Jaarstukken 2023

Jeugd en onderwijs

Programmanummer

 

7

Commissie

 

Onderwijs en samenleving

Portefeuille(s)

 

Kansengelijkheid, Jeugd en Onderwijs

De missie van het programma Jeugd en onderwijs luidt:
"In Leiden krijgen kinderen en jongeren de kans gezond en veilig op te groeien in een stimulerende omgeving, zodat zij hun talenten kunnen ontwikkelen en volwaardig aan de samenleving kunnen deelnemen."

Ontwikkelingen in 2023

Programma 7 is onderdeel van het sociaal domein, net als programma 8c, 9 en 10. Hierin is de Visie Sociaal Domein leidend: iedereen doet mee en iedereen telt mee. We focussen op het vergroten van kansengelijkheid. We willen dat alle kinderen en jongeren gelijke kansen krijgen, gezond en veilig opgroeien en zichzelf zo goed mogelijk kunnen ontplooien en ontwikkelen. Op het niveau van het stadsklimaat ontwikkelen we een sterke basisinfrastructuur, met goede onderwijsvoorzieningen. Op het collectieve niveau zorgen de Jeugdteams voor extra hulp en ondersteuning. Op het individuele niveau bieden we gerichte individuele hulp en ondersteuning, bijvoorbeeld via specialistische jeugdhulp en het Preventief Interventie Team (PIT-aanpak). Daarnaast is er extra aandacht voor jongvolwassenen in een kwetsbare situatie (groep 16-27 jaar) en huishoudens met multiproblematiek.

Beleidsterrein Jeugd
Buitenspelen
In mei 2023 heeft de gemeente Leiden samen met partners in de stad een SamenSpeelbelofte ondertekend. In de belofte is meer aandacht voor inclusief spelen, inclusief ontwerp, activiteiten en participatie van alle kinderen. Er is gewerkt aan inclusieve speeltuinen, vergroening, meer mogelijkheden voor spelen en bewegen. Vanuit Leren met de Stad hebben studenten van de Hogeschool en Universiteit Leiden onderzoek gedaan naar buiten spelen in Leiden. De uitkomsten gebruiken we bij de evaluatie van het huidige beleid en het opstellen van nieuw beleid voor spelen.

Gezonde Kansrijke Start
Door middel van het programma Gezonde Kansrijke Start is in 2023 samen met de lokale coalitiepartners verder gebouwd aan een kansrijke start voor ieder kind. In 2023 zijn onder andere de workshops rondom slaapproblematiek gestart en is er gewerkt aan een sterkere preventie rondom onbedoelde zwangerschap op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Daarnaast hebben de voorbereidingen voor de Baby Groente Tas en het opzetten van een pool van ervaringsdeskundigen plaatsgevonden. Verder is er in het kader van het Integraal Zorg Akkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) bijgedragen aan de vormgeving van de (sub) regionale ketenaanpak rondom Kansrijke Start. Zie voor meer informatie over IZA en GALA ook programma 9.

Multi-probleem-gezinnen
In 2023 is ook specifiek aandacht besteed aan multi-probleem-gezinnen. Er is gewerkt aan een plan van aanpak voor huishoudens met multiproblematiek, dat in het eerste kwartaal van 2024 met de raad is gedeeld. Het plan van aanpak legt de focus op procesregie, gebruik van nieuwe (doorbraak)methodes en leren van elkaar en van casuïstiek. Daarnaast is gewerkt aan het vormgeven van de inzet van een maatwerkregisseur, die zich specifiek zal bezighouden met huishoudens met multiproblematiek.

Jeugdteams
De werkdruk van de jeugdteams is afgelopen jaar toegenomen ten opzichte van 2022. Dit kwam onder meer door complexiteit van vraagstukken en openstaande vacatures. Hiernaast leveren de jeugdteams nog steeds overbruggingszorg voor jeugdigen op de wachtlijst in de gespecialiseerde jeugdhulp. Om efficiënter te werken, administratieve lasten te verlichten en eenduidige triage voor alle jeugdteams te organiseren is in 2023 het Bureau en Triage team (BenT) gestart. Naast BenT is groepsaanbod ontwikkeld om jeugdigen en ouders tijdig passende hulp te bieden, wachtlijsten in de specialistische zorg te overbruggen en werkdruk voor de medewerkers te verlagen. Ook is er specifieke aandacht voor huishoudens met multiproblematiek, hierbij hebben we met de Jeugdteams ingezet op triage en procesregie.

Praktijkondersteuner Jeugd
Het team van praktijkondersteuners Jeugd (POH-J) bij huisartsen is uitgebreid. Alle huisartsen zijn gekoppeld aan een POH-J die verbonden is aan een jeugdteam in dezelfde wijk. Iedere basisschool in Leiden heeft een vaste contactpersoon vanuit het jeugdteam om vroegtijdig en gezamenlijk bij te dragen aan de hulpvraag van het kind/ouder.

Leerlingenvervoer
Met ingang van het schooljaar 2022-2023 voert een andere exploitant het leerlingenvervoer uit. De kwaliteit van het vervoer is in de loop van het schooljaar toegenomen en verliep afgelopen jaar naar volle tevredenheid. De branche heeft te maken met een aantal uitdagingen, zoals een chronisch chauffeurstekort, maar in de Leidse regio leidt dit niet tot grote problemen.

Gespecialiseerde jeugdhulp
In 2023 hebben we gezien dat er zowel in de regio Holland Rijnland als in Leiden minder kinderen gebruik hebben gemaakt van de inzet van specialistische jeugdhulp, maar dat er tegelijkertijd wel sprake is van een stijging van de kosten. We zien dat behandeltrajecten van jeugdigen langer duren en tarieven bij de aanbieders zijn gestegen. Doordat er veel gecontracteerde aanbieders al vroeg in het jaar hun budgetplafond hebben bereikt is er veel uitgeweken naar niet gecontracteerde aanbieders. Bij de niet gecontracteerde aanbieders zijn de tarieven over het algemeen hoger. Als gevolg van (onder andere) de coronatijd zien we (nog) steeds meer jeugdigen met psychosociale problematiek, mogelijk ten gevolge van uitgestelde zorg.

Beleidsterrein Onderwijs
In 2023 is gewerkt aan een nieuwe beleidsnota Onderwijskansen 2023-2026 die in januari 2024 door de raad is vastgesteld.

Nieuwkomersonderwijs
Met de opening van het AZC op de Haagsche Schouwweg is ook het nieuwkomersonderwijs weer verder uitgebreid. Zo zijn er twee AZC-taalklassen in De Lorentzschool gestart en is Da Vinci ISK verder gegroeid. Daarnaast startte in oktober op het AZC een VVE-groep waarin de 2- tot 4-jarigen worden voorbereid op het Nederlandse onderwijs. In 2023 zijn met het onderwijs gesprekken gevoerd over de doorstroom.

Kindcentrum
In 2023 is hard gewerkt aan de visie op een kindcentrum in de Stevenshof in het kader van de nieuwbouw. Dit is gebeurd in samenwerking met twee schoolbesturen en daarnaast is de visie bestuurlijk afgestemd. Op basis van de visie kan in 2024 verder gewerkt worden aan de vorming van het beoogde kindcentrum.

Leidse Educatieve Agenda
In 2023 is de Leidse Educatieve Agenda 2019-2023 geëvalueerd en is de nieuwe Leidse Educatieve Agenda (LEA) 2024-2028 tot stand gekomen met vier ambities: (1) Kansrijk onderwijs voor alle kinderen en jongeren, (2) Mentaal en fysiek gezond opgroeien, (3) Aantrekkelijke kennis- en onderwijsstad en Divers en (4) duurzaam en toekomstbestendig scholenlandschap. Op al deze ambities zijn gezamenlijke doelen gesteld. De LEA is door vele partijen ondertekend, waaronder peuterspeelzalen, kinderopvang, buitenschools opvang, primair onderwijs, passend primair onderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs, JES Rijnland en Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO.

Leidse Visie Gelijke Kansen
In 2023 is gewerkt aan de Leidse Visie Gelijke Kansen 2023. De visie is in november door de raad vastgesteld. Leiden wil voor alle kinderen en jongeren tot 27 jaar (en hun omgeving) gelijke kansen om hun talenten te ontwikkelen. Dit vraagt om ongelijk investeren, daar waar voor kinderen en jongeren de achtergrond of situatie talentontwikkeling in de weg staat. De visie is richtinggevend voor onderwijs- en armoedebeleid.

Rijke leerdag
In 2023 is verder gewerkt aan de Rijke leerdag met Bredeschool Merenwijk en de drie basisscholen in Het Gebouw in het kader van het landelijke programma School en Omgeving. Er is een gezamenlijke visie en aanpak opgesteld met de scholen en andere betrokken maatschappelijke en welzijnspartners op het doel van het naschoolse/buitenschoolse aanbod bij deze scholen. Twee projectcoördinatoren hebben de opdracht gekregen om een geschikte programmering van naschoolse/ buitenschoolse activiteiten neer te zetten bij de scholen. Door extra activiteiten aan te bieden tijdens de basisschooltijd wordt hard gewerkt aan het vergroten van de kansengelijkheid onder leerlingen.

Verzuim en voortijdig schoolverlaten
De cijfers over verzuim en voortijdig schoolverlaten lieten na de coronatijd een toename zien. Het grote aantal thuiszitters dat niet staat ingeschreven bij een school (absoluut verzuim) is sterk gestegen en in 2023 grotendeels toe te schrijven aan de komst van Oekraïense vluchtelingen.

Beleidsterrein Onderwijshuisvesting

In 2023 is verder gewerkt aan het programma onderwijshuisvesting. Het programma bestaat uit twee delen, te weten de herwaardering van het Integraal Huisvestingsplan 2023 -2032 Leiden (IHP) en het beleidsrijke Integraal Huisvestingsplan. De herwaardering van het IHP is afgerond, op 28 november 2023 door het college vastgesteld (BW23.0533) en met een brief van het college aan de gemeenteraad aangeboden. Er is in 2023 gewerkt aan het (definitief) ontwerp voor de tijdelijke huisvesting voor de Internationale Schakel Klas (ISK) aan de Noachstraat. In 2024 wordt dit ontwerp verder uitgewerkt en vastgesteld en wordt toegewerkt naar de aanbesteding. Daarnaast is eind 2023 gestart met het beleidsrijke IHP. Bij de planning van het proces naar het nieuwe beleidsrijke IHP is ditmaal gekozen om hierbij ook een inspraakperiode te hanteren. De inhoudelijke behandeling van het beleidsrijke IHP staat gepland in 2025.

In 2023 is de vervangende nieuwbouw van de twee basisscholen aan het Broekplein (Tweemaster en Kwintijn) opgeleverd en in gebruik genomen. Ook de uitbreiding en renovatie van het schoolgebouw van Het Metrum aan de Schubertlaan is klaar en feestelijk geopend. Hiernaast is de samenwerkingsovereenkomst getekend voor het Vlietlandcollege.

Beleidsterrein 7A Jeugd

Doelen en prestaties bij 7A Jeugd

Doel

Prestatie

 

7A1 Een krachtige pedagogische samenleving

7A1.1 Betrekken van de jeugd via jeugdparticipatie

 

7A1.2 Waarborgen kwaliteit (openbare) speelruimte

 

7A1. 3 Ondersteunen spelbevordering

 

7A2 Goede (gebiedsgerichte) ondersteuning en hulp aan jeugd en gezin

7A2.1 Vanuit het CJG uitvoeren Wet Publieke Gezondheid

 

7A2.2 Vanuit het CJG organiseren van informatie en advies en opvoedingsondersteuning

 

7A2.3 Vanuit het CJG organiseren van jeugdhulp door middel van jeugdteams

 

7A3 Goede specialistische hulp beschikbaar

7A3.1 Het organiseren van specialistische hulp

 

Toelichting op prestaties


7A1.1 Betrekken van de jeugd via jeugdparticipatie

Jongeren worden nu expliciet als doelgroep benoemd in de ‘Handreiking Samenwerken met de Stad'. Ook is de toolkit jeugd- en jongerenparticipatie tot stand gekomen.

7A1.2 Waarborgen kwaliteit (openbare) speelruimte

De Speeltuin Vogelenwijk wordt de derde inclusieve speeltuin in Leiden. Bij Speeltuin Ons Eiland is in 2023 het verbouwde speeltuingebouw geopend. In mei 2023 heeft gemeente Leiden de titel van meest speelvriendelijke gemeente overgedragen aan de gemeente Gouda. Met subsidie van Jantje Beton, JOGG en IVN (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid) is het project Gezonde buurt in de Tuinstadwijk van start gegaan. Vanuit dit project is samen met de buurt een plan gemaakt om de buurt te vergroenen en meer mogelijkheden voor spelen en bewegen te maken. Er wordt een nieuwe speelplek aangelegd en een route van speelaanleidingen en groen aangelegd. Met de aanleg van de speelplek in de Tuinstadwijk en de planning van aanleg van speelaanleidingen in Leiden Noord (Prinsessenbuurt) wordt het Uitvoeringsplan Spelen 2019-2023 in 2024 volledig afgerond. Het project Gezonde Buurt (Tuinstadwijk) wordt in de 2e helft van 2024 afgerond. Het participatie en ontwerp proces heeft meer tijd gevergd en als gevolg van de weersomstandigheden neemt het uitvoeringsproces meer tijd in beslag.

7A3.1 Het doen organiseren van specialistische hulp

In Leiden zien we een toename in vraag naar (1) de inzet individuele begeleiding, (2) dagbehandeling en dagbesteding, (3) behandeling met verblijf en (4) landelijk transitie arrangement (landelijke ingekochte hoog specialistische zorg). In het afgelopen jaar maakten minder jeugdigen gebruik van de inzet van specialistische jeugdhulp, maar bleven de kosten stijgen. Behandeltrajecten duurden langer en tarieven bij aanbieders zijn gestegen. De stijgende kosten geven noodzaak om interventies voor te bereiden om de kosten structureel terug te dringen. Binnen de regio Holland Rijnland wordt sinds het najaar van 2023 gewerkt met de wachttijdenaanpak om de wachtlijsten in de jeugdhulpketen te doen verminderen en meer grip te krijgen op de kosten (zie ook 'Ontwikkelingen in 2023' aan het begin van dit hoofdstuk).


Verbonden partijen

Serviceorganisatie Zorg Holland Rijnland (SOZ)

Motieven en doelen deelname GR

  • De Serviceorganisatie Zorg Holland Rijnland (een gemeenschappelijke regeling) behartigt de belangen van de gemeenten op het terrein van uitvoering van gemeentelijke contractering in het kader van de Jeugdwet: (a) Regionale jeugdhulp in het gedwongen kader en (b) Gespecialiseerde jeugdhulp.

Realisatie doelstellingen en prestaties 2023

  • Uitvoering van gemeentelijke contractering in het kader van de Jeugdwet: (a) Regionale jeugdhulp in het gedwongen kader (b) Gespecialiseerde jeugdhulp.
  • Kwantitatieve en kwalitatieve monitoring van de uitvoering van de jeugdhulpcontracten
  • Afhandeling facturatie van de jeugdhulp cf. contracten via berichtenverkeer
  • Opstellen definitieve prognose, afrekening en rapportage over 2022, prognoses en (tussen-)rapportage over 2023 en begroting 2024
  • Samenwerking met gemeenten en aanbieders t.b.v. sturing op verwezenlijken actuele inkoop- en beleidsdoelstellingen
  • Per 1-1-2023: Verzelfstandiging van de Serviceorganisatie Zorg
  • Bestuurlijke voorbereiding toetreding gemeente Voorschoten tot de gezamenlijke regeling per 1-1-2024

Belangrijkste bestuurlijke mijlpalen 2024

  • Toetreding gemeente Voorschoten tot de gezamenlijke regeling per 1-1-2024.

Bijdrage 2023

895.000

Voor eigenaarsrol, zie paragraaf verbonden partijen



Effectindicatoren bij 7A Jeugd

Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2023

Bron

2020

2021

2022

2023

Doel 7A1 Een krachtige pedagogische samenleving

7A1.a Percentage inwoners dat het eens of helemaal eens is met de stelling dat er in de buitenruimte voldoende gelegenheid is om te sporten, bewegen of spelen voor kinderen / jongeren

-

65%

-

62%

67%

Stads- en wijkenquête

7A1.b Percentage inwoners dat het eens of helemaal eens is met de stelling dat er in de buitenruimte voldoende gelegenheid is om te sporten, bewegen of spelen voor volwassenen

-

52%

-

55%

57%

Stads- en wijkenquête

7A1.c Percentage inwoners dat vindt dat in de buurt voldoende speelmogelijkheden voor kinderen zijn

-

49%

-

41%

51%

Stads- en wijkenquête

7A1.d Percentage inwoners dat vindt dat de speelmogelijkheden in de buurt veilig zijn

-

50%

-

41%

49%

Stads- en wijkenquête

7A1.e Percentage inwoners dat vindt dat de speelmogelijkheden in de buurt uitdagend zijn

-

20%

-

13%

24%

Stads- en wijkenquête

7A1.f Percentage inwoners dat vindt dat er goede voorzieningen voor jongeren zijn

-

46%

-

44,8%

28%

Veiligheidsmonitor

Doel 7A3 Goede specialistische hulp beschikbaar

7A3.a Percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp*

15,9%

20,6%

16,1%

14,2%

14,0%

CBS (BBV - via wsjg)

7A3.b Percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdbescherming*

1,2%

1,3%

1,2%

0,9%

1,0%

CBS (BBV - via wsjg)

7A3.c Aantal Leidse gezinnen dat door vrijwilligers wordt ondersteund bij opvoedproblemen**

-

44

-

-

45

Jaarrapportage Homestart

7A3.d Percentage jeugdhulptrajecten met verblijf

2,2%

2,3%

-

1,9%

2,3%

SOZ/Holland Rijnland

7A3.e Aantal jongeren in gesloten jeugdhulp

4

9

-

5

4

SOZ/Holland Rijnland

7A3.f Gemiddelde trajectduur in dagen**

240

269

-

-

230

SOZ/Holland Rijnland

7A3.g Percentage jeugdigen met hoogspecialistische ambulante jeugd-GGZ van het totaal aantal jeugdigen**

50%

50%

-

-

48%

SOZ/Holland Rijnland

7A3.h Aantal trajecten ingezet bij niet-gecontracteerde aanbieders

36

72

-

84

50

SOZ/Holland Rijnland

*) Vanaf 2021 wordt er op een andere manier gemeten, waardoor de cijfers van voor en na 2021 niet tegen elkaar afgezet kunnen worden.
**) De cijfers over 2023 zijn (nog) niet beschikbaar.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7B Peuterspeelopvang en kinderopvang

Doelen en prestaties bij 7B Peuterspeelzalen en kinderopvang

Doel

Prestatie

 

7B1 Kwalitatief goed en toegankelijk aanbod van kindercentra

7B1.1 Zorgdragen voor voldoende aanbod peuterspeelopvang

 

7B1.2 Waarborgen kwaliteit kinderopvang / peuterspeelopvang

 


Toelichting op prestaties

Zie toelichting bij 'Ontwikkelingen in 2023' aan het begin van dit hoofdstuk.

Effectindicatoren bij 7B Peuterspeelopvang en kinderopvang

Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2023

Bron

2020

2021

2022

2023

Doel 7B1 Kwalitatief goed en toegankelijk aanbod van kindercentra

7B1.a Percentage kinderen van 0 tot 4 jaar dat deelneemt aan kinderdagopvang*

64%

64,9%

66,7%

-

66%

CBS

*) Het CBS levert de cijfers een jaar later op. Hierdoor is nu de waarde van 2022 zichtbaar. De gegevens over 2023 worden eind 2024 verwacht. Deze indicator moet gelezen worden als een kengetal. De gemeente heeft zeer beperkt invloed op deelname aan kinderopvang, namelijk alleen waar het gaat om doelgroeppeuters binnen het onderwijskansenbeleid. Deelname aan kinderopvang is feitelijk afhankelijk van de economische conjunctuur, aangezien het wordt bepaald door het aantal gezinnen waar beide ouders werken en recht hebben op kinderopvang.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7C Onderwijsbeleid

Doelen en prestaties bij 7C Onderwijsbeleid

Doel

Prestatie

 

7C1 Gelijke kansen voor kinderen en jongeren

7C1.1 Waarborgen van aanbod, kwaliteit en deelname aan voor- en vroegschoolse educatie

 

7C1.2 Stimuleren hoogwaardig taalaanbod op onderwijskansenscholen

 

7C1.3 Bevorderen ouderbetrokkenheid bij doelgroepkinderen

 

7C2 Goede onderwijs-ondersteuning en samenwerking in het onderwijs

7C2.1 Ondersteunen zorg voor leerlingen met specifieke behoeften

 

7C2.2 Stimuleren samenwerking en voorzieningen in het onderwijs

 

7C3 Als kennisstad toekomstbestendig onderwijs bevorderen met extra aandacht voor internationalisering en duurzaamheid

7C3.1 Stimuleren van een duurzame rijke leeromgeving waarin leerlingen en
onderwijsprofessionals hun eigen talenten kunnen ontwikkelen in een doorlopende leerlijn

 

7C3.2 Stimuleren dat leerlingen worden voorbereid op een internationale samenleving

 

7C3.3 Bevorderen van toekomstgerichte talentontwikkeling door samenwerking van onderwijs met bedrijven en instellingen

 

7C4 Zoveel mogelijk leerlingen volgen onderwijs en halen een startkwalificatie of het verwerven van een werkplek

7C4.1 Sturing geven aan projecten die zich richten op het behalen van een startkwalificatie, terugkeer naar het onderwijs (ook voor thuiszitters) of het verwerven van een werkplek

 

7C4.2 Tegengaan verzuim leerplichtigen

 

Toelichting op prestaties

7C4.1 Sturing geven aan projecten die zich richten op het behalen van een startkwalificatie, terugkeer naar het onderwijs (ook voor thuiszitters) of het verwerven van een werkplek
In 2022-2023 daalde de uitval tot 2,5% (het niveau van voor de coronatijd, 2018-2019). In het VO daalde de uitval vooral in de onderbouw, in het Mbo daalde de uitval op bijna alle niveaus (behalve op niveau 1). Tijdens de coronatijd schreven mbo's weinig leerlingen uit en scholen adviseerden leerlingen een zo hoog mogelijk onderwijsniveau te volgen.
Na de coronatijd nam het aantal uitschrijvingen weer toe. Op de huidige krappe arbeidsmarkt geven sommige jongeren voorkeur aan betaald werk boven school. De VSV analyse voor Holland Rijnland is te vinden op Programma VSV - Holland Rijnland (rbl-hollandrijnland.nl). In de zomer van 2024 wordt daar de analyse over 2022-2023 geplaatst.

7C4.2 Tegengaan verzuim leerplichtigen
Ook na de coronatijd bleven de verzuimcijfers in 2022- 2023 hoog, zowel voor absoluut als relatief verzuim. Scholen melden verzuim meer en schrijven jongeren vaker en sneller uit bij verzuim. Jongeren geven de voorkeur aan betaald werk op deze krappe arbeidsmarkt boven onderwijs. Meer dan de helft van alle Vsv’ers van 18 t/m 22 jaar is in 2023 aan het werk. Dat is de basis voor gesprekken met de jongeren en ouders over oorzaken (bijvoorbeeld mentale problemen) en maatregelen. Het grote aantal thuiszitters dat niet staat ingeschreven bij een school (absoluut verzuim) is sterk gestegen en in 2023 grotendeels toe te schrijven aan de komst van Oekraïense vluchtelingen. In de regio Holland Rijnland had iets minder dan de helft van de thuiszitters zonder schoolinschrijving de Oekraïense nationaliteit. Voor deze groep was niet altijd direct bij aankomst een onderwijsaanbod, ook volgden sommigen online onderwijs of hadden een vrijstelling van onderwijs. Uiteraard is ook veel aandacht uitgegaan naar jongeren (thuiszitters) die wel staan ingeschreven bij een school. Meer informatie is te vinden in het jaarverslag Jaarverslagen - Holland Rijnland (rbl-hollandrijnland.nl)

Effectindicatoren bij 7C Onderwijsbeleid

Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2023

Bron

2020

2021

2022

2023

Doel 7C1 Goede onderwijskansen voor kinderen van nul tot dertien jaar

7C1.a Aantal kinderen van 2,5 - 4 jaar dat heeft deelgenomen aan VE*

414

377

360

347

-

Telgegevens VE-aanbieders

Doel 7C4 Zo veel mogelijk leerlingen worden behouden voor het onderwijs en halen een startkwalificatie

7C4.a Gemiddelde uitval onderbouw VO**

0,2%

0,3%

0,3%

0,22%

0,1%

VSV Verkenner

7C4.b Gemiddelde uitval bovenbouw VMBO**

2,0%

0,9%

1,59%

1,66%

1,0%

VSV Verkenner

7C4.c Gemiddelde uitval bovenbouw HAVO/VWO**

0,1%

0,6%

0,39%

0,86%

0,2%

VSV Verkenner

7C4.d Gemiddelde uitval MBO niveau 1**

23,5%

30,7%

17,8%

29,23%

23,0%

VSV Verkenner

7C4.e Gemiddelde uitval MBO niveau 2**

10,4%

12,9%

15,4%

12,74%

14,0%

VSV Verkenner

7C4.f Gemiddelde uitval MBO niveau 3 **

6,2%

4,6%

7,8%

7,09%

4,4%

VSV Verkenner

7C4.g Gemiddelde uitval MBO niveau 4**

4,8%

4,8%

7,3%

6,38%

4,3%

VSV Verkenner

7C4.h Absoluut verzuim per 1.000 leerlingen

(aantal absoluut verzuimers die langer dan 3 maanden
niet ingeschreven staan op een school (PO + VO +
geen eerdere schoolinschrijving)**

2

4,7

4,4

8,72

2,0

RBL

7C4.i Relatief verzuim per 1.000 leerlingen

(aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op
een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per 1.000
inwoners lft 5-18jr)**

15

15

23

22,77

12

RBL

7C4.j Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie VO en MBO**

1,9%

2,2%

2,8%

2,51%

2,3%

RBL

*) Voor de indicator 7C1.a zijn geen streefwaarden opgenomen, omdat deze nog in samenwerking met de betrokken partijen moeten worden bepaald. Dit is een van de acties die voortvloeien uit de beleidsnota 'Een vliegende start' Onderwijskansenbeleid Leiden 2023-2026. Er is een daling van het aantal deelnemende doelgroep-peuters zichtbaar. Dit komt door een afnemend aantal peuters, de coronapandemie en de samenwerking in de keten. De verbetering van de samenwerking is een van de belangrijkste acties in de genoemde nieuwe beleidsnota.
**) De bron van de indicatoren 7C4.a tot en met 7C4.g en 7C4.j is in de programmabegroting aangepast. De vsv cijfers worden ontleend aan de bron: Dashboards vsv en jikp (rijkscloud.nl), waar ook het RBL de analyses op baseert. De meest actuele cijfers over verzuim ontlenen we sinds 2021 aan het RBL. Deze worden pas later gepubliceerd op Waarstaatjegemeente.nl. De BBV Realisatiewaarden van voorafgaande jaren zijn terug te vinden op deze website.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7D Onderwijshuisvesting

Doelen en prestaties bij 7D Onderwijshuisvesting

Doel

Prestatie

 

7D1 Goede kwantiteit en kwaliteit van onderwijshuisvesting

7D1.1 Realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en vervanging van lesgebouwen en gymnastieklokalen

 

7D1.2 In stand houden van de bestaande gymnastieklokalen door onderhoud en aanpassingen

 

7D1.3 Uitvoering van de overige wettelijke taken zoals OZB, schadeherstel en bekostiging gymnastiekonderwijs

 

Toelichting op de prestaties


7D1.1 Realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en vervanging van lesgebouwen en gymnastieklokalen
De nieuwbouw van de gymzaal met twee vloerdelen aan de Oppenheimstraat heeft vertraging opgelopen en kon niet binnen het huidige krediet worden gerealiseerd. In 2024 wordt verder gewerkt aan de uitwerking van de gymzalen en wordt de raad hierover geïnformeerd, naar verwachting in het tweede kwartaal. Daarna wordt toegewerkt naar het starten van de aanbesteding en het proces tot uitvoeringsbesluit. De overige projecten lagen op schema en hiervoor zijn met de Herwaardering 2023-2032 voldoende middelen beschikbaar gekomen.

Effectindicatoren bij 7D Onderwijshuisvesting

Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2023

Bron

2020

2021

2022

2023

7D1 Goede kwantiteit en kwaliteit van onderwijshuisvesting

7D1.a Rapportcijfer inwoners voor de kwaliteit van schoolgebouwen

-

7,5

-

7,4

7,5

Stads- en wijkenquête

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Kaderstellende beleidsstukken

In 2023 zijn de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld:

Programmabudget

Jeugd en onderwijs
bedragen x 1.000,-

 

Rekening
2022

Begroting
2023

Wijziging
Begroting

Begroting 2023
na wijziging

Rekening
2023

Verschil
2023

Jeugd

Lasten

36.276

38.631

883

39.514

40.883

-1.370

 

Baten

-543

-324

-1.681

-2.005

-1.926

-79

Saldo

 

35.732

38.307

-798

37.508

38.957

-1.449

Peuterspeelopvang en kinderopvang

Lasten

1.755

1.860

155

2.015

1.904

111

 

Baten

-4

-4

-63

-67

-30

-37

Saldo

 

1.751

1.856

92

1.948

1.874

73

Onderwijsbeleid

Lasten

10.432

10.916

157

11.073

10.705

368

 

Baten

-5.780

-5.440

-938

-6.378

-6.141

-237

Saldo

 

4.651

5.475

-781

4.694

4.564

131

Onderwijshuisvesting

Lasten

11.681

12.775

782

13.557

12.462

1.095

 

Baten

-558

-241

-904

-1.145

-1.328

183

Saldo

 

11.122

12.534

-122

12.412

11.133

1.278

Programma

Lasten

60.142

64.181

1.977

66.158

65.954

204

 

Baten

-6.885

-6.009

-3.587

-9.596

-9.426

-170

Saldo van baten en lasten

 

53.257

58.172

-1.610

56.562

56.529

34

Reserves

Toevoeging

1.056

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-1.067

-3.128

-237

-3.365

-3.346

-19

Mutaties reserves

 

-11

-3.128

-237

-3.365

-3.346

-19

Resultaat

 

53.247

55.044

-1.846

53.198

53.183

15

Reserves programma 7
bedragen x 1.000,-

 

Rekening
2022

Begroting
2023

Wijziging
Begroting

Begroting 2023
na wijziging

Rekening
2023

Verschil
2023

Reserve combinatiefuncties

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

0

-19

0

-19

0

-19

Saldo

 

0

-19

0

-19

0

-19

Reserve onderwijshuisvesting

Toevoeging

10

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-65

-55

0

-55

-55

0

Saldo

 

-55

-55

0

-55

-55

0

Reserve soc.-maatsch. En cult. Voorz. P7

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-351

0

0

0

0

0

Saldo

 

-351

0

0

0

0

0

Reserve Sociaal Domein P7

Toevoeging

1.046

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-651

-3.054

-212

-3.266

-3.266

0

Saldo

 

395

-3.054

-212

-3.266

-3.266

0

Res. Leefbaarh.projecten in de wijken P7

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

0

0

-25

-25

-25

0

Saldo

 

0

0

-25

-25

-25

0

Totaal

Toevoeging

1.056

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-1.067

-3.128

-237

-3.365

-3.346

-19

Reserves programma 7

 

-11

-3.128

-237

-3.365

-3.346

-19

BELEIDSTERREINEN
Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > 250.000.

7A Jeugd
Er is sprake van een overschrijding van de begrote lasten met circa 1,37 miljoen, terwijl de begrote baten circa € 0,1 miljoen lager zijn. Per saldo komt dit neer op een negatief resultaat van circa 1,45 miljoen.

Op het onderdeel regionale Jeugdhulp is ten opzichte van de raming per saldo een nadeel verantwoord van
1,5 miljoen. Dit is een gevolg van het pas laat bekend worden van enkele regionale tegenvallers, o.a. als gevolg van extra gehonoreerde aanvragen door het Expertteam (het betreft noodzakelijke zorg buiten de reguliere gecontracteerde aanbieders om) en tegenvallers in de kosten voor hoog specialistische hulp op basis van het Landelijk Transitiearrangement. Deze laatste vorm van jeugdhulp is voor de gemeente niet beïnvloedbaar. Verder is er sprake geweest van late facturering door een grote aanbieder, waardoor deze kosten niet eerder in de prognose zijn voorzien. Tegenover deze tegenvallende kosten staat een totaal van ca. 0,5 miljoen aan onderbestedingen van o.a. regionale uitvoeringskosten Jeugd, PGB's Jeugd en Jeugdparticipatie.

7B Peuterspeelopvang en kinderopvang
Er zijn geen relevante afwijkingen

7C Onderwijsbeleid
Er is sprake van een onderschrijding van de begrote lasten met 368.000, terwijl de begrote baten circa
237.000 lager zijn. Per saldo komt dit neer op een positief resultaat van 131.000.

Op het beleidsonderdeel onderwijskansen beleid is voornamelijk door een aantal terugvorderingen van subsidies over de afgelopen jaren op de lasten 219.000 minder besteed. Hier staat een lagere rijksbijdrage van 173.000 tegenover. Verder zijn de kosten van leerlingenvervoer 210.000 lager. Belangrijke oorzaak hiervan is dat het extra budget voor leerlingenvervoer Oekrainiers van ca. 152.000 niet besteed is. Op de onderdelen Onderwijsinnovatie en LEA is 103.000 niet besteed. Tenslotte is er bij het project VRAC (it takes a Village to Raise A Child) sprake van een tegenvaller van ca. 157.000, waarvan 111.000 veroorzaakt is door een nagekomen factuur over 2022.

7D Onderwijshuisvesting

Er is sprake van een onderschrijding van de begrote lasten met 1.095.000, terwijl de begrote baten circa 183.000 hoger zijn. Per saldo komt dit neer op een positief resultaat van 1.278.000.

Er is een eenmalige bijdrage van 796.033 ontvangen van het COA in het kader van de regeling onderwijshuisvesting asielzoekers (OHBA). Deze bijdrage is bedoeld voor de periode 2023 t/m 2026. Dit betreffen middelen voor de huisvestingskosten (investeringen, huren, OZB, verzekeringen) voor het basisonderwijs aan asielzoekerskinderen. In 2023 zijn hiervoor nog geen bestedingen gedaan, deze worden verwacht in 2024 en verder. Als gevolg van extra rijksbijdragen in het kader van de SUVIS regeling (specifieke uitkering ventilatie in scholen) is er op de baten sprake van een voordeel van per saldo 161.000. Daar tegenover staat een nadeel op de lasten van 161.000 (eindsaldo komt uit op 0). Op de overige huisvestingslasten is per saldo een voordeel ontstaan van ca. 440.000.

RESERVES
Toelichting op afwijkingen Reserves > 250.000.

Reserve combinatiefuncties
Begroot is een onttrekking van 19.000. Gezien het positieve resultaat op de combinatiefuncties is er geen onttrekking nodig.

INVESTERINGEN

Overschrijdingen op investeringskredieten
Niet van toepassing



Toelichting op investeringskredieten die worden afgesloten met een opvallend overschot

7100404 2017.018 Leonardo Telderskade nieuwbouw

Voor deze investering is een budget van ruim 16 miljoen beschikbaar gesteld. Het schoolbestuur heeft door een gedegen projectorganisatie de investering binnen de hiervoor beschikbaar gestelde middelen gerealiseerd. Hierdoor is een overschot ontstaan van 136.776.

Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening

7100815 3 basisscholen Broekplein
De nieuwbouw basisscholen Broekplein is vrijwel afgerond. Resteren nog in 2024 de afronding van de aanheling van de openbare ruimte en overige werkzaamheden in verband met de overdracht aan Beheer. Tevens de voltooiing van de inrichting van de schoolpleinen en het bouwrijp opleveren van het resterende grond aan de gemeente Leiden. Dit krediet kan in 2024 worden afgesloten.

7100871 2017.010+011+015 VMBO Boerhaavelaan Nieuwbouw

De financiële afwikkeling van de investering is afhankelijk van de accountant die het project op dit moment financieel controleert. Na een positieve accountantsverklaring kan dit project naar verwachting in 2024 financieel worden afgewikkeld.

7101242 Nota Spelen en bewegen 2017

Het Uitvoeringsplan Spelen 2018-2022 heeft een looptijd van 4 jaar. De laatste projecten worden momenteel afgerond. Daarna kan het krediet naar verwachting in 2024 worden afgesloten.

7101625 faciliteren nieuwbouw Leonardo college
Het Leonardo college heeft in 2021 haar deuren geopend. Daarna is de openbare ruimte aangelegd, deze werkzaamheden zijn half 2022 afgerond. Vervolgens heeft de oplevering van de openbare ruimte vertraging opgelopen en was er na verloop van tijd herstelwerk nodig. Dit is begin 2024 afgerond. Naar verwachting zal de overdracht naar Stedelijk Beheer in het tweede kwartaal van 2024 plaatsvinden en daarna wordt het project afgerond en zal het krediet gesloten worden.

7101780 gymaccommodatie Oppenheimstraat 4
Als gevolg van vertraging kan dit krediet nog niet worden afgesloten. Verwachting is dat de werkzaamheden (na het ontwerptraject en uitvoeringsbesluit) in de loop van 2025 gestart zullen gaan worden (zie voor meer informatie ook prestatie 7D1.1).