2.3.9 Subsidies

Subsidiëring is één van de middelen die de gemeente heeft om de beleidsdoelen uit te voeren. Als er gebruik wordt gemaakt van het middel subsidiëring geldt de Algemene Wet Bestuursrecht en de Algemene Subsidieverordening gemeente Leiden (ASV). Daarnaast zijn er extra afzonderlijke subsidieregelingen met aanvullende regels op verschillende beleidsterreinen. Zie ook www.leiden.nl/subsidies.

In 2024 is voor een totaalbedrag van € 55.527.158 aan subsidies verstrekt exclusief de subsidie-uitgaven op investeringskredieten. Dat is € 5.066.370 minder dan het begrote bedrag aan subsidies inclusief begrotingswijzigingen. Zie tabel 1. In tabel 2 is een overzicht opgenomen van subsidie-uitgaven op investeringskredieten in 2024. De subsidie-uitgaven worden dan gedekt binnen het investeringskrediet. In tabel 3 is een overzicht van de verstrekte subsidies opgenomen, gespecificeerd naar prestatie en project.

Tabel 1: Subsidies per programma en beleidsterrein

Toelichting Begrotingswijzigingen 2024 per programma (groter dan € 100.000 per beleidsterrein)

Programma Stedelijke ontwikkeling
Energie transitie
De gemeente heeft van het Rijk een aanvullende meerjarige specifieke uitkering ontvangen voor energiearmoede en isolatie-aanpak. Hiervan was het grootste deel ontvangen in 2023, hiervan is € 375.000 opgenomen door middel van een begrotingswijziging in 2024 besteed.

Gemeentelijk vastgoed

De gemeente heeft in 2024 van het ministerie van BZK een Startbouw-impulssubsidie (SBI) ontvangen ter hoogte van € 3,7 miljoen. Deze subsidie wordt ingezet om de bouw van het woningbouwproject Park MORE gebouw 5 dekking te geven voor verwerving openbare ruimte rondom dit gebouw. Voor de initiatieven derden "Zirro/Schouls" en "Kappa" (onderdeel van de grondexploitatie Lammenschansdriehoek) is eveneens SBI-subsidie ontvangen.

Programma Jeugd en onderwijs
Jeugd
Op beleidsterrein Jeugd is een specifieke uitkering  van € 900.000 voor Randvoorwaarden Jeugdhulp toegevoegd aan de begroting. Dit is begroot en uitgegeven als subsidie. Verder zijn de subsidiebudgetten voor de Aanvullende Diensten van Hecht verhoogd. Deze budgetten stonden niet als subsidiegrootboek begroot, maar worden wel als subsidie uitgegeven. Dat is hiermee gecorrigeerd. Tenslotte is € 100.000 van het subsidiebudget ingezet voor de taakstelling op het Sociaal Domein.

Onderwijsbeleid
In verband met de verhoging van de specifieke uitkering voor onderwijsachterstandenbeleid is een aantal subsidiebudgetten verhoogd in 2024. Daarnaast zijn op onderwijsachterstandenbeleid enkele subsidiebudgetten verhoogd ten laste van niet-subsidiebudgetten. Verder zijn er uitgaven begroot in het kader van de specifieke uitkering voor het Nationaal Programma Onderwijs. Tenslotte is het subsidiebudget van zowel Gelijke Kansen als Onderwijsinnovatie verhoogd met het overgehevelde budget uit 2023 met respectievelijk € 200.000 en € 210.000. Anderzijds is het budget op de conciërgeregeling met € 125.000 verlaagd in verband met afnemend gebruik.

Peuterspeelopvang en kinderopvang

Het subsidiebudget op Peuterspeelopvang en kinderopvang is verhoogd met € 70.000 dat abusievelijk op een ander beleidsterrein geraamd is, dat is hiermee hersteld. Verder is het subsidiebudget in 2024 verhoogd ten laste van een niet-subsidiebudget, omdat dit budget als subsidie besteed wordt.

Programma Cultuur, sport en recreatie
Cultureel Erfgoed
In de kaderbrief is € 280.000 toegevoegd aan het budget voor de cofinanciering van de hooglandse kerk.

Cultuur
De grootste culturele begrotingswijziging zullen worden toegelicht naast de inflatiecompensatie 2024.

De gemeente Leiden heeft met de Stichting Leids Schouwburg en Stadsgehoorzaal voor de panden Breestraat 60 (Stadsgehoorzaal) en Oude Vest 43 (Leidse Schouwburg) en met de Stichting Gebroeders De Nobel voor het pand Marktsteeg 8 in het kader van maatwerkoplossingen nieuwe afspraken gemaakt over de huur en verhuur van deze panden. De huurprijs van deze panden gaan in totaal met € 367.433 omhoog. Ter compensatie ontvangen deze stichtingen een hogere subsidie. Voor de gemeentelijke begroting is dit een budget neutrale wijziging. In 2024 zijn de maatwerkoplossing voor de culturele instellingen aan de begroting toegevoegd:€ 196.000 LSSGZ, € 80.000 BplusC, € 13.000 Veenfabriek, € 20.000 Ins Blau en ARS € 15.000.

Er was voor de C32 SPUK impuls jongerencultuur in 2024 € 185.000 beschikbaar, die ook volledig in 2024 is besteed. Ook de resterende energie compensatiemiddelen zijn aan het budget toegevoegd voor totaal € 378.000, waarvan € 181.000 is overgeheveld van 2024 naar 2025 voor andere culturele bestedingsdoelen. Daarnaast is er een administratieve correctie geweest naar de grootboek van subsidie voor BplusC van totaal € 165.985, die eerst stond begroot op overige kosten. Tenslotte is er een begrotingswijziging van € 220.000 voor de SPUK BIEB.

Het resterende bedrag van de begrotingswijziging wordt verklaard door de inflatiecompensatie 2024 van de culturele instellingen.

Recreatie
De begrotingswijziging is te verklaren door de incidentele subsidies die in 2024 zijn toegevoegd voor de viering van 450 jaar 3 oktober.

Sport
De verhoging van de subsidiebudgetten Sport komt met name door de toevoeging van € 482.000 uit de specifieke uitkering Gezond en Actief Leven Akkoord en door de overheveling van € 300.000 subsidiebudget voor wijksportparkontwikkeling uit 2023. Anderzijds is er ook een nog te ontvangen post van € 175.000 overgeheveld uit 2023 in verband met een te maken subsidieterugvordering.

Programma Maatschappelijke ondersteuning
Kwetsbare groepen
De wijziging van het subsidiebudget op beleidsterrein Kwetsbare groepen komt door het ophogen van het subsidiebudget, ten laste van het niet-subsidiebudget. Deze wijziging heeft nagenoeg volledig betrekking op de regionale budgetten. Verder is er € 192.000 subsidiebudget voor dakloosheid overgeheveld vanuit 2023.

Ondersteuning
In de kaderbrief 2024 was € 390.000 opgenomen vanaf 2024 voor de onderindexering van de subsidie aan de SWT Leiden. Dat is vervolgens toegevoegd aan het subsidiebudget. Het restant van € 321.276 betreft de subsidie aan de SWT Leiden voor hun taak in de Individuele begeleiding. Dat is binnen de kostenplaats overgeheveld van een aanbestedingsraming naar een subsidieraming.

Preventie
Er is € 115.500 toegevoegd voor een subsidie in het kader van Kansrijke Start, gedekt vanuit de middelen Brede SPUK. Voor Valpreventie is € 50.000 toegevoegd aan de begroting, ook gedekt vanuit de middelen Brede SPUK.

Sociale binding en participatie
Er is € 219.000 extra subsidie toegevoegd voor de versterking van de sociale basis gedekt vanuit de middelen Brede SPUK. Daarnaast is € 65.000 toegevoegd voor Welzijn op recept, ook vanuit de middelen Brede SPUK. Daarnaast is € 56.500 vanuit de integratiegelden omgeklapt naar de regeling Maatschappelijke initiatieven. Het restant van € 31.000 betreft € 22.000 voor subsidiëring aan SOL voor extra huisvestingslasten Telderskade en voor € 9.000 kleinere mutaties binnen het beleidsterrein.

Programma Werk en inkomen
Arbeidsparticipatie
Stichting Vluchtelingenwerk verzorgt de maatschappelijke begeleiding van vluchtingen. Hiervoor was budget (€ 400.000) beschikbaar binnen de begroting van inburgering, maar dat stond niet op de kostensoort subsidie geraamd. Binnen het budget regionale volwasseneneducatie is genoeg budget aanwezig voor subsidie, maar dat stond niet in de primitieve begroting als zodanig geraamd. Later is € 150.000 omgezet naar een juiste kostensoort voor subsidie. Datzelfde geldt voor Laaggeletterdheid. Daar is later € 80.000 overgezet naar een subsidiekostensoort.

Toelichting van de belangrijkste afwijkingen realisatie t.o.v. begroting (groter dan € 100.000 per beleidsterrein)

Programma Economie
Faciliteren/Stimuleren van ondernemen
In de Raad van Toezicht (met vertegenwoordigers van de Universiteit, Hogeschool, LUMC en de gemeente) ‘Stichting Leiden 2022’ (RvT) is besloten het incidentele budget voor European City of Science (ECS) over te dragen aan Leiden Kennisstad en in te zetten in lijn met de doelen van het jaar Leiden ECS22: het verbinden van samenleving en wetenschap en het verder profileren van Leiden als City of Science/Kennisstad. Voor ECS is een teruggave van de subsidie geweest van totaal € 348.963, die het verschil tussen de begroting en werkelijk uitgaven verklaart.

Vitale Binnenstad en Kennisstad
De subsidies van vitale binnenstad en kennisstad zijn binnen budget uitgegeven. Deze zijn als andersoortige kosten begroot, maar niet aangepast in de begroting. Dit verklaart de afwijking tussen de begrote en gerealiseerde subsidies in 2024.

Programma Stedelijke ontwikkeling

Gemeentelijk vastgoed

De gemeente Leiden heeft van de provincie Zuid-Holland een subsidie (versnellen sociale woningbouw) ontvangen van € 250.000. Deze subsidie is door de gemeente ingezet voor versnellen sociale woningbouw project Willem de Zwijgerlaan. De gemeente heeft in 2024 van het ministerie van BZK een Startbouw-impulssubsidie (SBI) ontvangen. Deze subsidie is in 2024 ingezet voor openbare ruimte Entreegebied (€ 1,4 miljoen) en voor DAEB-uitkering project Zero (€ 1,3 miljoen).

Programma Jeugd en Onderwijs

Jeugd
Enkele subsidiebudgetten zijn niet als subsidie, maar als andersoortige kosten uitgegeven. Zo is er € 109.000 van het subsidiebudget uitgegeven aan huur voor een spreekruimte praktijkondersteuners huisartsen. Verder is er € 15.000 uitgegeven voor een onderzoek naar de bedrijfsvoering van SPL.

Onderwijsbeleid
Op beleidsterrein Onderwijsbeleid is de onderbesteding op subsidiebudgetten met name toe te schrijven aan een aantal terugvorderingen op subsidies uit voorgaande jaren. Deze terugvorderingen zijn vooral gemaakt op de Onderwijskansensubsidies (€ 475.000), en in mindere mate bij de subsidies in het kader van de conciërgeregeling (€ 175.000).

Programma Cultuur, sport en recreatie

Cultuur

De reden voor de afwijking met de begroting is de overschrijding van de budgetten door de subsidie van sleutelstad in 2024 van € 96.000. Daarnaast zijn er binnen de besteedbare budgetten een subsidie verleend van € 150.000 aan BplusC voor de verbouwing van de Nieuwstraat, die als andersoortige kosten zijn begroot.

Sport

Op beleidsterrein Sport staat een onderbesteding van € 115.000 op de subsidiegrootboeken. Deze onderbesteding heeft een aantal oorzaken. Zo is er minder geld besteed aan incidentele sportevenementen, en zijn een aantal bestedingen voor het Sportakkoord niet via een subsidieconstructie verlopen. Daarnaast is een deel van het reguliere subsidiebudget uitgegeven aan plankosten in 2024.

Programma Maatschappelijke ondersteuning

Kwetsbare groepen

Op beleidsterrein kwetsbare groepen staat een onderbesteding van € 1,1 miljoen op de subsidiebudgetten. Een groot deel van deze onderbesteding is ontstaan op de regionale budgetten voor maatschappelijke opvang. Deze kosten zijn vooraf niet altijd goed in te schatten. Ten opzichte van de begroting is de subsidie voor de winteropvang veel lager, doordat de winter 2023-2024 niet zo koud was. Verder vallen de bestedingen op de onvoorziene kosten mee, en is de reguliere subsidie na onderhandelingen minder hoog dan begroot. Daarnaast zijn er een aantal terugvorderingen geweest op subsidies van voorgaande jaren, van zowel regionale als lokale subsidies. In 2024 was er nog een incidenteel subsidiebudget van € 230.000 beschikbaar voor de verbouwing van het Maansteenpad, deze subsidie is in 2024 echter nog niet nodig geweest.

Sociale binding en participatie
Op beleidsterrein Sociale binding en participatie is een onderbesteding van € 280.000 op de subsidiebudgetten ontstaan. Deze onderbesteding staat met name op de subsidies aan de vrijwilligersorganisaties in het kader van de Sterke Sociale Basis. Aanvullend op het reguliere budget voor vrijwilligersorganisaties was er ook budget vanuit een specifieke uitkering beschikbaar. Een aantal subsidies kon uit die specifieke uitkering betaald konden worden in plaats van het reguliere budget. Daarnaast zijn er nog een aantal kleinere subsidiebudgetten die niet volledig zijn uitgeput in 2024.

Programma Werk en inkomen

Arbeidsparticipatie

Er is in december nog € 82.165 subsidie verstrekt aan het digi-Taalhuis (volwassenenonderwijs). Er waren voldoende middelen op de balansreserve beschikbaar voor het volwassenonderwijs. De begroting kon hier niet meer op worden aangepast.

Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima

De subsidieafrekeningen over 2022 en 2023 van het Jeugdfonds sport en cultuur hebben geleid tot een voordeel van € 70.531 en € 87.000. De subsidieafrekening over 2023 van Leergeld heeft geleid tot een voordeel van
€ 106.778.

Schuldhulpverlening
De onderbesteding wordt grotendeels veroorzaakt door een voordelige subsdieafrekening over 2023 van de SWT Leiden inzake Eerste Hulp bij Geldzorgen.

Tabel 2: overzicht van de subsidie-uitgaven op investeringskredieten in 2024

Tabel 3: Overzicht verstrekte subsidies 2024 per prestatie

Toelichting: bij subsidies met een gerealiseerd '-' bedrag is met name sprake van terugbetaling of afrekening

Tabel 4: Overzicht subsidies boven € 100.000