Inleiding
In de begroting en rekening maken we onderscheid tussen specifieke en algemene dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld opbrengsten voor het ophalen van afval, het verstrekken van vergunningen, het onderhouden van het riool en het vertrekken van reisdocumenten. Zij hangen samen met een concreet beleidsveld en staan opgenomen in de betreffende programma’s. Deze dekkingsmiddelen verlagen het saldo van lasten en baten op de betreffende programma’s in de begroting.

Anders dan de specifieke dekkingsmiddelen, zijn de algemene dekkingsmiddelen vrij te besteden. Dit is niet aan een bepaald programma of doel gebonden. De algemene dekkingsmiddelen leveren de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 10 en zijn ingedeeld naar de voorgeschreven categorieën en onvoorzien.

Lokale heffingen
In de paragraaf Lokale heffingen is een toelichting gegeven op de opbrengst van belastingen en is aangegeven welk beleid we voor de verschillende belastingen voeren. De kosten van invordering van de belastingen en de waardebepaling van de onroerende zaken zijn geraamd in programma 1 Bestuur en dienstverlening.

Algemene uitkering uit het gemeentefonds
Jaarlijks ontvangt elke gemeente volgens het in de Financiële verhoudingswet opgenomen verdeelstelsel een uitkering uit het gemeentefonds. Het verdeelstelsel houdt rekening met onderlinge verschillen in de kosten waar de gemeenten voor staan en met verschil in draagkracht van de gemeenten (de belastingcapaciteit).
De algemene uitkering is bestemd voor de bekostiging van autonome taken van de gemeente. Dat zijn taken die veelal dicht bij de burger liggen. De grootte van het gemeentelijk aandeel is voor de gemeenten een gegeven, maar zij is vrij in het besteden daarvan.

De groei of krimp van het gemeentefonds hangt af van de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Eenvoudig gezegd: als het Rijk meer uitgeeft, dan groeit het gemeentefonds navenant mee, en andersom. De ontwikkeling van de algemene uitkering staat verder toegelicht in de financiële rekening.

Dividend
De belangrijkste deelnemingen van Leiden zijn netwerkbedrijf Alliander NV, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DUNEA) en NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. De ontvangen dividenden worden bij de prestatie van deze deelnemingen verantwoord.

Financiële functie
In de paragraaf Financiering gaan we in op de financiering van de gemeente en de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. Voor een uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van het resultaat op geldleningen verwijzen wij naar die paragraaf.

Overige algemene dekkingsmiddelen­
De overige algemene dekkingsmiddelen zijn de stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering en plankosten.

• Op stelposten concern zijn de budgetten en taakstellingen opgenomen die nog niet direct aan een specifieke prestatie kunnen worden toebedeeld. Leiden streeft er naar (conform een eis van de provincie) om zo min mogelijk en zo kort mogelijk stelposten in de begroting op te nemen. Als een stelpost niet concreet en realiseerbaar is, dan kan de toezichthoudende provincie oordelen dat deze niet bijdraagt aan een structureel sluitende begroting en meerjarenraming. Wij voeren regelmatig overleg met de provincie over de voortgang en invulling van de stelposten.
• Oninbare vorderingen is de mutatie op de voorziening oninbare vorderingen voor de vorderingen op reguliere debiteuren en de vorderingen op (ex-)bijstandsgerechtigden.
• Op saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering staan de lasten en baten die volgens de systematiek niet rechtstreeks ten gunste of ten laste van prestaties binnen de programma's kunnen worden gebracht. Een eenduidige en integrale kostenverdeelsystematiek deelt zo lasten en baten van (ondersteunende) afdelingen toe aan de prestaties en dus aan de programma's.
• Het budget voor de plankosten definitiefase komt voort uit de Uitvoeringsregels financien college B&W, artikel 5.

Onvoorzien­
Het budget onvoorzien wordt ingezet voor uitgaven die als onuitstelbaar en onvermijdbaar worden aangemerkt en waarvoor in de begroting geen raming is opgenomen. Als de uitgave een structureel karakter heeft, dan worden de meerjarige consequenties als autonome ontwikkeling in de volgende begroting verwerkt.

Budget

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

Toelichting

Belastingopbrengsten.

De OZB op niet-woningen valt lager uit dan begroot, afgerond € 350.000. Dat wordt grotendeels veroorzaakt door een aanpassing van de waarde na 1 januari door corona. Daarbij gaat het om objecten zoals ziekenhuizen en culturele instellingen.

De opbrengst OZB voor woningen is licht lager dan begroot. Dat komt voornamelijk door een lager aantal nieuwe woningen per 1 januari dan verwacht.

De opbrengst precariobelasting op ondergrondse leidingen is ruim € 1miljoen hoger door groei en hermeting van het leidingnetwerk. Dit levert een nagekomen opbrengst op over de afgelopen jaren.

Algemene uitkeringen gemeentefonds.

De algemene uitkering valt € 1,0 miljoen lager uit. De belanrijkste oorzaak is de geraamde coronasteun van € 1,8 miljoen. Die steun wordt pas in 2022 uitgekeerd en mag op grond van de BBV niet in 2021 geraamd worden. Na verrekening van dit bedrag resteert een voordeel van € 0,8 miljoen. In het raadsvoorstel over de septembercirculaire hebben we aangegeven rekening te houden met een hogere uitkering van € 1,4 miljoen. Dit voordeel valt nu lager uit door aanpassing van een groot aantal sociale maatstaven. Het gaat om bijvoorbeeld het aantal bijstandsontvangers en inwoners met een laag inkomen.

Aan de lastenkant van de algemene uitkering valt een reservering van € 0,5 miljoen voor hogere salariskosten door de nieuwe CAO vrij. Hier tegenover staat een overschrijding op de salarisbudgetten.

Dividend.

Het dividend van Alliander is hoger dan geraamd. Hierdoor ontstaat een voordeel van afgerond € 0,1 miljoen.

Overige algemene dekkingsmiddelen
Voor plankosten aan eventuele toekomstige projecten is € 0,224 mln. minder bijgedragen. Restant bestaat uit diverse kleinere voor- en nadelen, zoals bedrijfsvoering.

Toelichting op afwijkingen Reserves

Reserve Flankerend beleid
Aan de reserve flankerend beleid is € 266.000 minder onttrokken dan begroot, omdat de uitgaven voor
bovenformatief personeel lager zijn uitgevallen dan ingeschat. Het corresponderende voordeel op de
budgetten is opgenomen bij Overhead, vennootschapsbelasting en onvoorzien.

Reserve bedrijfsvoering Plankosten
De jaarlijkse onttrekking aan de reserve is afhankelijk van de gemaakte kosten in de definitiefase van de
ruimtelijke projecten. De onderschrijding van de begrote onttrekking met € 174.000 is het bedrag dat de
projectleiders eind 2021 nog aan plankosten verwachten te moeten maken voor projecten in definitiefase.

Reserve afschrijving investeringen
Uit de reserve afschrijvingen worden gerealiseerde kapitaallasten die samenhangen met de storting in de reserve jaarlijks onttrokken. Doordat de kapitaallast van een drietal investeringen over 2021 minimaal afwijken van wat was begroot valt de kapitaallast € 3.000 lager uit.

Reserve bedrijfsvoering concern OH
Doordat de kosten voor intranet over 2021 lager waren dan vooraf verwacht was de onttrekking lager dan waar in de begroting van uit was gegaan.

INVESTERINGEN

Overschrijdingen op investeringskredieten
Niet van toepassing

Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening

7100523 en diverse andere nummers Plankosten definitiefase

Het doorlopende krediet Plankosten definitiefase is ingesteld om de ambtelijke inzet voor projecten in definitie fase inzichtelijk te krijgen. Jaarlijks wordt een bedrag gedoteerd uit de reserve bedrijfsvoering plankosten. Dit doorlopende krediet bestaat dus ten behoeve van lopende projecten in de definitiefase en kan daardoor dus niet worden afgesloten. Om de projecten beter te kunnen monitoren hebben de projecten een zelfstandig kredietnummer gekregen, maar definitiefase breed gezien vallen deze projecten in definitiefase onder het krediet 7100523.