Inleiding
In de begroting en rekening maken we onderscheid tussen specifieke en algemene dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld opbrengsten voor het ophalen van afval, het verstrekken van vergunningen, het onderhouden van het riool en het vertrekken van reisdocumenten. Zij hangen samen met een concreet beleidsveld en staan opgenomen in de betreffende programma’s. Deze dekkingsmiddelen verlagen het saldo van lasten en baten op de betreffende programma’s in de begroting.

Anders dan de specifieke dekkingsmiddelen, zijn de algemene dekkingsmiddelen vrij te besteden. Dit is niet aan een bepaald programma of doel gebonden. De algemene dekkingsmiddelen leveren de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 10 en zijn ingedeeld naar de voorgeschreven categorieën en onvoorzien.

Lokale heffingen
In de paragraaf Lokale heffingen is een toelichting gegeven op de opbrengst van belastingen en is aangegeven welk beleid we voor de verschillende belastingen voeren. De kosten van invordering van de belastingen en de waardebepaling van de onroerende zaken zijn geraamd in programma 1 Bestuur en dienstverlening.

Algemene uitkering uit het gemeentefonds
Jaarlijks ontvangt elke gemeente volgens het in de Financiële verhoudingswet opgenomen verdeelstelsel een uitkering uit het gemeentefonds. Het verdeelstelsel houdt rekening met onderlinge verschillen in de kosten waar de gemeenten voor staan en met verschil in draagkracht van de gemeenten (de belastingcapaciteit).
De algemene uitkering is bestemd voor de bekostiging van autonome taken van de gemeente. Dat zijn taken die veelal dicht bij de burger liggen. De grootte van het gemeentelijk aandeel is voor de gemeenten een gegeven, maar zij is vrij in het besteden daarvan.

De groei of krimp van het gemeentefonds hangt af van de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Eenvoudig gezegd: als het Rijk meer uitgeeft, dan groeit het gemeentefonds navenant mee, en andersom. De ontwikkeling van de algemene uitkering staat verder toegelicht in de financiële rekening.

Dividend
De belangrijkste deelnemingen van Leiden zijn netwerkbedrijf Alliander NV, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DUNEA) en NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. De ontvangen dividenden worden bij de prestatie van deze deelnemingen verantwoord.

Financiële functie
In de paragraaf Financiering gaan we in op de financiering van de gemeente en de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. Voor een uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van het resultaat op geldleningen verwijzen wij naar die paragraaf.

Overige algemene dekkingsmiddelen­
De overige algemene dekkingsmiddelen zijn de stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering en plankosten.

• Op stelposten concern zijn de budgetten en taakstellingen opgenomen die nog niet direct aan een specifieke prestatie kunnen worden toebedeeld. Leiden streeft er naar (conform een eis van de provincie) om zo min mogelijk en zo kort mogelijk stelposten in de begroting op te nemen. Als een stelpost niet concreet en realiseerbaar is, dan kan de toezichthoudende provincie oordelen dat deze niet bijdraagt aan een structureel sluitende begroting en meerjarenraming. Wij voeren regelmatig overleg met de provincie over de voortgang en invulling van de stelposten.
• Oninbare vorderingen is de mutatie op de voorziening oninbare vorderingen voor de vorderingen op reguliere debiteuren en de vorderingen op (ex-)bijstandsgerechtigden.
• Op saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering staan de lasten en baten die volgens de systematiek niet rechtstreeks ten gunste of ten laste van prestaties binnen de programma's kunnen worden gebracht. Een eenduidige en integrale kostenverdeelsystematiek deelt zo lasten en baten van (ondersteunende) afdelingen toe aan de prestaties en dus aan de programma's.
• Het budget voor de plankosten definitiefase komt voort uit de Uitvoeringsregels financien college B&W, artikel 5.

Onvoorzien­
Het budget onvoorzien wordt ingezet voor uitgaven die als onuitstelbaar en onvermijdbaar worden aangemerkt en waarvoor in de begroting geen raming is opgenomen. Als de uitgave een structureel karakter heeft, dan worden de meerjarige consequenties als autonome ontwikkeling in de volgende begroting verwerkt.

Budget

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

Toelichting

Belastingopbrngsten.

De raming voor de OZB niet-woningen is bij de eerste voortgangsrapportage 2020 met € 500.000 verlaagd. Dit op basis van de prognoses van de BSGR. Op dat moment waren echter nog niet alle nieuwe objecten gewaardeerd. Deze waardering viel uiteindelijk hoger uit dan verwacht. Hier door is uiteindelijk € 300.000 meer ontvangen dan oorspronkelijk begroot voor 2020. Ten opzichte van de gewijzigde begroting valt de opbrengst OZB niet-woningen € 800.000 hoger uit. Dit is de balangrijkste oorzaak van het verschil in de realisatie van de opbrengst lokale heffingen.

Algemene uitkeringen gemeentefonds.

De afrekening van de algemene uitkeringen 2017-2020 uit het gemeentefonds is gebaseerd op de decembercirculaire 2020 en de laaste bekende bevoorschotting t/m februari 2021.

De opbrengst valt zoals aangekondigd in de decemberwijziging 2020. In de brief aan de gemeenteraad van 27 oktober werd een tegenvaller gemeld van € 3,4 miljoen. Het uiteindelijke nadeel komt lager uit € 2,9 miljoen.

Dit verschil wordt grotendeels veroorzaakt door de coronacompensensatie in de decembercirculaire 2020, die valt per saldo € 0,2 miljoen hoger uit. Ook de bijstelling van de decentralisatieuitkeringen Vrouwenopvang en Beschermd wonen zijn verhoogd, per saldo € 0,3 miljoen.

In 2021 verwachten we nog een aanvullende bijdrage van € 800.000 te ontvangen als aandeel in het landelijke budget van € 100 miljoen voor inkomstenderving over 2020. Het bedrag is gebaseerd op het relatieve aandeel van Leiden in het gemeentefonds.

Dividend.

Het dividend van Alliander NV viel over 2019, uitgekeerd in 2020, € 580.000 hoger uit dan geraamd.

Financieringsfunctie
Het positieve resultaat van € 469.000 betreft hoofdzakelijk de door de Belastingdienst betaalde heffingsrente over onterecht (vooraf)betaalde belasting.

Toelichting op afwijkingen Reserves

Reserve Flankerend beleid
Aan de reserve flankerend beleid is € 222.000 mln. minder onttrokken dan begroot, omdat de uitgaven voor
bovenformatief personeel lager zijn uitgevallen dan ingeschat. Het corresponderende voordeel op de
budgetten is opgenomen bij Overhead, vennootschapsbelasting en onvoorzien.

Reserve bedrijfsvoering concern
Aan de bedrijfsvoeringreserve concern is als gevolg van minder kosten over 2020 is voor de ontwikkelpool en bijdrage voor de lakenhal € 117.000 minder onttrokken dan begroot. Daarnaast is op basis van de financiële verordening in de reserve bedrijfsvoering concern volgens de daarvoor gehanteren berekeningsmethode een storting gedaan van € 777.000. Hiermee komt de reserve € 179.000 boven de vastgestelde ondergrens, maar blijft ruim onder de vastgestelde bovengrens.

Reserve bedrijfsvoering plankosten
De jaarlijkse onttrekking aan de reserve is afhankelijk van de gemaakte kosten in de definitiefase vn de
ruimtelijke projecten. De onderschrijding van de begrote onttrekking met € 135.000 is het bedrag dat de
projectleiders eind 2020 nog aan plankosten verwachten te moeten maken voor projecten in definitiefase.

Reserve afschrijving investeringen
Uit de reserve afschrijvingen worden gerealiseerde kapitaallasten die samenhangen met de storing in de reserve jaarlijks onttrokken. In 2020 is voor een aantal investeringen de kapitaallast lager dan de begrote onttrekking uit de reserve. Daarnaast is na de schuif bij de kaderbrief ten onrechten een onttrekking begroot blijven staan voor 7100630 Ontsl.BSP,deelpr.1 á € 27.970, hiervoor zijn in 2020 nog geen kapitaallasten geweest dus is deze onttrekking niet doorgevoerd.

INVESTERINGEN

Kredieten die afgesloten zijn met een overschot van € 50.000 of meer dan 10% van het investeringskrediet staan hieronder toegelicht.

Toelichting op investeringskredieten die ouder zijn dan drie jaar en die niet afgesloten kunnen worden bij de jaarrekening

7100120 milieustraat
In 2021 worden nog drie perscontainers vervangen.

7100289 VK Wagenpark 6 jaar
Dit is het verzamelkrediet van het wagenpark voor de wagens met een afschrijvingstermijn van zes jaar. Hier worden onder andere nog veegwagens voor aangeschaft.

7100523 en diverse andere nummers Plankosten definitiefase
Het doorlopende krediet Plankosten definitiefase is ingesteld om de ambtelijke inzet voor projecten in definitie fase inzichtelijk te krijgen. Jaarlijks wordt een bedrag gedoteerd uit de reserve bedrijfsvoering plankosten. Dit doorlopende krediet bestaat dus ten behoeve van lopende projecten in de definitiefase en kan daardoor dus niet worden afgesloten. Om de projecten beter te kunnen monitoren hebben de projecten een zelfstandig kredietnummer gekregen, maar definitiefase breed gezien vallen deze projecten in definitiefase onder het krediet 7100523.

7101066 vervanging strooiwagens
In 2021 wordt nog een shovel aangeschaft.