetrokkenheid doelgroepkind
Uitvoering geven aan het NPO (Nationaal Programma Onderwijs).
Sturing geven op uitvalcijfers met RMC
Het betreft de uitvoering van (regionale) projecten VSV (voortijdig schoolverlaten) en het project MDT Univercity
Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten op jeugdhulp zijnde de prestaties 7A2.01 tot en met 7A3.01 (hek sociaal domein). Een onttrekking is gedaan voor het saldo van een geraamd tekort op jeugdhulp bij de kaderbrief en er is een onttrekking gedaan voor het resultaat bij de jaarrekening.
Programma 8
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Expoitatie P8 | Geen incidentele posten | - | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P8 | Reserve grondexploitaties | - | -604 |
Reserves P8 | Reserve bedrijfsvoering ELO | 364 | - |
Reserves P8 | Reserve economische impulsen Kennisstad | - | -342 |
Reserves P8 | Overig | 93 | -482 |
Cultuur, sport en recreatie | Totaal | 457 | -1.428 |
Reserve grondexploitaties
De reserve Grondexploitaties wordt gevoed met positieve saldi bij afsluiten of tussentijds winstnemen van grondexploitaties, het exploitatieresultaat van het erfpachtbedrijf en verkoopopbrengsten van vastgoed en gronden. De reserve Grondexploitaties is de overkoepelende reserve van Grondzaken van waaruit de onderliggende voorzieningen en bestemmingsreserves gevoed kunnen worden. Tevens worden vrijvallende gelden uit de onderliggende voorzieningen en reserves teruggestort in deze reserve om herbestemd te worden.
Reserve bedrijfsvoering ELO
Het betreft de storting van het positieve resultaat 2023 van Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO).
Reserve economische impulsen Kennisstad
Dit is een ontrekking voor besteding aan een muziekschool en plankosten voor het huisvesten van cultuurinstellingen.
Programma 9
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Expoitatie P9 | Geen incidentele posten | - | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P9 | Reserve Sociaal Domein | 6.994 | -7.489 |
Reserves P9 | Res. Spec voorz maatsch zorg | 1.200 | - |
Reserves P9 | Res. Oekraïne asielzoekers statushouder | 12.077 | -1.071 |
Reserves P9 | Res. Maatschappelijke Zorg Leidse regio | 523 | - |
Reserves P9 | Overig | - | -158 |
Maatschappelijke ondersteuning | Totaal | 20.794 | -8.718 |
Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein. De stortingen hebben betrekking op het jaarrekeningresultaat 2022 en positieve resultaten op sociaal domein vanuit de P&C producten 2023. De onttrekkingen hebben vooral betrekking op dekking voor de doordecentralisatie Maatschappelijke zorg, zowel Specialistische MZ als de Investeringsfondsen, zowel regionaal (HR) als de Leidse regio, ten behoeve van de opbouwopgaven. Daaarnaast zijn een aantal tijdelijke budgetten gedekt door onttrekkingen aan deze reserve (bestemmingsvoorstellen 2022 en aanmeldingen in overige P&C stukken). Ten slotte wordt deze reserve ingezet ter dekking van eventuele tekorten op budgetten binnen het Sociaal Domein.
Res. Spec voorz maatsch zorg
Deze reserve fungeert als egalisatiereserve voor de Specialistische Maatschappelijke zorg. In 2023 is deze reserve ingesteld en incidenteel gevuld tot aan het vastgestelde plafond.
Res. Oekraïne asielzoekers statushouders
Voor de balansstorting in 2023 is €10 mln te verklaren doordat de Rijksbijdrage voor dagvergoedingen voor Oekrainse ontheemden hoger is dan de exploitatiekosten. Voor € 2 mln is de toevoeging te verklaren vanuit de besluitvorming over jaarrekeningresultaat 2022. De onttrekking is vor € 721.000 te verklaren vanuit de besluitvorming over de jaarrekening 2022. Voor € 350.000 zijn dit kosten voor het woon-leer-werk traject Studenten en Statushouders (Alrijne project), Social Beheer Statushouders en Asielzoekers en Huisartensenzorg Oekraiense ontheemden.
Res. Maatschappelijke Zorg Leidse regio
Deze reserve fungeert als egalisatiereserve voor de Maatschappelijke zorg Leidse regio (betreft het Leidse aandeel). In 2023 is deze reserve ingesteld en incidenteel gevuld tot aan de vastgestelde bodem.
Programma 10
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Expoitatie P10 | Geen incidentele posten | - | - |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves P10 | DZB bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw | -1.372 | |
Reserves P10 | Reserve Sociaal Domein | 6.478 | -7.038 |
Reserves P10 | Reserve Fonds Debt? to no Debt! | 104 | -341 |
Werk en inkomen | Totaal | 6.582 | -8.750 |
DZB bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw
Het egaliseren van de jaarlijkse schommelingen in de bedrijfsvoeringkosten van de DZB en oplossen van knelpunten in de exploitatie.
Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein.
Reserve Fonds Debt? to no Debt!
Het dekken van projectkosten en eventuele oninbare vorderingen.
Algemene Dekkingsmiddelen en Overhead
Expoitatie | Lasten | Baten | |
---|---|---|---|
Lokale heffingen besteding niet gebonden | Baten OZB-gebruikers | - | -750 |
Reserves | Stortingen | Onttrekkingen | |
Reserves AD/OH | concernreserve | 1.321 | -19.159 |
Reserves AD/OH | bedrijfsvoeringsreserve concern | 1.209 | -2.133 |
Reserves AD/OH | Reserve bedrijfsvoering plankosten | 341 | -1.777 |
Reserves AD/OH | Reserve Sociaal Domein AD | 1.832 | - |
Reserves AD/OH | Reserve afschrijvingen investeringen | 7.564 | -3.586 |
Reserves AD/OH | Reserve budgetoverheveling | 13.817 | -10.575 |
Reserves AD/OH | Reserve egalisatie kapitaallasten CR | 684 | -614 |
Reserves AD/OH | Reserve risicobijdrage CR | 355 | - |
Reserves AD/OH | CR Reserve bedrijfsvoering Centrumregel. | 544 | - |
Reserves AD/OH | Overig | - | -88 |
Algemene Dekkingmiddelen en Overhead | Totaal | 27.668 | -38.682 |
Baten OZB-gebruikers
Dit betreft een nagekomen opbrengst over 2022
Concernreserve
De concernreserve dient als buffer voor de afdekking van niet-kwalificeerbare risico’s en de egalisatie van het exploitatieresultaat.
Bedrijfsvoeringsreserve concern
Het egaliseren van resultaten op de bedrijfsvoering ten opzichte van de begroting over meerdere jaren en het oplossen van incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering. De onttrekkingen van deze reserve is gebasserd op DT-besluiten. Hiermee zijn de kosten van verschillende knelpunten in de bedrijfsvoering gedekt.
Reserve bedrijfsvoering plankosten
Het dekken van de plankosten van projecten in de definitiefase en het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie als gevolg van de plankostensystematiek.
Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein.
Reserve afschrijvingen investeringen
Het dekken van de jaarlijkse kapitaallasten vanuit incidentele middelen.
Reserve budgetoverheveling
Het faciliteren van budgetoverhevelingen.
Reserve egalisatie kapitaallasten
Egaliseren van verschillen tussen begrote en gerealiseerde kapitaallasten die in afzonderlijke boekjaren ontstaan binnen de centrumregeling bedrijfsvoering.
Reserve risicobijdrage CR
Het beschikbaar houden van het in een boekjaar niet bestede deel van de risicobijdrage van partnergemeenten voor de continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening aan deze partnergemeenten.
CR Reserve bedrijfsvoering Centrumregel.
De Bedrijfsvoeringsreserve Centrumregeling heeft als functie het opvangen van jaarlijkse fluctuaties (egalisatiefunctie) en knelpunten in de bedrijfsvoering voor de werkzaamheden die binnen de centrumregeling vallen. Daarnaast kan de reserve worden ingezet voor het ontwikkelen van innovaties en aanpassingen in de bedrijfsvoering, voor zover die ten goede komen aan de dienstverlening in het kader van de centrumregeling.
Structurele reservemutaties
Hieronder volgt een overzicht en toelichting op de structurele reservemutaties:
Reserve | Storting | Onttrekking |
---|---|---|
reserve afkoopsommen erfpacht | -1.508 | |
Reserve Duurzame Stad P6 | 1.900 | |
Overig | 274 | -213 |
Totaal | 2.174 | -1.721 |
Reserve afkoopsommen erfpacht
Het financieren van de waarde van de in erfpacht uitgegeven gronden door jaarlijkse vrijval van een deel van de afkoopsommen als dekking van de rentelasten over de onderliggende grondwaarde.
Reserve Duurzame Stad P6
Het bekostigen van investeringen en uitgaven die om doelstellingen te realiseren op het gebied van verstedelijking, duurzame mobiliteit, energietransitie, klimaatadaptatie en biodiverse vergroening en circulaire economie en afval.
De reservestorting in deze reserve wordt op termijn omgezet in kapitaallasten.