Jaarstukken 2023

Overzicht incidentele baten en lasten

Op basis van onderstaand overzicht wordt aangetoond of de jaarrekening 2023, conform de uitgangspunten in het BBV, structureel in evenwicht is. Dit houdt in dat structurele lasten zijn gedekt met structurele baten. Indien dit niet het geval is, is er een risico dat er op termijn een begrotingstekort ontstaat. Incidentele lasten mogen worden gedekt door zowel structurele als door incidentele baten.

Het structureel evenwicht wordt berekend door de som van de incidentele lasten en de toevoegingen aan reserves te verminderen met de incidentele baten en de onttrekkingen aan reserves. Hierbij is het uitgangspunt dat alle toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves incidenteel van aard zijn. Uitzondering is een onttrekking ter dekking van kapitaallasten. Dit soort onttrekkingen zijn structureel van aard. Als de bedragen groter zijn dan 250.000, dan wordt deze kort toegelicht.


De jaarrekening 2023 heeft het onderstaande structureel evenwicht:

 

2023

 

Saldo baten en lasten

-7.145

 

Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves

-12.775

 

Begrotingssaldo na bestemming

-19.920

V

Af:Saldo incidentele posten

8.792

 

Structureel saldo van de begroting

-11.128

V

Structureel evenwicht

JA

 

Het saldo van de jaarrekening is 20,3 miljoen positief. Dit saldo bestaat uit het totaal aan structurele- en incidentele posten. Het saldo van de incidentele posten (zie voor een nadere specificatie onderstaande tabel) bedraagt 8,7 miljoen. Per saldo bestaat deze post uit incidentele baten. Een saldo van incidentele baten is ongunstig voor het structurele saldo. Een overschot aan incidentele baten betekent dat structurele lasten zijn gedekt door incidentele baten. Zouden de incidentele baten op termijn wegvallen, dan blijven de structurele lasten bestaan, met als gevolg een tekort op de begroting.
Door het jaarrekening saldo te verminderen met het saldo aan de incidentele posten wordt het structurele saldo van de jaarrekening 2023 berekend. Deze komt voor 2022 uit op 11,6 miljoen positief.

Incidentele baten en lasten per programma:

 

Lasten

Baten

Bestuur en dienstverlening

255

-

Veiligheid

-

-

Economie

52

-

Mobiliteit

-

-

Omgevingskwaliteit

393

-292

Stedelijke ontwikkeling

13.689

-8.541

Jeugd en onderwijs

1.481

-1.851

Cultuur, sport en recreatie

-

-

Maatschappelijke ondersteuning

-

-

Werk en inkomen

-

-

Algemene Dekkingmiddelen en Overhead

-

-750

   

Totaal inc. lasten en baten

15.869

-11.434

   
 

Stortingen

Onttrekkingen

Bestuur en dienstverlening

118

-1.952

Veiligheid

-

-

Economie

-

-441

Bereikbaarheid

166

-5.153

Omgevingskwaliteit

330

-1.247

Stedelijke ontwikkeling

17.244

-17.620

Jeugd en onderwijs

-

-3.346

Cultuur, sport en recreatie

457

-1.428

Maatschappelijke ondersteuning

20.794

-8.718

Werk en inkomen

6.582

-8.750

Algemene Dekkingmiddelen en Overhead

27.668

-37.932

   

Totaal inc. stortingen en ontrekkingen

73.359

-86.587

   

Totaal incidentele posten

89.228

-98.021

   

Saldo Incidentele posten

-8.792

 

Per programma volgt hieronder een toelichting van de incidentele lasten en baten > 250.000. Alle overige posten worden in een totaalbedrag genoemd.

Programma 1

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Bestuur

Adviseren bestuur over communicatie

255

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P1

Reserve Holland Rijnland

-

-1.883

Reserves P1

Overig

118

-69

    
    

Bestuur en dienstverlening

Totaal

373

-1.952

Adviseren bestuur over communicatie
Het betreft een eenmalige bijdrage voor de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Marokko.

Reserve Holland Rijnland
De onttrekking is een bijdrage aan het Regionaal Investeringsfonds (RIF) van Holland Rijnland. In 2024 vindt de laatste onttrekking plaats t.b.v. het RIF.

Programma 2

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Exploitatie P2

Geen incidentele posten

-

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P2

Geen incidentele posten

-

-

    
    

Veiligheid

Totaal

-

-

Programma 3

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Exploitatie P3

Overig

52

-

    
    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P3

Reserve programma binnenstad

-

-253

Reserves P3

Overig

-

-188

    
    

Economie

Totaal

52

-441

Reserve programma binnenstad
Dit is een ontrekking ten behoeve van de programmasturing binnenstad

Programma 4

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Exploitatie P4

Geen incidentele posten

-

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P4

Reserve parkeren

-

-1.731

Reserves P4

Reserve bereikbaarheidsprojecten

-

-3.387

Reserves P4

Overig

166

-35

    
    

Mobiliteit

Totaal

166

-5.153

Reserve parkeren
De onttrekking betreft het bekostigen van de parkeerexploitatie.

Reserve bereikbaarheidsprojecten
De onttrekking betreft de bekostiging van diverse bereikbaarheidsprojecten.

Programma 5

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Openbaar groen

Beheren openbaar groen

314

-292

Exploitatie P5

Overig

78

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P5

Res. Leefbaarh.projecten in de wijken

-

-840

Reserves P5

Reserve Bomenfonds

262

-

Reserves P5

Overig

68

-407

    
    

Omgevingskwaliteit

Totaal

723

-1.539

Beheren openbaar groen
Dit zijn incidentele kosten voor het project Cronesteijn waar een incidentele provinciale subsidie tegenover staat.

Res. Leefbaarh.projecten in de wijken
Het bekostigen van onderhoud van kapitaalgoederen en noodzakelijke investeringen in de Nieuwe Beestenmarkt, herinrichting van de Breestraat en de begraafplaats Groenesteeg.

Bomenfonds
Betreft een onttrekking voor het project Groenoord Lammenschans

Programma 6

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Gemeentelijk vastgoed

Opstellen MPG en Vermogensbeheer

13.689

-8.541

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P6

Reserve ontsluiting van groengebieden

-

-820

Reserves P6

Reserve grondexploitaties

11.551

-9.932

Reserves P6

Egalisatiereserve inkomsten bouwleges

1.088

-

Reserves P6

Reserve Leids uitvoeringspr LUBO 2016

-

-298

Reserves P6

Reserve herstruct.woongebieden Ons Doel

-

-3.695

Reserves P6

Reserve risico's projecten in uitvoering

4.117

-

Reserves P6

Reserve risico's bijzondere projecten

-

-2.300

Reserves P6

Reserve bedrijfsvoering plankosten

488

-

Reserves P6

Reserve Duurzame Stad

-

-318

Reserves P6

Overig

-

-257

    
    

Stedelijke ontwikkeling

Totaal

30.933

-26.161

Opstellen MPG en Vermogensbeheer
Het betreft exploitatiebijdragen aan investeringen, afwaarderingen van boekwaarden, mutaties in voorzieningen en incidentele baten/asten ten aanzien van het grondbeleid.

Reserve ontsluiting van groengebieden
Het bekostigen van een ecologisch en recreatief netwerk vanuit de stad richting kust en landgoederen en richting Duinhorst en Weide.

Reserve grondexploitaties
De reserve Grondexploitaties wordt gevoed met positieve saldi bij afsluiten of tussentijds winstnemen van grondexploitaties, het exploitatieresultaat van het erfpachtbedrijf en verkoopopbrengsten van vastgoed en gronden. De reserve Grondexploitaties is de overkoepelende reserve van Grondzaken van waaruit de onderliggende voorzieningen en bestemmingsreserves gevoed kunnen worden. Tevens worden vrijvallende gelden uit de onderliggende voorzieningen en reserves teruggestort in deze reserve om herbestemd te worden.

Egalisatiereserve inkomsten bouwleges
Door een aantal grote bouwprojecten in Leiden en de daarmee gemoeide opgelegde bouwleges zijn de inkomsten op de Leges hoger uitgevallen dan geraamd.Dit wordt gestort in de egalisatiereserve.

Reserve Leids uitvoeringspr LUBO 2016
Het bekostigen van sanering bij projecten waarbij bodemverontreiniging wordt aangetroffen.

Reserve herstruct.woongebieden Ons Doel
Er zijn afspraken gemaakt met woningcorporatie Ons Doel, deze wordt gefinancierd uit deze reserve.

Reserve risico's projecten in uitvoering
Het dekken van algemene- en projectspecifieke risico’s binnen grondexploitaties in uitvoering. Bouwgronden in exploitatie (BIE).

Reserve risico's bijzondere projecten
Het dekken van risico’s bij bijzondere projecten (Leiden Centraal Project, Oostvlietpolder en Lammenschansdriehoek (inclusief Betaplein).

Reserve bedrijfsvoering plankosten
Het dekken van de plankosten van projecten in de definitiefase en het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie als gevolg van de plankostensystematiek.

Reserve Duurzame Stad
Het bekostigen van uitgaven om doelstellingen te realiseren op het gebied van energietransitie.

Programma 7

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Onderwijsbeleid

Bevord. ouderbetrokkenheid doelgroepkind

695

-1.065

Onderwijsbeleid

Sturing geven op uitvalcijfers met RMC

786

-786

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P7

Reserve Sociaal Domein

-

-3.266

Reserves P7

Overig

-

-80

    
    

Jeugd en onderwijs

Totaal

1.481

-5.197

Bevord. ouderbetrokkenheid doelgroepkind
Uitvoering geven aan het NPO (Nationaal Programma Onderwijs).

Sturing geven op uitvalcijfers met RMC
Het betreft de uitvoering van (regionale) projecten VSV (voortijdig schoolverlaten) en het project MDT Univercity

Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten op jeugdhulp zijnde de prestaties 7A2.01 tot en met 7A3.01 (hek sociaal domein). Een onttrekking is gedaan voor het saldo van een geraamd tekort op jeugdhulp bij de kaderbrief en er is een onttrekking gedaan voor het resultaat bij de jaarrekening.

Programma 8

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Expoitatie P8

Geen incidentele posten

-

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P8

Reserve grondexploitaties

-

-604

Reserves P8

Reserve bedrijfsvoering ELO

364

-

Reserves P8

Reserve economische impulsen Kennisstad

-

-342

Reserves P8

Overig

93

-482

    
    

Cultuur, sport en recreatie

Totaal

457

-1.428

Reserve grondexploitaties
De reserve Grondexploitaties wordt gevoed met positieve saldi bij afsluiten of tussentijds winstnemen van grondexploitaties, het exploitatieresultaat van het erfpachtbedrijf en verkoopopbrengsten van vastgoed en gronden. De reserve Grondexploitaties is de overkoepelende reserve van Grondzaken van waaruit de onderliggende voorzieningen en bestemmingsreserves gevoed kunnen worden. Tevens worden vrijvallende gelden uit de onderliggende voorzieningen en reserves teruggestort in deze reserve om herbestemd te worden.

Reserve bedrijfsvoering ELO
Het betreft de storting van het positieve resultaat 2023 van Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO).

Reserve economische impulsen Kennisstad
Dit is een ontrekking voor besteding aan een muziekschool en plankosten voor het huisvesten van cultuurinstellingen.

Programma 9

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Expoitatie P9

Geen incidentele posten

-

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P9

Reserve Sociaal Domein

6.994

-7.489

Reserves P9

Res. Spec voorz maatsch zorg

1.200

-

Reserves P9

Res. Oekraïne asielzoekers statushouder

12.077

-1.071

Reserves P9

Res. Maatschappelijke Zorg Leidse regio

523

-

Reserves P9

Overig

-

-158

    
    

Maatschappelijke ondersteuning

Totaal

20.794

-8.718

Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein. De stortingen hebben betrekking op het jaarrekeningresultaat 2022 en positieve resultaten op sociaal domein vanuit de P&C producten 2023. De onttrekkingen hebben vooral betrekking op dekking voor de doordecentralisatie Maatschappelijke zorg, zowel Specialistische MZ als de Investeringsfondsen, zowel regionaal (HR) als de Leidse regio, ten behoeve van de opbouwopgaven. Daaarnaast zijn een aantal tijdelijke budgetten gedekt door onttrekkingen aan deze reserve (bestemmingsvoorstellen 2022 en aanmeldingen in overige P&C stukken). Ten slotte wordt deze reserve ingezet ter dekking van eventuele tekorten op budgetten binnen het Sociaal Domein.

Res. Spec voorz maatsch zorg
Deze reserve fungeert als egalisatiereserve voor de Specialistische Maatschappelijke zorg. In 2023 is deze reserve ingesteld en incidenteel gevuld tot aan het vastgestelde plafond.

Res. Oekraïne asielzoekers statushouders
Voor de balansstorting in 2023 is €10 mln te verklaren doordat de Rijksbijdrage voor dagvergoedingen voor Oekrainse ontheemden hoger is dan de exploitatiekosten. Voor 2 mln is de toevoeging te verklaren vanuit de besluitvorming over jaarrekeningresultaat 2022. De onttrekking is vor 721.000 te verklaren vanuit de besluitvorming over de jaarrekening 2022. Voor 350.000 zijn dit kosten voor het woon-leer-werk traject Studenten en Statushouders (Alrijne project), Social Beheer Statushouders en Asielzoekers en Huisartensenzorg Oekraiense ontheemden.

Res. Maatschappelijke Zorg Leidse regio
Deze reserve fungeert als egalisatiereserve voor de Maatschappelijke zorg Leidse regio (betreft het Leidse aandeel). In 2023 is deze reserve ingesteld en incidenteel gevuld tot aan de vastgestelde bodem.

Programma 10

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Expoitatie P10

Geen incidentele posten

-

-

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves P10

DZB bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw

 

-1.372

Reserves P10

Reserve Sociaal Domein

6.478

-7.038

Reserves P10

Reserve Fonds Debt? to no Debt!

104

-341

    
    

Werk en inkomen

Totaal

6.582

-8.750

DZB bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw
Het egaliseren van de jaarlijkse schommelingen in de bedrijfsvoeringkosten van de DZB en oplossen van knelpunten in de exploitatie.

Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein.

Reserve Fonds Debt? to no Debt!
Het dekken van projectkosten en eventuele oninbare vorderingen.

Algemene Dekkingsmiddelen en Overhead

Expoitatie

 

Lasten

Baten

Lokale heffingen besteding niet gebonden

Baten OZB-gebruikers

-

-750

    

Reserves

 

Stortingen

Onttrekkingen

Reserves AD/OH

concernreserve

1.321

-19.159

Reserves AD/OH

bedrijfsvoeringsreserve concern

1.209

-2.133

Reserves AD/OH

Reserve bedrijfsvoering plankosten

341

-1.777

Reserves AD/OH

Reserve Sociaal Domein AD

1.832

-

Reserves AD/OH

Reserve afschrijvingen investeringen

7.564

-3.586

Reserves AD/OH

Reserve budgetoverheveling

13.817

-10.575

Reserves AD/OH

Reserve egalisatie kapitaallasten CR

684

-614

Reserves AD/OH

Reserve risicobijdrage CR

355

-

Reserves AD/OH

CR Reserve bedrijfsvoering Centrumregel.

544

-

Reserves AD/OH

Overig

-

-88

    
    

Algemene Dekkingmiddelen en Overhead

Totaal

27.668

-38.682

Baten OZB-gebruikers
Dit betreft een nagekomen opbrengst over 2022

Concernreserve
De concernreserve dient als buffer voor de afdekking van niet-kwalificeerbare risico’s en de egalisatie van het exploitatieresultaat.

Bedrijfsvoeringsreserve concern
Het egaliseren van resultaten op de bedrijfsvoering ten opzichte van de begroting over meerdere jaren en het oplossen van incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering. De onttrekkingen van deze reserve is gebasserd op DT-besluiten. Hiermee zijn de kosten van verschillende knelpunten in de bedrijfsvoering gedekt.

Reserve bedrijfsvoering plankosten
Het dekken van de plankosten van projecten in de definitiefase en het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie als gevolg van de plankostensystematiek.

Reserve Sociaal Domein
Het dekken van bijsturingsmaatregelen die (op termijn) leiden tot kostenreductie en opvangen van tekorten en overschotten in het sociaal domein.

Reserve afschrijvingen investeringen
Het dekken van de jaarlijkse kapitaallasten vanuit incidentele middelen.

Reserve budgetoverheveling
Het faciliteren van budgetoverhevelingen.

Reserve egalisatie kapitaallasten
Egaliseren van verschillen tussen begrote en gerealiseerde kapitaallasten die in afzonderlijke boekjaren ontstaan binnen de centrumregeling bedrijfsvoering.

Reserve risicobijdrage CR
Het beschikbaar houden van het in een boekjaar niet bestede deel van de risicobijdrage van partnergemeenten voor de continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening aan deze partnergemeenten.

CR Reserve bedrijfsvoering Centrumregel.
De Bedrijfsvoeringsreserve Centrumregeling heeft als functie het opvangen van jaarlijkse fluctuaties (egalisatiefunctie) en knelpunten in de bedrijfsvoering voor de werkzaamheden die binnen de centrumregeling vallen. Daarnaast kan de reserve worden ingezet voor het ontwikkelen van innovaties en aanpassingen in de bedrijfsvoering, voor zover die ten goede komen aan de dienstverlening in het kader van de centrumregeling.

Structurele reservemutaties

Hieronder volgt een overzicht en toelichting op de structurele reservemutaties:

Reserve

Storting

Onttrekking

reserve afkoopsommen erfpacht

 

-1.508

Reserve Duurzame Stad P6

1.900

 

Overig

274

-213

Totaal

2.174

-1.721

Reserve afkoopsommen erfpacht
Het financieren van de waarde van de in erfpacht uitgegeven gronden door jaarlijkse vrijval van een deel van de afkoopsommen als dekking van de rentelasten over de onderliggende grondwaarde.

Reserve Duurzame Stad P6
Het bekostigen van investeringen en uitgaven die om doelstellingen te realiseren op het gebied van verstedelijking, duurzame mobiliteit, energietransitie, klimaatadaptatie en biodiverse vergroening en circulaire economie en afval.
De reservestorting in deze reserve wordt op termijn omgezet in kapitaallasten.