Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Kosten die worden gemaakt in de periode vóórdat een grondexploitatie wordt vastgesteld door de gemeenteraad, worden als voorbereidingskosten geactiveerd onder de balanspost 'Kosten van onderzoek en ontwikkeling'. Na maximaal 5 jaar moeten de kosten hebben geleid tot een actieve grondexploitatie, dan wel worden afgeboekt ten laste van het jaarresultaat. In de tabel hieronder wordt de ouderdom van de voorbereidingskosten in beeld gebracht.
Het moment waarop kadervormende besluitvorming met betrekking tot Stationsgebied en omstreken (STEO), onderdeel Trafolocatie, wordt verwacht is opnieuw naar achteren bijgesteld. De verwachting nu is dat dit op zijn vroegst in 2030 plaats zal gaan vinden. Dit heeft tot gevolg dat de boekwaarde per 31-12-2023 ad € 452.000 ten laste van de rekening van baten en lasten is gebracht. (Slotwijziging 2024 - RB24.0114)
Op 16 januari 2024 heeft de raad besloten om de grondexploitatie Gebiedsontwikkeling Telderskade - Deelproject Vijfhoven te openen. (RB23.0119) 25% van de gemaakte voorbereidingskosten tot en met 31-12-2023 zijn in deze grondexploitatie als kosten ingebracht. (€ 249.000)
Voor het project Vlietzone Midden heeft de raad op 16 mei 2024 het Kaderbesluit vastgesteld. (RB24.0009) In datzelfde raadsbesluit heeft de raad besloten om de voorbereidingskosten tot aan het uitvoeringsbesluit te activereren onder de kosten van onderzoek en ontwikkeling.

Bijdragen aan activa in eigendom van derden
De boekwaarde van de opgenomen bijdragen aan activa in eigendom van derden bevat als grootste posten de gemaakte kosten voor de Leidse Ring Noord-tracé Oude Spoorlaan en Engelendaal (grondgebied van de gemeente Leiderdorp) (€ 2,2 mln), Stoelenplan Leidse Schouwburg (2022) (€ 267.000) en de realisatie van de fietsenstalling bij het voormalige pand van V&D van € 199.000 (2013).

Specificatie investeringen met bijdrage aan activa in eigendom van derden

Vaste activa

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarden van de investeringen met economisch nut weer waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven:

Conform artikel 63 lid 3 van het BBV moet melding worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie doet zich niet voor.

Specificatie investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de
kosten een heffing kan worden geheven

Specificatie bijdragen van derden in investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven

De boekwaarde van de thuiswerkvoorzieningen Leiden is onderdeel van investeringen met economisch nut. De boekwaarde per 31-12-2023 ad € 278.000 is in de jaarrekening 2023 onderdeel van 'Machines, apparaten en installaties'. Onder de thuiswerkvoorzieningen wordt niet alleen de boekwaarde van ICT-middelen, maar bijvoorbeeld ook de boekwaarde van bureaustoelen geactiveerd. Daarom is het logischer om de boekwaarde van de thuiswerkvoorzieningen Leiden onder de 'Overige materiele vaste activa' op te nemen. De beginbalans van de jaarrekening 2024 wordt daarmee als volgt aangepast ten opzichte van de eindbalans van de jaarrekening 2023.

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarden van de overige investeringen met economisch nut weer:

Conform artikel 63 lid 3 van de BBV moet melding worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie doet zich niet voor.

Specificatie overige investeringen materiële vaste activa met economisch nut

Specificatie des-investeringen in overige investeringen met economisch nut

Specificatie bijdragen van derden m.b.t. overige investeringen met economisch nut

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut had het volgende verloop:

Specificatie investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

Specificatie bijdragen van derden m.b.t. investeringen in de openbare ruimte met
maatschappelijk nut

De desinvestering ad € 84.000 betreft afboeking van een deel van de boekwaarde van de investering in de reconstructie van de Diamantlaan uit 2012. Een deel van die investering is opnieuw ingericht.

Financiële vaste activa

Het verloop van de financiële vaste activa gedurende 2024 is in onderstaand overzicht weergegeven:

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Het participatiefonds van Innovation Quarter (IQ) is onderdeel van de kapitaalverstrekking aan deelnemingen. De vennootschap heeft ten doel het stimuleren van de economische ontwikkeling in de regio Zuid-Holland en hiermee het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid-Holland (ZH) en Nederland. Voor de deelneming in IQ is een verliesvoorziening gevormd van € 690.000

Verder heeft de gemeente Leiden een deelneming € 1.000.000 in het Proof of Concept fonds UNIIQ. Uniiq BV investeert in de vroege productontwikkeling van startups. Voor de deelneming in UNIIQ is een verliesvoorziening gevormd van € 500.000. De gemeente heeft in 2024 besloten de deelneming met € 850.000 te verhogen. Dit wordt in 2025 formeel geregeld.

Tenslotte is de Gemeente Leiden aandeelhouder van de Bank Nederlandse Gemeenten en van Alliander.

Gedurende 2024 hebben er geen mutaties plaatsgevonden bij de kapitaalverstrekkingen

Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen

De opgenomen kapitaalverstrekking aan overige verbonden partijen voor een bedrag van € 20.000 betreft een belang in Coöperatieve Zakelijke Post Nederland UA. Doel van deze deelname is kennisuitwisseling ter ondersteuning van de exploitatie van post activiteiten door de DZB.

Leningen aan woningbouwcorporaties

Een groot deel van de geldleningen is verstrekt aan woningbouwcorporaties en instellingen of bedrijven met een bepaald gemeentelijk belang. Het actief (door)verstrekken van leningen voor woningbouw is bij RB 04.0018 beëindigd. De nu nog lopende leningen zijn gemeentelijke voorschotten met looptijden van 50 tot 75 jaar uit de jaren 1948 tot 1969 en financiering van sociale woningen. Hierbij zijn leningen onder dezelfde condities doorverstrekt aan corporaties in de jaren 1982 tot en met 1992. Als gevolg van reguliere of vervroegde aflossing door de woningbouwcorporaties neemt de omvang van de opgenomen en doorverstrekte geldleningen af.

Gedurende 2024 hebben twee geldnemers de openstaande leningen vervroegd afgelost, waardoor onze deze categorie nog één geldgever resteert.

Lening aan deelnemingen

Dit betreft een lening verstrekt van € 75.000 aan het Coöperatief Leids Startersfonds. Deze coöperatie heeft als doel het bestrijden van winkelleegstand en het bevorderen van (jong) ondernemerschap. Per ultimo 2024 resteert een leningbedrag van € 7.500.

Op 23 november 2021 BW21.0597 heeft het college besloten een Hybride converteerbare lening te verstrekken aan Alliander van € 13.626.866. De lening dient ter versterking van het eigen vermogen van Alliander om voldoende financiering op de kapitaalmarkt aan te trekken om de energietransitie te kunnen financieren. De hybride lening wordt op een nader te bepalen moment omgezet in aandelen.

Overige langlopende leningen

In 2024 is een nieuwe lening van € 257.000 verstrekt aan de Biotech Training facility (RB 24.0091). Dit betreft feitelijk een omzetting van een borgstelling naar een verstrekte geldlening. Voor de borgstelling was een voorziening getroffen voor het gehele bedrag. De voorziening dient per 31-12-2024 hetzelfde doel als per 1-1-2024. Het BBV schrijft voor dat voorzieningen met betrekking tot verstrekte langlopende geldleningen in de balans worden getoond als verlaging van de boekwaarden van de financiele vaste activa. Deze voorziening wordt daarom per 31-12-2024 gepresenteerd onder de financiele vaste activa.

De overige mutaties in deze categorie leningen bestaan vooral uit verstrekkingen van en aflossingen op relatief kleine leningen die lopen via de Stadsbank en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN).

Vlottende activa

Voorraden

Overige grond- en hulpstoffen
De boekwaarde heeft voornamelijk betrekking op de voorraad grond- en hulpstoffen bij DZB.

Onderhanden werk inclusief bouwgronden in exploitatie
Specificatie onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie.

Voor Lammenschansdriehoek wordt een negatief resultaat verwacht ad € 5.984.000. Hier is een voorziening voor getroffen. De boekwaarde van deze grondexploitatie is per 31-12-2024 negatief (de gerealiseerde opbrengsten zijn hoger dan gemaakte kosten). Het gevolg is dat de gehele voorziening voor deze grondexploitatie wordt gepresenteerd onder de voorzieningen voor toekomstige verplichtingen.
Dezelfde situatie doet zich voor bij Rhijnvreugd (€ 56.000) en Bizetpad (€ 516.000).
Ook voor Telderskade is een voorziening getroffen voor het verwachte negatieve resultaat van dit project. (€ 691.000) Dit plan heeft een positieve boekwaarde per 31-12-2024 (de gemaakte kosten zijn hoger dan de gerealiseerde opbrengsten) ad € 524.000. Met de getroffen voorziening wordt eerst de boekwaarde naar € 0 gebracht. Het hogere bedrag van de voorziening (€ 167.000) wordt ook onder de voorzieningen voor toekomstige verplichtingen gepresenteerd.
Totaal wordt € 6.723.000 per 31-12-2024 onder de voorzieningen voor toekomstige verplichtingen gepresenteerd. (per 31-12-2023 was dit € 4.278.000)

In 2024 zijn onderstaande grondexploitaties geopend:
Telderskade-Vijfhoven (RB23.0119)
Bizetpad (RB24.0028)
Entreegebied Leiden Bio Science Park (LBSP) (RB24.0063)

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop het volgende overzicht worden weergegeven:

De vermeerderingen van Lammenschansdriehoek hebben vooral betrekking op kosten voor woonrijpmaken. De verminderingen van deze grondexploitatie hebben voor € 1,3 mln betrekking op bijdragen van projectontwikkelaars. Daarnaast is een bedrag ad € 3,0 mln ontvangen voor de overdracht van de AKB-locatie. De vermeerderingen van Stationsgebied e.o. betreft voor € 1,4 mln plankosten. Daarnaast zijn de boekwaarden van zowel de grond als het pand 'stationsplein 107' in deze grondexploitatie als kosten ingebracht. (€ 3,8 mln) De vermindering binnen deze grondexploitatie heeft voornamelijk betrekking op een subsidie-opbrengst. (€ 2,5 mln)

Bedragen * € 1.000

De voorziening negatieve grondexploitaties is per 31-12-2024 € 5.591.000 hoger dan per 31-12-2023.
In 2024 is deelplan 'Bedrijventerrein Groenoord' afgesloten met een nadeel van € 797.000. Per 31-12-2023 was een nadeel ad € 878.000 voorzien. (op basis van netto contante waarde) Met dit laatste bedrag is de voorziening negatieve grondexploitaties verlaagd ten opzichte van 31-12-2023.
Binnen het project Stationsgebied en omstreken (STEO) is het deelplan 'Stationsgebied-Rijnsburgerblok K3-4' afgesloten. Dit deelplan is met een nadeel ad € 1.501.000 afgesloten, terwijl er per 31-12-2023 een nadeel ad € 1.518.000 was voorzien. Met dit laatste bedrag is de voorziening negatieve grondexploitaties verlaagd ten opzichte van 31-12-2023.
Tegenover deze verlagingen staan verslechteringen van de verwachte resultaten voor het project 'Stationsgebied' (€ 6.686.0000) en de overige projecten (€ 1.301.000).

In de presentatie hierboven betekent een negatief exploitatiesaldo dat er meer opbrengsten zijn dan kosten en dat er dus feitelijk sprake is van een project met een voordelig saldo. Projecten die hierboven met een positief exploitatiesaldo worden gepresenteerd zijn projecten waarvan de kosten hoger zijn dan de opbrengsten. Dit zijn dus projecten waarvan de verwachting is dat die met een verlies afgesloten zullen worden. Dat verlies is al genomen op grond van de BBV-voorschriften.

Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties wordt verwezen naar de toelichting op programma 6 en de paragraaf grondbeleid.

Er zijn geen projecten waar tussentijds winst zou moeten worden genomen.

De waardering van de bouwgronden in exploitatie per 31 december 2024 is gebaseerd op geactualiseerde berekeningen en uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses. Dit is de beste schatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico’s, aannames en veronderstellingen die jaarlijks worden herzien. Deze herziening kan, mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden, leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve exploitaties. Dat geldt zowel voor de nog te maken kosten als voor de fasering en de raming van de opbrengsten.

De volgende algemene uitgangspunten ten aanzien van de schattingen zijn gehanteerd:
- Rentepercentage: 1,0%
- Kostenindexatie: 2025 5%, vanaf 2026 3,0%, 2027 en verder 2,0%
- Opbrengstenindexatie: op basis van contractuele afspraken
Tot contract op basis van onderstaande tabel

- De geplande afzet is gebaseerd op afspraken met ontwikkelende partijen, deels vastgelegd in contracten en deels mondeling overeengekomen.
- Disconteringsvoet: 2% (conform BBV - wordt gebruikt voor de berekening van het netto contante resultaat)

Er zijn geen projecten met een looptijd langer dan de voorgeschreven maximale looptijd van 10 jaar.

Gereed product en handelsgoederen
De boekwaarde betreft te verkopen activa. In de notitie Materiële vaste activa van de commissie BBV staat dat indien een actief daadwerkelijk wordt bestemd voor verkoop, de boekwaarde van dit actief over moet worden geboekt naar de voorraden. Er zijn in 2024 geen nieuwe boekwaarden overgeboekt naar de voorraden. Het pand Gooimeerlaan 25 is uiteindelijk gesloopt in plaats van verkocht. De boekwaarde ad € 287.000 is ten laste van de reserve Oekraine asielzoekers statushouders gebracht. (RB24.0044).
Het grootste gedeelte van het restant van de boekwaarde betreft Rhijnvreugd 1 tm 6. (€ 1.698.000) Deze boekwaarde zal in 2025 in de grondexploitatie Rhijnvreugd ingebracht worden. In datzelfde jaar is de verkoop in deze grondexploitatie geraamd.

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt worden gespecificeerd :

De mutatie op de vorderingen op openbare lichamen wordt voornamelijk veroorzaakt door de vordering op het BTW-Compensatiefonds. (€ 3,4 mln hoger)
Dit wordt voor het grootste gedeelte veroorzaakt doordat er meer met BTW-belaste uitgaven zijn gedaan op investeringen, waarvan de BTW kan worden verrekend met het BTW-compensatiefonds.

De rekening-courant verhoudingen met het Rijk betreft een rekening-courant verhouding met het Ministerie van Financiën in het kader van het verplicht Schakistbankieren. Op 5 december 2023 is een lening aangetrokken met een hoofdsom van € 80.000.000. De lening is deels aangetrokken voor de invulling van de financieringsbehoefte op dat moment. Vanwege de doelmatigheid is ook een deel van lening bestemd voor de invulling van de toekomstige financieringsbehoefte. Dit deel van de lening bedroeg op 31-12-2023 € 33.527.000 en is geplaatst in de 's Rijks schatkist. Gedurende 2024 is een groot deel van het bedrag aangewend om de financieringsbehoefte in 2024 af te dekken, hierdoor was het niet nodig om aanvullende financiering aan te trekken. Het bedrag in de 's Rijks schatkist is daardoor teruggelopen naar € 4.137.000.

De rekening-courant verhouding met niet-financiële instellingen betreft een rekening-courant verhouding met het Nationaal RestauratieFonds (NRF).

De balanswaarde van de overige vorderingen is per 31-12-2024 € 1,7 mln lager dan per 31-12-2023. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• Debiteuren € 2,4 mln lager
  De daling wordt vooral veroorzaakt door de vordering van Leiden op BSGR voor nog op te leggen aanslagen voor gemeentelijke belastingen. Die is beduidend lager dan in voorgaande jaren het geval was, doordat een groot deel van de achterstanden bij BSGR zijn ingelopen.

• Vorderingen in het kader van parkeren € 1,1 mln lager
  De parkeeropbrengsten worden door P1 geïnd. Per 31-12 2023 was het bedrag wat P1 nog aan de gemeente moet afdragen fors hoger dan per 31-12-2022. Per 31-12-2024 is deze vordering per jaareinde weer ongeveer gelijk aan die per 31-12-2022.

• Vorderingen in het kader van sociale uitkeringen (€ 1,6 mln hoger)
  

  De toename van de vorderingen ihkv sociale uitkeringen is gestegen. De belangrijkste reden hiervoor is dat het percentage van de vorderingen waarvan verwacht worden dat die nooit geïnd zullen worden, gedurende 2024 met 3% omlaag is bijgesteld.

Schatkistbankieren
Conform de wet FIDO is de gemeente Leiden verplicht om overtollige middelen, boven de doelmatigheidsdrempel, aan te houden in 's Rijks Schatkist. Voor 2024 bedraagt de doelmatigheidsdrempel € 10.291.570 (Regeling schatkistbankieren decentrale overheden).

De middelen die, in het kader van het drempelbedrag, buiten 's Rijks Schatkist zijn gehouden zijn:

Bedragen x € 1.000,-

Geconcludeerd kan worden dat over 2024 de doelmatigheidsdrempel niet is overschreden.

Liquide middelen

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

Overlopende activa

De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:

Voor verschillende projecten is een subsidiebeschikking ontvangen van overheidsorganen. Voor zover er al subsidiabele kosten zijn gemaakt, is een deel van de toegezegde subsidie als opbrengst verantwoord. Het deel van die opbrengst wat hoger is dan een eventueel voorschot wat is ontvangen, is opgenomen onder de overlopende activa.

De in de balans opgenomen van EU, Rijk en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen

• Facilitair grondbeleid - Dit betreft verhaalbare kosten in het kader van faciliterend grondbeleid.

• Integraal Zorg Akkoord (IZA) - De gemeente Leiden is centrumgemeente voor het uitvoeren van het Integraal Zorg Akkoord.
  Eén van de doelen daarvan is 'Gezond Ouder worden'. Voor dit doel is Leyden Academy gevraagd dit traject te ondersteunen. Het project loopt van 1 maart 2024 tot en met 31 augustus 2025. In 2023 is € 537.000 als voorschot overgemaakt aan Leyden Academy. Per 31-12-2024 is hiervan nog € 239.000 op de balans als vooruitbetaalde kosten opgenomen.
  In 2023 is € 600.000 vooruitbetaald aan Stichting Participe voor sociaal werk in Zuid Holland Noord. Ook deze werkzaamheden komen voort uit het Intergraal Zorg Akkoord en lopen van 1 januari 2024 tot en met 31-12-2026. (€ 200.000 per jaar). Per 31-12-2024 is hiervan nog € 400.000 op de balans als vooruitbetaalde kosten opgenomen.

• MIW Impulsregeling klimaatadaptatie (DPRA Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie) -Dit betreft aan regiogemeenten vooruitbetaalde bedragen in het kader van deze subsidieregeling.

• Subsidieregeling isolatiemaatregelen eensgezinswoningen Leiden 2023-2027 - Deze subsidieregeling wordt door het Regionaal EnergieLoket (REL) uitgevoerd. REL heeft een voorschot van Leiden ontvangen voor de uitvoering van deze regeling. Per 31-12-2024 is hiervan nog € 877.000 niet besteed.

• Open Line - Microsoft licenties - Deze licentie loopt van 1 april tot en met 31 maart van het volgende jaar. Er is daardoor altijd een deel wat vooruitbetaald is.

• Subsidie doorontwikkeling Het Gebouw - Aan stichting BplusC is een subsidie toegekend voor het verbeteren of doorontwikkelen van bestaande beperkte bibliotheekvoorzieningen. De uitvoering hiervan zal vermoedelijk in 2025 plaats vinden.

• Alle overige verschillen zijn kleiner dan € 200.000. Een groot deel hiervan heeft betrekking op softwarelicenties.

De verhaalbare kosten in het kader van faciliterend grondbeleid ad € 2,0 mln bestaan uit:

• € 774.000 Lammenschans

• € 149.000 Monuta

• € 184.000 Watergeuskade

• € 100.000 Touw

• € 331.000 Plesmanlaan 100

• € 469.000 Diverse andere projecten (per project < € 100.000)

Het saldo per 31-12-2024 is € 757.000 hoger dan het saldo per 31-12-2023. De mutaties in de individuele projecten zijn:

• Lammenschans € 200.000 hoger

• Touw € 100.000 hoger

• Plesmanlaan 100 € 124.000 hoger

• Overige projecten samen € 333.000 hoger (mutaties per individueel project kleiner dan € 100.000)