Ontwikkelingen in 2021

Corona

Corona heeft ook in 2021 veel effect gehad op hoe de activiteiten voor jeugd en onderwijs plaatsvonden. Veel activteiten konden gedurende de lockdowns niet doorgaan. Speeltuinen hebben wel het hele jaar open kunnen blijven. Voor effecten rond het onderwijs zie hieronder ('Gelijke kansen & Onderwijs')
In het onderwijskansenbeleid is zichtbaar dat, ook als gevolg van personeelstekorten, organisaties alle zeilen moesten bijzetten om het primaire proces draaiende te houden. De toeleiding van peuters naar voorschoolse educatie is mede daarom ook in 2021 achtergebleven. Jeugdhulp aanbieders geven aan dat ze meer aanmeldingen van jeugdigen ontvangen met klachten die het gevolg kunnen zijn van de coronaperiode, zoals somberheid, depressie, angst, eetstoornissen).

Jeugd

Gezonde kansrijke start
Het actieprogramma Gezonde Kansrijke Start Leiden is in het tweede kwartaal van 2021 opgesteld en gestart. Voor toelichting zie doel 7A2 Goede (gebiedsgerichte) ondersteuning en hulp aan jeugd en gezin.

Jeugdparticipatie
Jongerenparticipatie heeft een sterke impuls gekregen, onder meer als gevolg van corona. Zo is een periodiek overleg met leerlingraden van middelbare scholen gestart en er zijn twee studentenambtenaren aan de slag gegaan. Zij hebben de opdracht het netwerk tussen gemeente en studenten te versterken. Er is ook meer ingezet op jongerengerichte communicatie. SOL- opdrachtnemer voor vraaggerichte jongerenparticipatie - werkte in 2021 aan de voorbereiding voor jeugdparticipatie op stads- en/of wijkniveau. STAD faciliteerde jeugd en jongeren die zelf activiteiten wilden opzetten.

Spelen
Leiden heeft op 24 november de Jantje Beton prijs gewonnen en is uitgeroepen tot meest speelvriendelijke gemeente mede op basis van de Leidse visie op inclusief spelen, de speelrichtlijnen en activiteiten in de buurt om buiten spelen te stimuleren. Ondanks corona zijn de Leidse speeltuinen in 2021 open gebleven en hebben alle Leidse kinderen dichtbij huis buiten kunnen spelen in een van de speeltuinen.

Jeugdhulp
In 2021 zijn in Holland Rijnland-verband nieuwe contracten voor specialistische jeugdhulp voor de jaren 2022 tot en met 2026 afgesloten. De focus ligt op de doelen ‘normaliseren’ van problemen, ‘kind en gezin centraal’ en ‘zo thuis mogelijk’. Gelijktijdig hiermee is een nieuwe governancestructuur vormgegeven die gemeenten in staat stelt dichter op de uitvoering te zitten.

In 2021 heeft de landelijke arbitragecommissie vastgesteld dat gemeenten structureel te weinig middelen hebben om de jeugdhulp adequaat te kunnen uitvoeren. Naar aanleiding hiervan zijn door het Rijk eind 2021 toezeggingen gedaan voor (geleidelijk teruglopende) extra structurele middelen in combinatie met een geleidelijk oplopende bezuinigingstaakstelling. De op te stellen Hervormingsagenda moest dit ondersteunen door de kwaliteit en efficiëntie van de jeugdhulp duurzaam te verbeteren. Inmiddels heeft het nieuwe kabinet Rutte IV eenzijdig het voornemen uitgesproken om aanvullend hierop € 0,5 miljard extra te bezuinigen op de jeugdhulp.

Jeugdteams Leidse Regio
Volgens planning is de opdracht voor de toegang tot jeugdhulp aanbesteed en vervolgens gegund aan de organisatie Jeugdteams Leidse Regio. Deze organisatie is op 1 juli 2021 gestart.

PGB’s
In december 2021 is de Verordening Jeugdhulp Leiden 2022 door de raad vastgesteld (RV 21.0109). Zie voor toelichting op aanpassing regels PGB doel 7A3 Specialistische Jeugdhulp.

Jeugdhulp – onderwijs / passend onderwijs
De hulp en ondersteuning aan kinderen in het onderwijs moet meer integraal en passend worden ingezet. Hiervoor is in 2021 hard gewerkt om de samenwerking tussen het onderwijs, jeugdgezondheidszorg, jeugdteams en leerplicht te versterken. Dit noemen we integraal arrangeren. Dit zetten we in 2022 voort.

Gelijke kansen & onderwijs

Nationaal Programma Onderwijs & programma Social Impact
We hebben in 2021 gebouwd aan een verbetering van de samenwerking in en rond het onderwijs, gericht op gelijke kansen. Dit hebben we gedaan via het Programma social impact in combinatie met de uitvoering van het Nationaal Programma Onderwijs. Ook is gewerkt aan de verbetering van de overgangen tussen soorten onderwijs (van voorschool tot en met universiteit) en aan het bedienen en betrekken van nieuwe doelgroepen (waaronder de studenten).

Nieuwkomersonderwijs
Nieuwkomersonderwijs heeft veel aandacht gekregen in 2021. Er zijn, vanwege de toenemende vraag, taalklassen voor kinderen van nieuwkomers in het basisonderwijs bij gekomen. Daarnaast is door alle partners gewerkt aan de ontwikkeling van een centraal coördinatiepunt voor het nieuwkomersonderwijs. Hiermee wordt aanmelding voor de taalklassen en doorstroom naar regulier onderwijs vereenvoudigd, zowel voor ouders als voor scholen. In 2022 wordt toegewerkt naar een regionaal expertisecentrum nieuwkomersonderwijs.

Uitvoering LEA
In 2021 zijn de verschillende (sub)werkgroepen van de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) verder aan de slag gegaan met de uitvoeringsplannen op de betreffende thema’s: Leiden aantrekkelijke kennis- en onderwijsstad, Internationale stad, Onderwijs en arbeidsmarkt, Gelijke kansen, Onderwijs en jeugdhulp, Gezondheid & bewegen, Duurzame onderwijshuisvesting. Voorbeelden van resultaten zijn Radio LEF met onder andere de podcast Bewegend Leren 2.0, het digitale platform education warehouse, de portrettenserie over Leidse leraren, Pilot Vliegende Brigade NT2 Leiden-Leiderdorp, de community Fantastische Lijnen (aansluiting speciaal onderwijs - arbeidsmarkt), twee hotspots voor techniekonderwijs ism Technolab. Ook is de aanpak van het Preventief Interventie Team (PIT-aanpak) onderdeel van de LEA. Het gehele beeldverslag van de LEA van 2020 en 2021 is te vinden op de website van Leiden Kennisstad.

Internationaal Georienteerd Basisonderwijs (IGBO)
Onderwijs is een van de speerpunten in de Visie Internationalisering. De gemeente heeft in 2021 een samenwerkingsovereenkomst getekend met SCOL voor de opening van een internationale basisschool (IGBO) in Leiden. Deze start met tijdelijke huisvesting in het gebouw van de Joppenszschool in de zomer van 2022.

Internationalisering
Als onderdeel van de werkgroep Internationale Stad van de LEA is gewerkt aan beter nieuwkomersonderwijs. Verder zijn mogelijkheden gezocht om vanuit het onderwijs (actief) deel te nemen aan het European City of Science jaar in 2022. Met onderwijsinnovatiesubsidies heeft de gemeente het onderwijs gestimuleerd om leerlingen voor te bereiden op een internationale samenleving. Bijvoorbeeld het project ‘Maken van een wereldburgerschapsportfolio’ en museumdebatten.

Leiden Kennisstad
Toekomstgericht onderwijs houdt rekening met sectoroverstijgende thema's, zoals de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt (inclusief terugdringen van het lerarentekort en opheffen tekorten in de sector-techniek) en duurzaamheid. De voortrekkersrol van de Leidse kennisinstellingen op het gebied van onderwijs en onderzoek is in 2021 versterkt. Zo dragen Natuur en Duurzaamheidseducatie en Leren met de Stad bij aan het verbreden van het onderwijs door educatieve ervaringen samen met en in de stad vorm te geven. Op die manier krijgen leerlingen en studenten de kans om in hun directe omgeving ervaringen op te doen die bijdragen aan hun begrip van de lesstof, aan hun loopbaanoriëntatie. Leren met de Stad’ heeft in 2021 een fysieke plek in ‘het Gebouw’ gekregen. Met onderwijsinnovaties stimuleren we doorstroom in tekortsectoren en maken we het onderwijs aantrekkelijker, waardoor we in Leiden docenten beter behouden. Voor het basisonderwijs heeft Technolab inmiddels een variant gemaakt van de Willie Wortel wedstrijd zodat kinderen zo mogelijk nog vroeger in aanraking komen met het bedrijfsleven.

Onderwijshuisvesting
Op 28 januari 2021 is het lntegraal Huisvestingsplan voor Onderwijs 2020-2032 (herijking IHP 2019-2030; RV 20.0127) vastgesteld.
Er zijn in 2021 drie onderwijsgebouwen gereed gekomen en in gebruik genomen; uitbreiding van het lesgebouw en vervanging van twee gymnastieklokalen van het Stedelijk Gymnasium Athena, vervangende nieuwbouw van het Leonardo College en uitbreiding van het lesgebouw van ELS.

Beleidsterrein 7A Jeugd

Toelichting op prestaties

7A1.2 Waarborgen kwaliteit (openbare) speelruimte en 7A1.3 Ondersteunen spelbevordering
Leiden is in 2021 uitgeroepen tot meest speelvriendelijke gemeente (Jantje Beton prijs). Ondanks corona zijn de Leidse speeltuinen in 2021 open gebleven. Er is wel wat vertraging opgelopen bij het Uitvoeringsplan Spelen.
Door de coronamaatregelen is participatie met de buurt niet of nauwelijks mogelijk geweest. Daarnaast hebben verschillende wensen van bewoners geleid tot vertraging om tot een passend ontwerp voor een speelplek te komen. Ondanks bovenstaande is de verwachting dat het Uitvoeringsplan Spelen eind 2022 volledig is uitgevoerd.
De aanleg van het derde Verloren landje bleek in 2021 niet mogelijk omdat participatie niet mogelijk was. In 2022 wordt alsnog gestart met het traject voor de aanleg van het derde Verloren landje. De verbouwing van het gebouw bij Speeltuinvereniging Ons Eiland is gestart en zal medio 2022 zijn afgerond.

7A2 Goede (gebiedsgerichte) ondersteuning en hulp aan jeugd en gezin
Gezonde Kansrijke Start
In 2021 is gewerkt aan de uitvoering van het programma Gezonde Kansrijke Start. De acties in het programma dragen bij aan 1) een betere verbinding tussen het medisch en sociaal domein, 2) de uitrol van het programma Nu niet Zwanger 3) een gezonde leefstijl bij (aanstaande)ouders en 4) een duurzame start van het jonge kind. Het programma verliep in 2021 volgens planning en loopt door in 2022.

7A2.1 Vanuit het CJG uitvoeren Wet Publieke Gezondheid en 7A2.2 Vanuit het CJG organiseren van informatie en advies en opvoedingsondersteuning
Uiteindelijk is in 2021 aan alle verplichtingen voldaan, echter wel met het nodige kunst en vliegwerk (bijv. uitvoeren standaardvaccinaties). Er was in 2021 sprake van toenemende capaciteitsproblemen bij GGD/Hecht.
Als gevolg van corona is de dienstverlening door de GGD/Hecht op sommige punten aangepast, bijv het digitaal aanbieden van cursussen die voorheen op locatie werden aangeboden. Het blijkt dat digitale cursussen beter bezocht worden door ouders.

7A2.3 Vanuit het CJG organiseren van jeugdhulp door middel van jeugd & gezinsteams
Op 1 juli is na de aanbestedingsprocedure de Stichting Jeugdteams Leidse Regio gestart als opvolger van Jeugd- en Gezinsteams. De Jeugdteams zijn begonnen aan een nieuwe opdracht op basis van het beleidsdocument Samen Sterk voor de jeugd(hulp). Dit halve jaar is enerzijds weliswaar gekenmerkt door veel personeelswisselingen, moeilijk vervulbare vacatures, gevolgen van de wachtlijsten in de specialistische jeugdhulp en corona, maar anderzijds is er gewerkt aan de uitvoering van de nieuwe opdracht en is de hulp aan jeugdigen en gezinnen doorgegaan zonder dat er zorgwekkende wachtlijsten ontstonden. Samenwerking met de organisaties van de sterke sociale basis (zie Programma 9 Maatschappelijke Ondersteuning) - is een van de onderwerpen waar goed aan de weg getimmerd is.

7A3.1 Het doen organiseren van specialistische hulp
Op het gebied van specialistische jeugdhulp is in 2021 regionaal in stelling gebracht wat de gemeenten nodig hebben om in de contractperiode 2022 – 2026 zelf meer te sturen op de inkoopdoelen (globaal: het ‘normaliseren’ van problemen, ‘kind en gezin centraal’ en ‘zo thuis mogelijk’). Er zijn nieuwe contracten opgesteld, er is een begroting uitgewerkt en een nieuwe governancestructuur vormgegeven die de gemeenten in staat stelt om op bestuurlijk en ambtelijk niveau dichter op de uitvoering te zitten.

* De Veiligheidsmonitor is in 2021 anders van opzet dan eerdere jaren, waardoor de uitkomsten niet goed te vergelijken zijn. We kunnen dus niet bepalen of de streefwaarde al dan niet is behaald.
** In voorgaande rapportages waren voor de eerdere jaren andere realisatiewaardes opgenomen (15,1%, 16,1%, 15,9 % voor resp. 2018, 2019 en 2020). De website die hiervoor als bron wordt gebruikt geeft op dit moment de de in deze tabel opgenomen percentages als actuele cijfers. Daarom zijn deze waardes aangepast. De realisatiewaarde van 14,1% is alleen gebaseerd op de eerste helft van 2021. De realisatiewaarde van heel 2021 is nog niet bekend. Ook voor de andere drie waardes (7A3.b, 7A3.c en 7A3.d) geldt dat het halfjaar-cijfers zijn.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7B Peuterspeelopvang en kinderopvang

Toelichting op prestaties

7B1.1 Zorgdragen voor voldoende aanbod peuterspeelopvang
Zie toelichting bij 'Ontwikkelingen in 2021' aan het begin van dit programma.

7B1.2 Waarborgen kwaliteit kinderopvang / peuterspeelopvang
De uitvoeringskwaliteit is op orde, geconstateerde overtredingen liggen met name op het administratieve vlak.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7C Onderwijsbeleid

Algemene toelichting op beleidsterrein

Doel 7C1 Gelijke kansen voor kinderen van nul tot dertien jaar

De afgesproken activiteiten en inzet vanuit het Onderwijskansenbeleid zijn over het algemeen uitgevoerd. Personeelstekorten in zowel de kinderopvang als het onderwijs maken het wel lastig om volledig op dit thema in te zetten: de partners moeten alle zeilen bij zetten om het primaire proces te laten draaien.
Met name de toeleiding van doelgroep peuters naar de voorschoolse educatie is ook in het tweede corona-jaar achtergebleven. Inmiddels zijn hiervoor extra acties opgezet, mede mogelijk vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) en het programma Social Impact.

De Gelijke Kansen Agenda tussen gemeente en het Ministerie van OCW is op 15 oktober 2021 aangevuld met een addendum. Hierin zijn aanvullende afspraken opgenomen over de inzet in Leiden op het gebied van gelijke kansen en in relatie tot het NPO. Het gaat om:

• Verbreding gezamenlijke aanpak
• Onderzoeksproject ‘Koersen op Kansengelijkheid – van collectief actieprobleem naar collectief actienetwerk’ i.s.m. Eddie Denessen en UvA en Radboud Universiteit.
• Inzet NPO
• Onderwerpen waarop andere gemeenten van Leiden kunnen leren, zoals het programma Social Impact, Onderwijsinnovatie, netwerken en platform, de rijke leeromgeving.

7C1.3 Doen bevorderen ouderbetrokkenheid bij doelgroepkinderen
Als gevolg van corona is het heel lastig geweest om ouders te bereiken en goed contact met ze te hebben. Toch worden er ook nieuwe, creatieve manieren gevonden om toch gezinnen te bereiken.

7C2.2 Stimuleren samenwerking en voorzieningen in het onderwijs
We hebben met het programma social impact ingezet op het stimuleren van samenwerking en voorzieningen in het onderwijs. Dit sluit specifiek aan op het nationaal programma onderwijs en het creëren van gelijke kansen. Op deze wijze willen we de inzet vanuit onze partners in de stad, in en rond het onderwijs, versterken. Ook is er ingezet op een betere samenwerking in de onderwijsketen (voorschool t/m universiteit) en het bedienen en betrekken van nieuwe doelgroepen (waaronder de studenten). Er was een intensivering van bestaande samenwerking (bijvoorbeeld in programma's voor de toeleiding van peuters en ondersteuning van gezinnen), maar er is ook gezocht naar nieuwe vormen (zoals jongerenwerkers op school).
Om de samenwerking tussen alle partijen in en rond onderwijs verder te stimuleren en te vereenvoudigen is De Leidse Menukaart ontwikkeld. Hierin kunnen de onderwijsorganisaties zien met welke ‘Leidse’ stadspartners op verschillende terreinen afspraken mogelijk zijn. Ook is een start gemaakt met een integrale aanpak op gelijke kansen in Leiden met een interne verkenning. Dit zal in 2022 worden doorontwikkeld in nauwe samenwerking met het onderwijs en andere relevante partijen in de stad.
De uitvoering van het NPO is door gemeente en schoolbesturen gezamenlijk opgepakt. Nieuwkomersonderwijs is hierin een van de centrale ondewerpen.

7C3.1 Stimuleren van een rijke leeromgeving waarin leerlingen hun eigen talenten kunnen ontwikkelen in een doorlopende leerlijn
Verwonder om de Hoek
Het platform van het Verwonderpaspoort en Cultuur Educatie Groep is nu ondergebracht bij Verwonder om de Hoek. Scholen, ouders en organisaties kunnen nu via één platform alle mogelijkheden in de rijke leeromgeving vinden. Via het platform komen kinderen tussen de 4 en 18 jaar in aanraking met kunst, cultuur, natuur, wetenschap, techniek en duurzaamheid. Het platform is in 2021 online gegaan en in Leiden Zuid-West en Stevenshof zijn ‘Om de Hoek’-projecten gestart. De buitenschoolse activiteiten hebben als gevolg van corona in beperkte mate plaatsgevonden en ook zijn veel workshops uitgebreid met online modules.

7C3.2 Stimuleren dat leerlingen worden voorbereid op een internationale samenleving
Het bieden van Internationaal Georiënteerd Basisonderwijs (IGBO) is een belangrijke randvoorwaarde voor een international om zich te vestigen in onze regio/gemeente. Een IGBO is, in tegenstelling tot de particuliere internationale scholen, toegankelijk voor kinderen van alle internationale kenniswerkers. In de Leidse Educatieve Agenda is er een werkgroep internationalisering onderwijs om met de Leidse scholen af te stemmen welke ontwikkelingen en kansen er zijn om mondiale bewustwording te vergroten en om inbedding van internationals en nieuwkomers in de Leidse samenleving te verbeteren.

7C3.3 Bevorderen buitenschools leren door samenwerking van onderwijs, bedrijven en instellingen
Door corona hebben er minder buitenschoolse activiteiten plaatsgevonden. Er zijn wel alternatieven aangeboden, online en in de zomer- en herfstvakantie.

7C4 Zoveel mogelijk leerlingen worden behouden voor het onderwijs en halen een startkwalificatie
Het aantal voortijdig schoolverlaters is nauwelijks toegenomen ten opzichte van 2020, mede door corona. Ontwikkelingen die hierbij een rol hebben gespeeld zijn:
1) Mbo-instellingen zijn in het schooljaar 2020 terughoudend geweest in het uitschrijven van studenten. Men gaf studenten zoveel mogelijk kansen.
2) Het is voor studenten moeilijker geweest een goede studiekeuze te maken door online-voorlichtings- en intakeactiviteiten
3) Er is een toename van mentale problemen bij jongeren
4) De arbeidsmarkt trekt aan.
Het blijft lastig om de precieze invloed van de coronacrisis op de cijfers te overzien. Opvallend is het aandeel uitvallers op Entree. Onderzocht wordt wat de mogelijke oorzaak is en of dit overeen komt met het landelijke beeld. Voor het aandeel uitvallers op VO (Havo/VWO) wordt nader geanalyseerd waar dit aan zou kunnen liggen.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7D Onderwijshuisvesting

Toelichting op de prestaties

7D1.1 Realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en vervanging van lesgebouwen en gymnastieklokalen
Om beter te sturen op de doelen voor onderwijshuisvesting is vanaf het najaar 2020 gewerkt aan het opstellen van een programmaplan voor Programma Onderwijshuisvesting. Dit Programmaplan is nog niet gereed en vastgesteld, al wordt in de praktijk al aan diverse verbeteringen gewerkt. Het programmaplan wordt naar verwachting in 2e helft van 2022 aan de raad ter vaststelling aangeboden.

Naast de realisatie van nieuwbouw (zie onder 'Ontwikkelingen in 2021') zijn twee projecten vertraagd:

• Nieuwbouw van gymnastieklokalen aan de Oppenheimstraat. Dit is vertraagd door de samenloop met een verkeersonderzoek in verband met de herinrichting van het Roomburgerpark. Daarnaast blijkt er, door de sterk gestegen bouwprijzen, te weinig budget. Voor een oplossing hiervoor volgt een voorstel bij de Kaderbrief 2023-2026.
• Tijdelijke huisvesting, uitbreiding en renovatie van lesgebouw van het Metrum. Dit is vertraagd doordat de aanbesteding te hoog uitviel waarvoor een oplossing moest worden gezocht. Vertraging van project Metrum is een risico in de voortgang van drie aankomende onderwijshuisvestingsprojecten. Hierdoor moesten bezuinigingen worden doorgevoerd en aanvullend budget worden gezocht. Voor dekking hiervan wordt bij de Kaderbrief 2023-2026 een voorstel aan de Raad gedaan.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Kaderstellende beleidsstukken

• Verordening jeugdhulp gemeente Leiden 2022 (RV 21.0109)
• Integraal Huisvestingsplan voor Onderwijs 2020-2032 (herijking IHP 2019-2030; RV 20.0127, vastgesteld 28 januari 2021)
  
  

Programmabudget

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000

BELEIDSTERREIN

7A Jeugd
De 1e prognose van de Service organisatie Zorg laat een onderbesteding van de in mei 2021 opgehoogde regionale budgetten voor jeugdhulp zien. Hierdoor blijven kosten van regionale jeugdhulp (inclusief die voor PGB Jeugd en de regionale uitvoeringskosten) ruim € 400.000 onder de gemeentelijke begroting voor 2021.

Bij deze onderbesteding speelt een aantal algemene oorzaken een rol. Door krapte op de arbeidsmarkt kunnen aanbieders door gebrek aan beschikbaar personeel niet altijd de gewenste zorg leveren. Als gevolg hiervan wordt het budget niet- of niet volledig benut. Daarnaast is het proces van in zorg nemen van clienten vertraagd door Covid maatregelen zoals lockdowns en quarantaine. Ten slotte brengt de financieringsystematiek met zich mee dat aanbieders strikt sturen op budgetplafonds en daarbij terughoudend zijn bij het in zorg nemen van cliënten.

Voor de onderdelen Zorg en coordinatie (€ 148.000), het Centrum voor Jeugd en Gezin (€ 143.000) en Jeugdgezondheidszorg (€ 54.000) is er eveneens sprake van onderbesteding. Tenslotte is er voor de Jeugd en gezinsteams een bedrag van € 123.000 minder uitgegeven. Voor het project Onbedoeld zwanger zijn 100.000 kosten gemaakt. Hiervoor is geen raming opgenomen.

De onderbesteding binnen de Jeugdgezondheidzorg komt grotendeels door een onterecht begrote post m.b.t. het Elektronisch Kind Dossier. Verder zijn er vanwege Corona in 2021 minder activiteiten uitgevoerd door de Jeugdgezondheidzorg (waaronder VVE), hiervoor heeft een verrekening plaatsgevonden en daarvoor is het bedrag teruggestort. De onderbesteding op Zorg en coördinatie en het Centrum voor Jeugd en Gezin is o.a. het gevolg van het feit dat de uitrol van de Praktijkondersteuning Jeugd vertraging heeft opgelopen. Redenen zijn onder meer de overbelasting van huisartsen door corona en de krappe arbeidsmarkt. De afgesproken inzet van middelen voor de uitrol POH Jeugd vanuit Zorg en coördinatie gaat alsnog plaatsvinden. De kosten voor het Centrum voor Jeugd en Gezin zijn terecht gekomen op de post opvoedondersteuning (overbesteding van € 51.000).

Er zijn extra inkomsten van in totaal € 129.800 gerealiseerd als gevolg van het conform afspraken doorberekenen van door Leiden gemaakte regionale uitvoeringskosten Jeugd aan respectieveliijk de Leidse regiogemeenten (€ 95.700) en Holland Rijnland ( € 34.100). Tevens is ter dekking van de uitvoeringskosten een bedrag van € 99.700 van Holland Rijnland ontvangen. Het betreft een restant van de Transformatiemiddelen. Daarnaast is voor de gemaakte kosten voor het project Onbedoeld zwanger een niet geraamde bijdrage van € 100.000 ontvangen. Ten slotte is voor een bedrag van € 26.600 gerealiseerd als bijdrage in de kosten voor natuurspeeltuin de Doorbraak.

7B Peuterspeelopvang en kinderopvang
Er zijn geen relevante afwijkingen.

7C Onderwijsbeleid
De uitgaven voor VSV projecten zijn tot een bedrag van € 126.000 achtergebleven bij de raming. Door Corona zijn er minder aanmeldingen van scholen voor projecten en subsidies. Ook bij de ketenpartners is zichtbaar dat scholen in 2021 minder gebruik hebben gemaakt van het aanbod. Dit is te verklaren doordat de scholen bezig zijn geweest met het op orde brengen van de basis en de aankomende NPO-gelden. Daarnaast zijn de Onderwijsinnovatie subsidies niet meer jaarlijks, maar twee-jaarlijks beschikbaar gesteld. Dit jaar zijn daar geen aanvragen voor ingediend. Verder is in 2021 de regionale kostendeling vastgesteld, waardoor subsidies die normaal gesproken voor gemeente Leiden waren, nu door de regio worden betaald.

Van onderbesteding is ook sprake bij de Brede scholen Noord en Roomburg; in totaal is een bedrag van
€ 157.000 niet tot besteding gekomen. Op de budgetten voor concierges (€ 80.000) en de LEA (ca € 38.000) zijn eveneens de geraamde budgetten niet volledig besteed. Het budget voor conciërges is niet volledig besteed omdat er sprake is van een lichte afname van het aantal conciërges dat onder de geldende regeling wordt gesubsidieerd. Dit is het gevolg van de regelgeving in de Participatiewet. Deze ontwikkeling wordt meegenomen in de evaluatie en herziening van de subsidieregeling in 2022. Daarnaast is een geraamde besteding van € 150.000 voor het Nationaal Onderwijsprogramma (NPO) niet tot uitvoering gekomen. De geraamde rijksbijdrage hiervoor is ook niet gerealiseerd. Dit bedrag blijft voor latere jaren beschikbaar. Tenslotte is er als gevolg van de toename van het aantal leerlingen sprake van een overschrijding van het budget voor leerlingenvervoer met € 89.500.

7D Onderwijshuisvesting
Voor uitvoering van de SUVIS regeling (specifieke uitkering ventilatie in scholen) is een totaalbedrag van
€ 1.032.000 als specifieke rijksbijdrage geraamd. Dertien scholen maken op basis van een aanvraag die zij hiervoor hebben gedaan, aanspraak op deze gelden en ontvingen hiervoor al een subsidiebeschikking. In 12 gevallen zijn de voorschotten nog niet verstrekt omdat de projecten nog niet zo ver gevorderd waren, de termijn van uitvoering is door het Rijk ook verlengd. Hierdoor zijn zowel de geraamde rijksinkomsten als de daar tegen overstaande bijdragen aan de schoolbesturen niet gerealiseerd.
In begroting zijn verder bedragen geraamd voor het realiseren van een IGBO. Van de hiervoor gereserveerde bedragen is in totaal een bedrag van € 890.900 niet besteed. Dat komt, omdat het project door een ander schoolbestuur zal worden gerealiseerd. Dit heeft tot vertraging geleid en tot een andere locatie voor de tijdelijke IGBO. Besteding van het voor de tijdelijke IGBO gereserveerde bedrag zal in 2022 plaatsvinden.
De planvorming een aantal onderwijshuisvestingsprojecten is een aantal maanden later dan gepland van start gegaan. Daarmee is een groot deel van de voor 2021 geraamde plankosten niet in dit jaar uitgegeven en pas in 2022 nodig. Het gaat hier om een totaalbedrag van € 220.000. Tenslotte is op de geraamde budgetten voor de OZB ca. € 107.000 overgehouden.

Toelichting op afwijkingen Reserves

Reserve combinatiefuncties
Omdat er sprake is van een geringe onderschrijding op het budget voor combinatiefunties is de onttrekking aan de reserve 10.000 lager.

Reserve onderwijshuisvesting
De middelen van de reserve OHV zijn ingezet voor dekking van de kosten van de inzet van de programmamanger Onderwijshuisvesting (€ 105.437) en voor het afschrijven van de restant boekwaarde van het schoolgebouw aan de Telderkade 46-48 (€ 178.711). Het verschil met de geraamde onttrekking wordt verklaard door een jaar extra afschrijving op het betreffende schoolgebouw. Hierdoor is een lagere onttrekking nodig dan waarmee in de raming rekening is gehouden.

Reserve Sociaal- maatschappelijke en culturele voorzieningen
De planvorming rondom de verbouwing van de speeltuin Ons Eiland kon niet meer in 2021 worden afgerond. De uitgaven op de aanpassing speeltuingebouwen, volledig gedekt uit de reserve, zijn daarom € 297.383 lager dan begroot. Daardoor is de onttrekking aan de reserve ook € 297.383 lager.

INVESTERINGEN

Overschrijdingen op investeringskredieten
Binnen dit programma zijn per 31 december 2021 geen overschrijdingen op investeringskredieten.

Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening

7100815 drie basisscholen Broekplein
De vervangende nieuwbouw van de basisscholen op het Broekplein is begin dit jaar gestart. De oplevering wordt in het voorjaar van 2023 verwacht. In de loop van 2023 zal dit project kunnen worden afgerond.

7100871 2017.010+011+015 VMBO Boerhaaveln NIEUWB

Dit krediet kan nog niet worden afgesloten omdat het bouwproject nog niet helemaal is afgerond. Er loopt nog een vergunningsaanvraag voor een windmolen die nog op het dak van de school moet worden geplaatst. Afronding van dit project wordt dit eind jaar verwacht.

7100872 2016.009 Fruinln15 uitbr 790m2 8gr+2gym
Dit krediet betreffenden de uitbreiding van het Stedelijk gymnasium, Athena, kan nog niet worden afgesloten omdat er voor de allerlaatste werkzaamheden pas in december ’21 opdracht is gegeven. De verwachting is dat in het tweede of derde kwartaal van dit jaar de eindafrekening zal ontvangen worden ontvangen. Daarmee kan dit project naar verwachting in 2022 worden afgerond.

7100404 2017.018 Leonardo Telderskade NIEUWBOUW

Dit krediet kan niet worden afgesloten. Hoewel het schoolgebouw al wel in gebruik is genomen, zijn met de bouwers een aantal onderdelen onderdelen nog niet verrekend. Naar verwachting zullen deze laatste (financiële) werkzaamheden in 2023 zijn afgerond.

7101625 faciliteren nieuwbouw Leonardo college
De aanleg van de openbare ruimte rondom de school is nog niet volledig afgerond. In 2022 worden de laatste werkzaamheden verricht. Het krediet kan daarom nog niet worden afgesloten.

7101242 nota Spelen en bewegen
Het uitvoeringsprogramma Spelen en bewegen (BW 17.0323) loopt door tot en met 2022. Het krediet kan daarom nog niet worden afgesloten.