Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Kosten die worden gemaakt in de periode vóórdat een grondexploitatie wordt vastgesteld door de gemeenteraad, worden als voorbereidingskosten geactiveerd onder de balanspost 'Kosten van onderzoek en ontwikkeling'. Na maximaal 5 jaar moeten de kosten hebben geleid tot een actieve grondexploitatie, dan wel worden afgeboekt ten laste van het jaarresultaat. In de tabel hieronder wordt de ouderdom van de voorbereidingskosten in beeld gebracht. Doordat 2016 het eerste jaar is waarin deze kosten worden geactiveerd zullen ze uiterlijk per 31-12-2021 moeten leiden tot een actieve grondexploitatie. Deze kosten hebben alle betrekking op voorbereidingskosten m.b.t. de ontwikkeling van het stationsgebied e.o. (STEO). De kosten die zijn gemaakt ten behoeve van het openbaar gebied en civiele werken zijn verdeeld over de afzonderlijke plangebieden. De verwachting is dat er pas in 2023 een grondexploitatie voor deelgebied Buskavel B1 geopend zal kunnen worden. Op basis van die verwachting zijn de in 2017 gemaakte kosten ad € 161.000 afgeboekt.

Bijdragen aan activa in eigendom van derden
De boekwaarde van de opgenomen bijdragen aan activa in eigendom van derden bevat als grootste posten de bijdrage aan de verdiepte ligging van het fietspad langs de N206 (€ 3,3 mln) (2020) en de realisatie van de fietsenstalling bij het voormalige pand van V&D van € 287.000 (2013).

De in 2020 geboekte bijdrage van derden ad € 254.000 betreft een subsidiebijdrage van de provincie Zuid-Holland voor de Leidse Ommelanden.

Vaste activa

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarden van de investeringen met economisch nut weer waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven:

Conform artikel 63 lid 3 van het BBV moet melding worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie doet zich niet voor.

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarden van de overige investeringen met economisch nut weer:

Conform artikel 63 lid 3 van de BBV moet melding worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie doet zich niet voor.

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut had het volgende verloop:

In de jaarrekening 2019 zijn per abuis een tweetal bedragen (afschrijving € 9.000 en bijdrage van derden € 22.000) onder de overige materiele vaste activa (tot en met 2016) gepresenteerd in plaats van onder de overige materiele vaste activa (vanaf 2017). De boekwaarde per 31-12-2019 wijkt hierdoor bij beide categorieën € 31.000 af van de presentatie zoals opgenomen in de jaarrekening 2019.

Financiële vaste activa

Het verloop van de financiële vaste activa gedurende 2020 is in onderstaand overzicht weergegeven:

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen
Het participatiefonds van Innovation Quarter (IQ) is onderdeel van de kapitaalverstrekking aan deelnemingen. De vennootschap heeft ten doel het stimuleren van de economische ontwikkeling in de regio Zuid-Holland en hiermee het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid-Holland (ZH) en Nederland. Voor de deelneming in het participatiefonds van Innovation Quarter (IQ) is een verliesvoorziening gevormd. Uit de jaarcijfers van IQ blijkt dat in de aanloopfase alleen kosten worden gemaakt en dat op dit moment niet hard kan worden aangetoond wanneer het revolverend karakter van het fonds geëffectueerd gaat worden. De verliesvoorziening kan worden ingezet om eventuele tekorten in de aanloopfase van het fonds op te vangen.

Verder heeft de gemeente Leiden een deelneming € 1.000.000 in het Proof of Concept fonds UNIIQ. Uniiq BV investeert in de vroege productontwikkeling van startups. Voor de deelneming in UNIIQ is een verliesvoorziening gevormd van € 500.000.

De deelneming van de gemeente Leiden in het coöperatief Leids Startersfonds is in 2020 gehalveerd.

Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen
De opgenomen kapitaalverstrekking aan overige verbonden partijen voor een bedrag van € 20.000 betreft een belang in Coöperatieve Zakelijke Post Nederland UA. Doel van deze deelname is kennisuitwisseling ter ondersteuning van de exploitatie van post activiteiten door de DZB.

Leningen aan woningbouwcorporaties
Een groot deel van de geldleningen is verstrekt aan woningbouwcorporaties en instellingen of bedrijven met een bepaald gemeentelijk belang. Het actief (door)verstrekken van leningen voor woningbouw is bij RB 04.0018 beëindigd. De nu nog lopende leningen zijn gemeentelijke voorschotten met looptijden van 50 tot 75 jaar uit de jaren 1948 tot 1969 en financiering van sociale woningen. Hierbij zijn leningen onder dezelfde condities doorverstrekt aan corporaties in de jaren 1982 tot en met 1992. Als gevolg van reguliere of vervroegde aflossing door de woningbouwcorporaties neemt de omvang van de opgenomen en doorverstrekte geldleningen af.

Lening aan deelnemingen

Dit betreft een lening verstrekt van € 75.000 aan het Coöperatief Leids Startersfonds. Deze coöperatie heeft als doel het bestrijden van winkelleegstand en het bevorderen van (jong) ondernemerschap.

Overige langlopende leningen
De mutaties in de overige langlopende leningen bestaan vooral uit verstrekkingen van en aflossingen op relatief kleine leningen die lopen via de Stadsbank en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN).

Vlottende activa

Voorraden

Overige grond- en hulpstoffen
De boekwaarde heeft voornamelijk betrekking op de voorraad grond- en hulpstoffen bij DZB.

Onderhanden werk inclusief bouwgronden in exploitatie
Specificatie onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie.

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop het volgende overzicht worden weergegeven:

Voor Lammenschansdriehoek wordt een negatief resultaat verwacht, terwijl er per 31-12-2019 en 31-12-2020 meer opbrengsten dan kosten zijn gerealiseerd. Het BBV schrijft in die gevallen voor dat het bedrag wat voor dit project in de voorziening negatieve grondexploitaties is gestort, wordt gepresenteerd onder de voorzieningen voor toekomstige verplichtingen. Het gaat om een totaalbedrag ad € 3.3 mln.

In de presentatie hierboven betekent een negatief exploitatiesaldo dat er meer opbrengsten zijn dan kosten en dat er dus feitelijk sprake is van een project met een voordelig saldo. Projecten die hierboven met een positief exploitatiesaldo worden gepresenteerd zijn projecten waarvan de kosten hoger zijn dan de opbrengsten. Dit zijn dus projecten waarvan de verwachting is dat die met een verlies afgesloten zullen worden. Dat verlies is al genomen op grond van de BBV-voorschriften.

Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties wordt verwezen naar de toelichting op programma 6 en de paragraaf grondbeleid. Hier wordt volstaan met de constatering dat de boekwaarde is toegenomen met circa € 5,2 miljoen. (waarvan € 1,4 mln door het nemen van winst bij Nieuweroord)

De hoogte van de voorziening negatieve grondexploitaties bedroeg per 1-1-2020 € 30,6 mln. In 2020 is deze voorziening ongeveer gelijk gebleven.

Voor het project Nieuweroord is € 1,4 mln tussentijds winst genomen. De berekening van dit bedrag is gebaseerd op de Percentage of completion (POC) methode.

De waardering van de bouwgronden in exploitatie per 31 december 2020 is gebaseerd op geactualiseerde berekeningen en uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses. Dit is de beste schatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico’s, aannames en veronderstellingen die jaarlijks worden herzien. Deze herziening kan, mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden, leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve exploitaties. Dat geldt zowel voor de nog te maken kosten als voor de fasering en de raming van de opbrengsten. De grootste risico’s zitten daarbij aan de opbrengstenkant en zijn inzichtelijk gemaakt in de paragraaf grondbeleid.

De volgende algemene uitgangspunten ten aanzien van de schattingen zijn gehanteerd:
- Rentepercentage: 1,07%
- Kostenindexatie: 2021 0% en vanaf 2022 2,0%
- Opbrengstenindexatie: Op basis van contractuele afspraken (Bij alle grondopbrengsten in de huidige grondexploitaties is sprake van een contractuele afspraak.)
- De geplande afzet is gebaseerd op afspraken met ontwikkelende partijen, deels vastgelegd in contracten en deels mondeling overeengekomen.
- Disconteringsvoet: 2% (conform BBV - wordt gebruikt voor de berekening van het netto contante resultaat)

Er zijn geen projecten met een looptijd langer dan de voorgeschreven maximale looptijd van 10 jaar.

Gereed product en handelsgoederen
De boekwaarde betreft te verkopen activa. In de notitie Materiële vaste activa van de commissie BBV staat dat indien een actief daadwerkelijk wordt bestemd voor verkoop, de boekwaarde van dit actief over moet worden geboekt naar de voorraden.
In 2020 is de boekwaarde verlaagd, doordat de boekwaarde van panden aan de Sumatrastraat en de Ter Haarkade zijn afgeboekt. Die panden zijn verkocht in 2020. Er zijn in 2020 geen nieuwe boekwaarden overgeboekt naar de voorraden.

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt worden gespecificeerd :

De mutatie op de vorderingen op openbare lichamen wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• Algemene uitkering - € 717.000 hoger
  De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door coronacompensatie over 2020, die in de bevoorschotting van januari 2021 is uitgekeerd.
• Terug te vorderen btw - € 2,5 mln hoger
  De vordering in het kader van BTW is per 31-12-2020 € 30,4 mln. Dit bedrag bestaat uit een vordering op het BTW-compensatiefonds ad € 32,8 mln en een schuld aan de fiscus voor ondernemers-BTW ad € 2,4 mln.
  Per 31-12-2020 is de vordering op het Btw Compensatiefonds € 4,3 mln hoger dan per 31-12-2019. De totale met btw belaste kosten voor overheidstaken zijn over 2020 hoger dan over 2019, waardoor de betaalde btw over die kosten ook hoger is. Grote posten hiervan zijn bijvoorbeeld renovatie Stadhuis (€ 1,2 mln) en Lorentz (€ 1,4 mln) Daar staat tegenover dat de schuld in het kader van ondernemers-BTW met € 1,8 mln is toegenomen. Belangrijkste oorzaak hiervoor is ook Lorentz. Oorspronkelijk was het uitgangspunt dat zou moeten worden betaald om een fiets te stallen in deze fietsenstalling. Vooralsnog is stallen echter gratis, waardoor de BTW niet kan worden verrekend als ondernemers BTW, maar bij het BTW Compensatiefonds.
• Verkoop software - € 1,0 mln hoger
  In 2020 heeft Servicepunt71 (verzorgt diensten op het gebied van bedrijfsvoering voor gemeente Leiden) de boekwaarde van een aantal softwarepakketten overgenomen van Leiden. De factuur hiervoor ad € 1 mln stond per 31-12-2020 nog open. (Begin januari is de betaling hiervoor ontvangen.)
• Bedrijfsvoering voor Holland Rijnland - € 850.000 hoger
  Leiden voert de bedrijfsvoering voor Holland Rijnland uit. De kosten hiervoor zijn door Holland Rijnland begin 2021 voldaan. Vorig jaar waren deze kosten al gedurende 2019 betaald.
• Vordering op Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) - € 2,3 mln hoger
  Per 31-12-2019 was de vordering op BSGR € 1,0 mln, maar deze was opgenomen onder de overige vorderingen.
• Vordering op de Omvevingsdienst West Holland (ODWH)- € 1,3 mln hoger
  De Omgevingsdienst West Holland voert werkzaamheden voor Leiden uit ten behoeve van de Regeling Reductie Energiegebruik gemeenten (RRE). Voor de uitvoering is een voorschot ad € 2,6 mln verstrekt. De werkelijke kosten zijn € 1,3 mln lager. Voor het terugbetalen van het voorschot is een vordering opgenomen.

De rekening-courant verhouding met niet-financiële instellingen betreft een rekening-courant verhouding met het Nationaal RestauratieFonds (NRF).

De mutatie op de overige vorderingen wordt voornamelijk veroorzaakt door de post debiteuren die met € 2,6 mln is gestegen en de post belastingdebiteuren die met € 1,5 mln is gedaald.
De stijging van de post debiteuren wordt voor het grootste deel veroorzaakt door een factuur ad € 1,2 mln voor een omgevingsvergunning die per 31-12-2020 nog niet was voldaan.

De daling van de post belastingdebiteuren wordt veroorzaakt doordat de aanslagen door de Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) gemiddeld eerder in het jaar worden opgelegd.

Schatkistbankieren
Conform de wet FIDO is de gemeente Leiden verplicht om overtollige middelen, boven de doelmatigheidsdrempel, aan te houden in 's Rijks Schatkist. Voor 2020 bedraagt de doelmatigheidsdrempel € 3.845.324 (Regeling schatkistbankieren decentrale overheden).

De middelen die, in het kader van het drempelbedrag, buiten 's Rijks Schatkist zijn gehouden zijn:

Bedragen x € 1.000,-

Geconcludeerd kan worden dat over 2020 de doelmatigheidsdrempel niet is overschreden.

Liquide middelen

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

Overlopende activa

De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:

Voor verschillende projecten is een subsidiebeschikking ontvangen van overheidsorganen. Voor zover er al subsidiabele kosten zijn gemaakt, is een deel van de toegezegde subsidie als opbrengst verantwoord. Het deel van die opbrengst wat hoger is dan een eventueel voorschot wat is ontvangen, is opgenomen onder de overlopende activa.

De in de balans opgenomen van EU, Rijk en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen
Het grootste gedeelte van deze post (€ 2 mln) betreft vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen. Dat is een stijging ad € 1,6 mln tov vorig jaar. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door:
- een aan de gemeente Rotterdam verstrekt voorschot voor kosten van de TOZO-regeling in 2021. (€ 1,2 mln)
- de vooruitbetaalde huur over het 1e kwartaal 2021 voor het Stadskantoor (€ 409.000)

Daarnaast heeft een bedrag ad € 806.000 betrekking op verhaalbare kosten in het kader van faciliterend grondbeleid. (€ 407.000 Stationsgebied - De Geus, € 225.000 locatie Lammenschans Strip en diverse andere projecten (per project < € 100.000) € 174.000) Dit is € 532.000 meer dan per 31-12-2019.