Inleiding
In de begroting en rekening maken we onderscheid tussen specifieke en algemene dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld opbrengsten voor het ophalen van afval, het verstrekken van vergunningen, het onderhouden van het riool en het vertrekken van reisdocumenten. Zij hangen samen met een concreet beleidsveld en staan opgenomen in de betreffende programma’s. Deze dekkingsmiddelen verlagen het saldo van lasten en baten op de betreffende programma’s in de begroting.

Anders dan de specifieke dekkingsmiddelen zijn de algemene dekkingsmiddelen vrij te besteden. Dit is niet aan een bepaald programma of doel gebonden. De algemene dekkingsmiddelen leveren de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 10 en zijn ingedeeld naar de voorgeschreven categorieën en onvoorzien.

Lokale heffingen
In de paragraaf Lokale heffingen is een toelichting gegeven op de opbrengst van belastingen en is aangegeven welk beleid we voor de verschillende belastingen voeren. De kosten van invordering van de belastingen en de waardebepaling van de onroerende zaken zijn geraamd in programma 1 Bestuur en dienstverlening.

Algemene uitkering uit het gemeentefonds
Jaarlijks ontvangt elke gemeente volgens het in de Financiële verhoudingswet opgenomen verdeelstelsel een uitkering uit het gemeentefonds. Het verdeelstelsel houdt rekening met onderlinge verschillen in de kosten waar de gemeenten voor staan en met verschil in draagkracht van de gemeenten (de belastingcapaciteit).
De algemene uitkering is bestemd voor de bekostiging van autonome taken van de gemeente. Dat zijn taken die veelal dicht bij de burger liggen. De grootte van het gemeentelijk aandeel is voor de gemeenten een gegeven, maar die zijn vrij in het besteden daarvan.

De groei of krimp van het gemeentefonds is vanaf 2024 gekoppeld aan de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp) voor groei economie en prijzen. De oude samen 'trap-op-trap-af-afspraak' is in 2024 komen te vervallen.

Dividend
De belangrijkste deelnemingen van Leiden zijn netwerkbedrijf Alliander NV, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DUNEA) en NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. De ontvangen dividenden worden bij de prestatie van deze deelnemingen verantwoord.

Financiële functie
In de paragraaf Financiering gaan we in op de financiering van de gemeente en de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. Voor een uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van het resultaat op geldleningen verwijzen wij naar die paragraaf.

Overige algemene dekkingsmiddelen­
De overige algemene dekkingsmiddelen zijn de stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering, plankosten en stelpost energie.

• Op stelposten concern zijn de budgetten en taakstellingen opgenomen die nog niet direct aan een specifieke prestatie kunnen worden toebedeeld. Leiden streeft er naar (conform een eis van de provincie) om zo min mogelijk en zo kort mogelijk stelposten in de begroting op te nemen. Als een stelpost niet concreet en realiseerbaar is, dan kan de toezichthoudende provincie oordelen dat deze niet bijdraagt aan een structureel sluitende begroting en meerjarenraming. Wij voeren regelmatig overleg met de provincie over de voortgang en invulling van de stelposten.

• Oninbare vorderingen is de mutatie op de voorziening oninbare vorderingen voor de vorderingen op reguliere debiteuren en de vorderingen op (ex-)bijstandsgerechtigden.

• Op saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering staan de lasten en baten die volgens de systematiek niet rechtstreeks ten gunste of ten laste van prestaties binnen de programma's kunnen worden gebracht. Een eenduidige en integrale kostenverdeelsystematiek deelt zo lasten en baten van (ondersteunende) afdelingen toe aan de prestaties en dus aan de programma's.

• Het budget voor de plankosten definitiefase komt voort uit de Uitvoeringsregels financien college B&W, artikel 5.

• Stelpost Energie: de afgelopen jaren hebben er wereldwijde ontwikkelingen plaatsgevonden die de prijzen voor energie flink hebben doen stijgen. In 2022 is het budget voor energielasten energie daarom tijdelijk verhoogd. De stijging van het budget was een schatting op basis van een inschatting van de ontwikkelingen van de energiekosten. Voor 2024 was daardoor totaal € 2,8 miljoen extra beschikbaar. Het totale budget aan energielasten voor de gemeente bedroeg daarmee € 8,3 miljoen. In de voortgangsrapportages over 2024 is door de verschillende onderdelen van de organisatie een beroep gedaan op het extra budget. Het budget is nagenoeg geheel verdeeld over de verschillende onderdelen. Bij de verschillende onderdelen van de organisatie is alsnog van het totale budget voor energielasten van een bedrag overgebleven van € 574.000. Het overgebleven bedrag komt door mutatie in het energieverbruik, door wijzigingen in locaties (energiezuinigere objecten) en een hogere inschatting van nieuwe aan te sluiten objecten

Budget

Decade Include: Jaarrekening

Decade Include: Jaarrekening

ALGEMENE MIDDELEN

Toelichting op financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000.

Belastingopbrengsten
De ozb niet-woningen valt lager uit door vermindering van aanslagen in voorgaande jaren 2020 t/m 2023.
De opbrengst voor belastingjaar 2024 valt € 175.000 hoger uit dan geraamd, veroorzaakt door een hogere opbrengst ozb voor niet-woningen.

Algemene uitkeringen gemeentefonds

De algemene uitkering valt € 3,4 miljoen hoger uit. Dat heeft drie oorzaken:

• Aan de lastenkant bedraagt het saldo op de stelpost indexering gemeentefonds € 1,6 miljoen

• In de decembercirculaire 2024 is voor een bedrag van € 0,8 miljoen ontvangen voor diverse taakmutaties. Deze voordelen komen ten gunste van de betreffende taakvelden.

• Afrekening 2021 - 2023 levert een voordeel op van € 0,9 miljoen.

Saldo financieringsfunctie
De rentebaten vallen € 0,4 mln. hoger uit door de gerealiseerde baten op het schatkistbankieren.

Overige algemene dekkingsmiddelen
Op de overige algemene dekkingsmiddelen is er sprake van een voordeel van € 2,2 mln. op de lasten. Dit heeft meerdere oorzaken, te weten:

• De besteding van het budget voor voormalig personeel is afhankelijk van voormalig personeel waarvoor de gemeente nog verplicht is om de kosten van uitkeringen te betalen. Gezien de krapte op de arbeidsmarkt, en de maatregelen van eerder stoppen en minder werken, zijn er minder voormalige medewerkers waarvan de gemeente nog de kosten moet betalen. Daarnaast is de regeling RVU per dit jaar ingesteld. Mensen gaan vrijwillig uit dienst vóór hun pensioen en krijgen daarvoor een bijdrage. De kosten daarvan komen ook ten laste van het budget voormalig personeel. Per saldo bedraagt het voordeel op voormalig personeel € 0,6 mln. Van dat voordeel is € 0,36 mln. als gevolg van het beëindigen van de regeling reparatie derde jaar ww. Het voor die regeling gereserveerd budget is vrijgevallen ten gunste van voormalig personeel en geeft daar dit jaar een incidenteel voordeel.

• Er zijn meer uren naar projecten geschreven (conform de plankostensystematiek). Hierdoor is ook meer overhead doorbelast aan de die projecten. In totaal levert dit een voordeel op van € 1,3 mln.
  

RESERVES

Toelichting op afwijkingen reserves > € 250.000

Reserve Flankerend beleid
Voor de verwachte besteding wordt een onttrekking geraamd. In 2024 is de geraamde onttrekking € 200.000. De werkelijke uitgaven 2024 bedragen in totaal € 192.000.

Bedrijfsvoeringsreserve concern
Het voordelige resultaat van € 58.000 op de bedrijfsvoeringsreserve is ontstaan vooral doordat de uitgaven voor maatschappelijk verantwoord inkopen € 49.000 lager waren dan begroot. Daarnaast is € 9.000 minder onttrokken voor de dekking van incidentele personeelskosten.

Reserve bedrijfsvoering concern overhead
Intranetkosten vielen in 2024 lager uit dan vooraf begroot, waardoor de onttrekking € 100.000 lager is dan in de begroting was voorzien.

Reserve bedrijfsvoering plankosten
De jaarlijkse onttrekking aan de reserve is afhankelijk van de gemaakte kosten in de definitiefase van de ruimtelijke projecten. De onderschrijding van de begrote onttrekking met € 19.000 is het bedrag dat de projectleiders eind 2024 nog aan plankosten verwachten te moeten maken voor projecten in definitiefase.

CR Reserve egalisatie kapitaallasten
De SQL-servers die momenteel in gebruik zijn, worden vanaf juli 2022 niet meer ondersteund door Microsoft. Het is daarom noodzakelijk om de verouderde SQL-servers te vervangen en gelijktijdig de databases te migreren om de beveiligingsrisico’s te beperken. Hiervoor is bij de 2e technische wijziging van 2024 een bedrag van € 450.000 beschikbaar gesteld, gedekt door een onttrekking aan de reserve CR kapitaallasten. Dit bedrag is niet volledig besteed doordat het project doorloopt in 2025. Daarmee was het niet nodig om het volledige bedrag aan de reserve te onttrekken.

INVESTERINGEN

Overschrijdingen op investeringskredieten
Er zijn geen overschrijdingen van kredieten binnen dit programma.

Toelichting op investeringskredieten die worden afgesloten met een opvallend overschot
Er worden geen investeringskredieten afgesloten binnen dit programma.

Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening

7102188 PDF herinrichting muziekeducatie
Het oorspronkelijke plan voor de herhuisvesting van de muziekschool in het pand aan de Hazewindsteeg bleek niet haalbaar binnen de gestelde kaders. Hierdoor is er een langere doorlooptijd geweest van de definitiefase. Om het project te herdefiniëren en toekomstbestendig te maken, is een scenarioanalyse uitgevoerd waarin alternatieve locaties zijn onderzocht. De planning is om in oktober 2025 een kaderbesluit vast te laten stellen, tot die tijd is het PDF krediet nog benodigd en blijft deze open staan.

7102323 PDF Uitbr. volkstuinen Oostvlietpolder
Het project is pas gestart in de zomer 2022, het krediet is echter wel al eerder geopend. Het project heeft vertraging opgelopen door de noodzaak tot meerdere bestuurlijke gesprekken om overeenstemming te bereiken met de LVO (Leidse Volkstuin Organisatie) over de uitgangspunten. De raad is in februari 2025 over dit project geïnformeerd (brief nr. Z/25/3798305 d.d. 18 februari 2025).

7101663 PDF Westerpoort
Voor Westerpoort wordt een gebiedsvisie opgesteld vanuit het krediet Plankosten definitiefase. De kosten hievoor worden grotendeels verhaald op de ontwikkelaars in het gebied. Naar verwachting wordt de gebiedsvisie in 2025 aan uw raad voorgelegd.

7102333 PDF Stadswerf
Voor de definitiefase voor het project Nieuwbouw stadswerf is een krediet vanuit het hoofdkrediet Plankosten definitiefase beschikbaar gesteld door het college. Naar verwachting wordt eind 2025 een besluit "aanvraag voorbereidingskrediet ontwerpfase" aan uw voorgelegd.

7101671 PDF Diamantplein
Voor de definitiefase voor het project Diamantplein is een krediet vanuit het hoofdkrediet Plankosten definitiefase beschikbaar gesteld door het college. Het project is enige tijd on-hold gezet in verband met mobiliteitsonderzoek in het gebied. Wordt nu weer opgestart met de ontwikkelaar.

7102168 PDF Gebiedsvisie Park De Zwijger plankosten
Voor de definitiefase voor het project Park de Zwijger is een krediet vanuit het hoofdkrediet Plankosten definitiefase beschikbaar gesteld door het college. Voor het project is een gebiedsvisie vastgesteld. Met de woningbouwcorporaties wordt nog steeds aan de verdere uitwerking van de plannen gewerkt.