Inleiding
In de begroting en rekening maken we onderscheid tussen specifieke en algemene dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld opbrengsten voor het ophalen van afval, het verstrekken van vergunningen, het onderhouden van het riool en het vertrekken van reisdocumenten. Zij hangen samen met een concreet beleidsveld en staan opgenomen in de betreffende programma’s. Deze dekkingsmiddelen verlagen het saldo van lasten en baten op de betreffende programma’s in de begroting.

Anders dan de specifieke dekkingsmiddelen, zijn de algemene dekkingsmiddelen vrij te besteden. Dit is niet aan een bepaald programma of doel gebonden. De algemene dekkingsmiddelen leveren de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 10 en zijn ingedeeld naar de voorgeschreven categorieën en onvoorzien.

Lokale heffingen
In de paragraaf Lokale heffingen is een toelichting gegeven op de opbrengst van belastingen en is aangegeven welk beleid we voor de verschillende belastingen voeren. De kosten van invordering van de belastingen en de waardebepaling van de onroerende zaken zijn geraamd in programma 1 Bestuur en dienstverlening.

Algemene uitkering uit het gemeentefonds
Jaarlijks ontvangt elke gemeente volgens het in de Financiële verhoudingswet opgenomen verdeelstelsel een uitkering uit het gemeentefonds. Het verdeelstelsel houdt rekening met onderlinge verschillen in de kosten waar de gemeenten voor staan en met verschil in draagkracht van de gemeenten (de belastingcapaciteit).
De algemene uitkering is bestemd voor de bekostiging van autonome taken van de gemeente. Dat zijn taken die veelal dicht bij de burger liggen. De grootte van het gemeentelijk aandeel is voor de gemeenten een gegeven, maar zij is vrij in het besteden daarvan.

De groei of krimp van het gemeentefonds hangt af van de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Eenvoudig gezegd: als het Rijk meer uitgeeft, dan groeit het gemeentefonds navenant mee, en andersom. De ontwikkeling van de algemene uitkering staat verder toegelicht in de financiële rekening.

Dividend
De belangrijkste deelnemingen van Leiden zijn netwerkbedrijf Alliander NV, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DUNEA) en NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. De ontvangen dividenden worden bij de prestatie van deze deelnemingen verantwoord.

Financiële functie
In de paragraaf Financiering gaan we in op de financiering van de gemeente en de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. Voor een uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van het resultaat op geldleningen verwijzen wij naar die paragraaf.

Overige algemene dekkingsmiddelen­
De overige algemene dekkingsmiddelen zijn de stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering en plankosten.

• Op stelposten concern zijn de budgetten en taakstellingen opgenomen die nog niet direct aan een specifieke prestatie kunnen worden toebedeeld. Leiden streeft er naar (conform een eis van de provincie) om zo min mogelijk en zo kort mogelijk stelposten in de begroting op te nemen. Als een stelpost niet concreet en realiseerbaar is, dan kan de toezichthoudende provincie oordelen dat deze niet bijdraagt aan een structureel sluitende begroting en meerjarenraming. Wij voeren regelmatig overleg met de provincie over de voortgang en invulling van de stelposten.
• Oninbare vorderingen is de mutatie op de voorziening oninbare vorderingen voor de vorderingen op reguliere debiteuren en de vorderingen op (ex-)bijstandsgerechtigden.
• Op saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering staan de lasten en baten die volgens de systematiek niet rechtstreeks ten gunste of ten laste van prestaties binnen de programma's kunnen worden gebracht. Een eenduidige en integrale kostenverdeelsystematiek deelt zo lasten en baten van (ondersteunende) afdelingen toe aan de prestaties en dus aan de programma's.
• Het budget voor de plankosten definitiefase komt voort uit de Uitvoeringsregels financien college B&W, artikel 5.

Onvoorzien­
Het budget onvoorzien wordt ingezet voor uitgaven die als onuitstelbaar en onvermijdbaar worden aangemerkt en waarvoor in de begroting geen raming is opgenomen. Als de uitgave een structureel karakter heeft, dan worden de meerjarige consequenties als autonome ontwikkeling in de volgende begroting verwerkt.

Budget

ALGEMENE MIDDELEN

Toelichting op financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000.

Belastingopbrengsten
De OZB valt € 2,6 miljoen hoger uit dan begroot. De belangrijkste oorzaak is een hogere opbrengst voor de OZB niet-woningen van € 2,8 miljoen. De OZB voor eigenaren niet-woningen stijgt door een hogere waarde van de nieuwe vastgoedobjecten in de stad, totaal € 1,1 miljoen. Het structurele effect is afgerond € 0,8 miljoen. Het overige voordeel bestaat uit een hogere opbrengst uit voorgaande jaren 2022 en 2021.

De hogere opbrengst voor gebruikers niet-woningen wordt veroorzaakt door:

• een hogere waarde van nieuwe vastgoedobjecten, € 0,7 miljoen structureel
• Intensivering van de controle door de BSGR op panden waarvan geen gebruiker geregistreerd staat. Het gaat om een structureel voordeel van € 0,6 miljoen en een incidenteel voordeel over 2022 van € 0,5 miljoen.

De precariobelasting is €.0,5 miljoen lager dan begroot.

Algemene uitkeringen gemeentefonds

De algemene uitkering valt € 1,5 miljoen hoger uit dan geraamd. Belangrijkste oorzaak is de aanpassing van een aantal decentralisatieuitkeringen in de decembercirculaire 2023. Deze konden niet meer worden opgenomen in de slotwijziging. Het gaat om:

Het netto voordeel bedraagt afgerond € 1,0 miljoen.

Belangrijkste oorzaak is de bijstelling van de hoeveelheden van een aantal verdeelmaatstaven.

Bij de herijking van het gemeentefonds die peer 2023 is ingevoerd zijn een aantal nieuwe verdeelmaatstaven geintroduceerd. Van een aantal van deze nieuwe maatstaven wijkt het werkelijke aantal sterk af van de raming in 2022. De grootste afwijking wordt veroorzaakt door de maatstaf "Huishoudens met laag inkomen boven drempel". Dit aantal is 400 hoger dan geraamd. de uitkering per huishouden is € 5.000. Hierdoor valt de algemene uitkering € 2,0 miljoen hoger uit. Het netto voordeel voor Leiden bedraagt € 0,5 miljoen. Dit komt omdat het uitkeringspercentage met 7 punten wordt verlaagd. Voor Leiden is 7 uitkeringspunten € 1,5 miljoen.

Andere grotere afwijkingen in de aantallen worden veroorzaakt door een daling van het aantal bijstandontvangers, nadeel € 0,5 miljoen.

Stijging van het aantal inwoners met een migratieachtergrond, voordeel € 1,0 miljoen.

Daling inwoners tot 18 jaar, nadeel € 0,8 miljoen

Stijging regionale klanten, voordeel € 0,4 miljoen

Taakmutatie invoering omgevingswet, voordeel € 0,5 miljoen.

De uitgaven voor de omgevingswet van € 2,0 miljoen zijn al eerder in de begroting geraamd, zonder dat daar inkomsten uit het gemeentefonds tegenover stonden. De uitkering in het gemeentefonds is nu en voordeel.

Saldo financieringsfunctie

Ten opzichte van begroting is sprake van een nadelig resultaat op de (kortlopende) rentelasten. Echter, dit werd gedekt door de renteopbrengsten via het schatkistbankieren.

RESERVES

Toelichting op afwijkingen reserves > € 250.000

Bedrijfsvoeringsreserve concern

De afwijking van € 34.000 op de onttrekkingen uit de reserve is gebruikt voor het project "Refurbishen oude Surfaces". Dit is het gebruiksklaar maken van de oude Surfaces voor hergebruik. Op basis van de financiele verordening is in de reserve een storting gedaan van € 1.209.000. Het gestorte bedrag is bepaald volgens de daarvoor gehanteerde berekeningsmethode.

Reserve bedrijfsvoering plankosten
De jaarlijkse onttrekking aan de reserve is afhankelijk van de gemaakte kosten in de definitiefase van de
ruimtelijke projecten. De onderschrijding van de begrote onttrekking met € 580.000 is het bedrag dat de
projectleiders eind 2023 nog aan plankosten verwachten te moeten maken voor projecten in definitiefase.

INVESTERINGEN

Overschrijdingen op investeringskredieten
Niet van toepassing.

Toelichting op investeringskredieten die worden afgesloten met een opvallend overschot
Niet van toepassing.

Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening

7102177 PDF Haalbaarheidsstudie autogarage M-kavels
Op 8 november 2022 is via een Collegebesluit ingestemd met het starten van de definitiefase van het project ‘haalbaarheidsstudie garage M kavels’. Hiervoor is krediet beschikbaar gesteld gedekt door de reserve bedrijfsvoering plankosten tot en met het kaderbesluit. Dit krediet kan niet worden afgesloten omdat het kaderbesluit naar verwachting in Q3 van 2024 aan de gemeenteraad zal worden voorgelegd.